Një vit më parë, Rusia pushtoi Ukrainën. Presidenti amerikan Biden do të mbajë një fjalim në Poloni dy ditë para përvjetorit. Mesazhi i tij do të jetë – mbështetje për Ukrainën deri në fitore.
Fjalimi që presidenti amerikan Joe Biden do të mbajë pasditen e së martës (21.02) para pallatit presidencial në Varshavë, duhet të jetë i veçantë dhe t’i drejtohet botës. Këtë e ka bërë të ditur mikpritësi, presidenti polak Andrzej Duda. Sekretari amerikan i Shtetit Anthony Blinken dha një pasqyrë të vogël për “fjalimin shumë domethënës” në konferencën e sigurisë në Mynih. Do të jetë për rrugën që morëm së bashku në vitin e kaluar, për situatën sot dhe njohjen e suksesit të Ukrainës së pushtuar. “Ky është gjithashtu suksesi ynë,” tha Blinken. Zëvendëspresidentja e Joe Biden, Kamala Harris, citoi shefin e saj në Mynih dhe përsëriti zotimin e tij të përsëritur: “Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë mbështetjen e tyre të fortë për Ukrainën.për aq kohë sa është e nevojshme”, tha Harris në konferencën e sigurisë. “Aleanca e NATO-s është më e fortë se kurrë. “Shtetet e Bashkuara i qëndrojnë me vendosmëri Nenit 5 dhe NATO-s,” tha ajo.
Një mesazh për botën
Biden të martën në Poloni me siguri do të shqiptojë fjali me këtë kuptim të garancisë për mbrojtjen e Evropës në rast sulmi rus. Nuk është rastësi që presidenti amerikan do të mbajë një fjalim në të njëjtën ditë kur presidenti rus Vladimir Putin do t’i drejtohet kombit. Dy ditë para përvjetorit të sulmit në Ukrainë, Biden dëshiron të diktojë tonin në vend që t’ia lë skenën Putinit, beson Michal Baranovski nga grupi i ekspertëve transatlantik “German Marshall Fund”. Baranovski menaxhon zyrën e organizatës në Varshavë. “Presidenti Biden mund t’u drejtohet polakëve, ukrainasve, por mbi të gjitha të gjithë komunitetit transatlantik dhe popullit amerikan. Unë mendoj se do të theksojë unitetin. Qëndroni të fortë dhe në anën e Ukrainës në përpjekjet afatgjata dhe ndoshta në luftën e gjatë me Rusinë”.
Krahu lindor i NATO-s në një samit në Varshavë
Deri më tani, nuk ka asnjë konfirmim se presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky do të udhëtojë në Varshavë për t’u takuar me presidentin amerikan dhe nëntë krerët e tjerë të shteteve ose qeverive. Të mërkurën (22 shkurt) do të mblidhen përfaqësuesit e Estonisë, Letonisë, Lituanisë, Polonisë, Republikës Çeke, Sllovakisë, Hungarisë, Bullgarisë dhe Rumanisë, të cilat ndodhen në krahun lindor të NATO-s dhe janë drejtpërdrejt ngjitur me Rusinë dhe Bjellorusinë, si dhe Ukraina. Finlanda, e cila gjithashtu ka një vijë të gjatë kufitare me Rusinë, por për shkak të rezistencës së Turqisë nuk mund të bëhet ende anëtare e NATO-s, dhe nuk do të marrë pjesë në të ashtuquajturin samit. “Nëntëshja e Bukureshtit”.
Qendra e gravitetit u zhvendos në lindje
Ditët e fundit, politikanët polakë kanë theksuar vazhdimisht se presidenti amerikan vjen në Poloni për herë të dytë në vetëm 11 muaj, që sipas tyre është njohje e rëndësisë ushtarake dhe strategjike dhe miqësisë me Shtetet e Bashkuara. Kreu i ushtrisë polake, gjenerali Raymund Andrzejczak, i tha stacionit televiziv amerikan CNN se lufta në Ukrainë ka forcuar një pikëpamje të ndryshme për gjërat në Shtetet e Bashkuara. “Qendra e gravitetit nga koha e Luftës së Ftohtë tani është zhvendosur shumë qartë nga Gjermania në Poloni. Gjeostrategjia është e rëndësishme, gjeografia është e rëndësishme, siç janë përpjekjet tona për të stabilizuar Perëndimin”.
