Një studim sugjeron se çmenduria mund të shfaqet te personat e moshës së mesme që përjetojnë rregullisht ankthe.
Studiuesit thonë se ëndrrat e këqija bëhen të zakonshme në vite dhe potencialisht edhe me dekada, përpara se të fillojë humbja e kujtesës.
Ekipi i Universitetit të Birmingham tha se gjetjet e tyre ishin “të rëndësishme” dhe mund të ndihmonin në zbulimin e pacientëve në “fazat më të hershme” të demencës.
Dr Abidemi Otaiku, studiuesi kryesor, tha: “Shumë pak tregues të rrezikut për demencë mund të identifikohen që në moshën e mesme.”
“Ndërsa duhet bërë më shumë punë për të konfirmuar këto lidhje, ne besojmë se ëndrrat e këqija mund të jenë një mënyrë e dobishme për të identifikuar individët me rrezik të lartë.”
Kjo mund t’i lejojë mjekët të miratojnë “strategji për të ngadalësuar fillimin e sëmundjes”, shtoi ai.
Të ushqehesh shëndetshëm dhe të stërvitesh rregullisht janë vetëm dy faktorë të kuptuar për të ulur rrezikun e prekjes nga çrregullimi mizor, i cili prek 850,000 persona në Britani dhe 6 milionë në SHBA.
Edhe pse e pashërueshme, identifikimi i hershëm i demencës mund të ndihmojë në ngadalësimin e përparimit shkatërrues të sëmundjes.
Studimi, i publikuar në revistën eClinicalMedicine, përbëhej nga dy pjesë.
Sipas grupit të parë të projektit, 605 të rritur pa demencë, të moshës 35-64 vjeç, u ndoqën mesatarisht për nëntë vjet.
Atyre iu kërkua të plotësonin testet e kujtesës në fillim të studimit dhe përsëri në fund. Vullnetarët u pyetën gjithashtu për modelet e tyre të gjumit dhe nëse përjetuan ankthe.
Detajet nga testet e kujtesës u përdorën për të gjurmuar se sa shpejt ishte përkeqësuar fuqia e trurit të tyre.
Kjo njihet si “rënie kognitive” dhe është një pasojë e natyrshme e plakjes. Sidoqoftë, rënia më e shpejtë se sa pritej mund të jetë një pararendës i demencës.
Në pjesën e dytë të studimit u përfshinë më shumë se 2600 persona mbi 80 vjeç. Asnjë nga pjesëmarrësit nuk kishte demencë.
Ata u gjurmuan për pesë vjet, mesatarisht, dhe gjithashtu u pyetën për përvojat e tyre të maktheve.
Por në vend që t’u kërkohej të plotësonin testet e kujtesës, studiuesit panë të dhënat mjekësore për të përcaktuar nëse vullnetarët ishin diagnostikuar me çmenduri.
Të rriturit e moshës së mesme që përjetonin të paktën dy makthe në javë kishin katër herë më shumë gjasa të përjetonin një rënie “të konsiderueshme” njohëse, krahasuar me ata që nuk vuanin asnjë, shkruan Daily Mail.
Rezultatet treguan gjithashtu se moshat mbi 80-ta të rrënuara nga ankthet kishin dy herë më shumë gjasa të përfundonin duke u diagnostikuar me demencë.
Studiuesit nuk besojnë se ankthet, nga të cilat vuajnë rregullisht 5 për qind e të rriturve, shkaktojnë çmenduri.
Në vend të kësaj, ata mendojnë se mund të jenë potencialisht një nënprodukt i neurodegjenerimit në lobin frontal të djathtë.
Çfarë është demenca?
Demenca është një term që përdoret për të përshkruar një sërë çrregullimesh neurologjike progresive (ato që prekin trurin) që ndikojnë në kujtesën, të menduarit dhe sjelljen.
Ka shumë lloje të ndryshme të demencës, nga të cilat sëmundja e Alzheimerit është më e zakonshme.
Disa njerëz mund të kenë një kombinim të llojeve të demencës.
Pavarësisht se cili lloj është diagnostikuar, çdo person do të përjetojë çmendurinë e tij në mënyrën e vet unike.
Demenca është një shqetësim global, por më së shpeshti shihet në vendet më të pasura, ku njerëzit kanë gjasa të jetojnë deri në pleqëri./Abcnews.al/