A do të bëhet tani Polonia aleati më i rëndësishëm i NATO-s i Shteteve të Bashkuara? Marek Madej, një shkencëtar politik në Universitetin e Varshavës, nuk i sheh gjërat në këtë mënyrë. “Përqendrimi në Poloni nuk është çështje zgjedhjeje apo preferencash, por fakti që të gjitha transportet drejt Ukrainës kalojnë përmes Polonisë. Ka të bëjë më shumë me logjikën gjeopolitike”.
100 mijë ushtarë amerikanë në Evropë
Mendim të ngjashëm përfaqëson edhe Baranovski. Interesat e Shteteve të Bashkuara dhe Polonisë në gjendje lufte, sipas tij, përkojnë aq shumë, saqë pikëpamjet e tjera politike të nacionalkonservatorit Duda dhe liberal demokratit Biden, të cilat ndryshojnë, nuk luajnë një rol të madh. “Unë mendoj se për Biden dhe qeverinë e tij, Evropa është në përgjithësi aleati më i rëndësishëm për Shtetet e Bashkuara, dhe NATO – aleanca më e rëndësishme. Edhe sikur qendra e gravitetit të luftës të zhvendoset në lindje, roli i Gjermanisë, Francës, Britanisë së Madhe dhe Italisë nuk do të ulet”, vlerëson Baranovski.
Shumica e rreth 100,000 trupave amerikane në Evropë janë të stacionuara në Gjermani, 38,000. Pas tyre vijnë Italia dhe Britania e Madhe. Aktualisht ka 10,000 ushtarë në Poloni, të cilët kryesisht bëjnë rotacion. Por ka një staf të përgjithshëm të përhershëm për ushtrinë amerikane që mund të kujdeset shpejt për dislokimin e trupave të reja. Në Poloni, Shtetet e Bashkuara udhëheqin gjithashtu një formacion ushtarak të NATO-s me rreth një mijë ushtarë.
Urimet i dërgohen Bidenit
Polonia dhe pjesa tjetër e anëtarëve lindorë të NATO-s mund të kërkojnë një numër më të madh ushtarësh amerikanë të stacionuar përgjithmonë në territorin e tyre në takimin me Biden. “Nëse krijohet mundësia, qeveria polake do të kërkojë më shumë ushtarë”, thotë politologu Madej.
Është e paqartë nëse presidenti do t’i plotësojë këto kërkesa. Bashkëpunimi ushtarak midis Polonisë dhe SHBA-së është tashmë shumë i ngushtë. Gjenerali Andrzejczak gjithashtu vuri në dukje këtë. Polonia ka ndarë dy për qind të PBB-së për mbrojtjen prej vitesh. “Shumica e pajisjeve ultra-moderne vijnë nga Shtetet e Bashkuara – avionët ushtarakë, tanket M-1, të cilët janë më modernët në botë, si dhe një sërë programesh të tjera. Dhe ne do të bëjmë edhe më shumë në atë fushë”, tha gjenerali për televizionin NBC.
Çfarë mesazhi do t’i dërgohet Putinit?
Në mars të vitit të kaluar, presidenti Biden bëri bujë me fjalimin e tij në Varshavë me deklaratën ” O Zot i dashur, ky njeri nuk duhet të qëndrojë në pushtet”. Ai aludoi për Vladimir Putin. Shtëpia e Bardhë më pas hodhi poshtë topin duke pretenduar se nuk kishte kërkesë për ndryshim regjimi në Moskë. Por Biden më pas e nxehu edhe më shumë atmosferën pasi Putinin e quajti një “kasap” duke marrë parasysh vuajtjet e popullatës civile në Ukrainë.
Pothuajse një vit më vonë, administrata amerikane e ka akuzuar Putinin për krimet më të rënda të luftës. Pritet me padurim se si Biden këtë herë do të deklarohet për armikun në Kremlin. Presidenti mund të tregojë gjithashtu një mënyrë të mundshme për t’i dhënë fund konfliktit ushtarak./DW/Në shqip tetova.com
