Ndonjëherë mund të duket se dhënia e gjithçkaje që duan fëmijët, si e duan ato dhe kur ata duan është gjëja më e lehtë për të bërë megjithatë, nuk është kështu. Edhe pse fëmijët mund të ndjehen momentalisht të kënaqur dhe mund të duket sikur problemi është zgjidhur, në planin afatgjatë, kjo sjellje e vazhdueshme do të sjellë një sërë pasojash që mund të ndikojnë seriozisht në jetën e tyre kur të rriten.
Ka disa arsye pse nuk duhet t’u siguroni fëmijëve gjithçka, si dhe arsyet pse prindërit shpesh e kanë këtë zakon dhe pasojat që ka për fëmijët e tyre.
Nga lind nevoja për t’u dhënë fëmijëve gjithçka që ata kërkojnë?
Në përgjithësi, prindërit që kanë tendencë t’u japin fëmijëve të tyre gjithçka që duan, e bëjnë këtë për arsye që lidhen me fajin dhe mungesën e kohës së mjaftueshme për t’u kushtuar atyre.
Kur prindërit kanë ndjenjën se nuk po bëjnë një punë aq të mirë ose se po dështojnë në aspekte të caktuara të prindërimit, fajësia fillon. Faji mund të bëhet “shok” i rrezikshëm, duke i drejtuar në anën e gabuar të gjërave dhe në zgjedhjen e gabuar, në vend që të tregojë zgjidhjen e vërtetë.
Jennifer McIntosh është një psikologe klinike e fëmijëve në Qendrën për Zhvillim Emocional Social dhe të Hershëm në Universitetin Deakin, Australi thotë se arsyet e fajit mund të jenë shumë të ndryshme, por një nga më të zakonshmet është mungesa e kohës.
“Siguria se, si prindër, ju po humbni momente të vlefshme me fëmijët tuaj, që nuk po ndani aq kohë sa duhet, ose që për shkak të mungesës së kohës nuk ka lidhje prind-fëmijë, ju bën fajtorë”, tha ajo. Sidoqoftë, duke u dhënë gjithçka, nuk do të jeni në gjendje të rregulloni ose kompensoni atë që mungon. Në të vërtetë nuk do t’u bëni ndonjë të mirë, por përkundrazi, do t’i dëmtoni seriozisht në të tashmen dhe në të ardhmen.
Pasojat e lehtësimit të gjithçkaje për fëmijët (ose dhënia e gjithçkaje që ata dëshirojnë) janë të ndryshme por të rëndësishme dhe mund të shihen si në planin afatshkurtër ashtu edhe në atë afatgjatë.
Psikologja thotë se kur fëmijët marrin gjithçka që duan vetëm duke e kërkuar, ata nuk e kuptojnë kuptimin e fjalës “jo”. Kur fëmijëve u thuhet “jo”, ata mund të zhgënjehen që nuk marrin atë që duan, por e kuptojnë se nuk mund të kenë gjithçka që duan, se nganjëherë do t’u thuhet ‘jo’ dhe kështu ata do të fillojnë të mësohen me zhgënjimin, ta trajtojnë atë dhe ta kontrollojnë.
“Nëse ata nuk e dinë se çfarë do të thotë zhgënjim ose çfarë është të marrësh “jo” për një përgjigje, në të ardhmen, kur të rriten dhe të përballen vetëm me jetën e të rriturve, ata nuk do ta dinë se ndonjëherë do të ketë dyert që mbyllen ose njerëz që nuk do të jenë të gatshëm t’i ndihmojnë dhe në ato raste, zhgënjimi i tyre do të shumëfishohet”, thotë Jennifer.
Nëse në çdo kohë, në çdo situatë dhe në çdo rast, fëmijët marrin atë që duan pa asnjë vështirësi, atyre nuk u mësohet rëndësia e përpjekjes dhe punës për të marrë atë që duan. Fëmijët mësojnë se thjesht duke hapur gojën dhe duke thënë: “Unë dua”, ata do ta marrin atë, do ta shohin të mirëqenë këtë mësim dhe do të mendojnë se do të jetë gjithmonë kështu. Nga ana tjetër, të gjithë e dinë që nuk është kështu dhe se kur të rriten gjërat nuk do të jenë aq të thjeshta.
“Nëse këta fëmijë të vegjël duan dhe marrin gjithçka këtu dhe tani, atëherë ata nuk po mësojnë vlerën themelore të durimit dhe pritjes”. Kjo është arsyeja pse, kur gjërat nuk shkojnë siç kanë planifikuar dhe kur nuk marrin atë që kërkojnë pikërisht në atë moment, mund të shfaqet ankthi (me gjithçka që përfshin) që shkaktohet nga padurimi, i ndjekur nga episodet e të qarës dhe hidhërimit.
Psikologja thotë se ndërsa fëmijët rriten, niveli i kërkesave që ata bëjnë do të rritet dhe do të bëhet gjithnjë e më e vështirë për të përmbushur kërkesat e tyre. Nëse kjo ndodh dhe dëshirat e fëmijëve nuk plotësohen, ata do të përjetojnë diçka të panjohur për ta deri atëherë: zhgënjimin. Dëshpërimi dhe hutimi nga ky moment (për ta) i papritur dhe i pakuptueshëm mund të çojë në sjellje agresive nga ana e tyre dhe mund t’i transformojë ata në të rinj të pakënaqur dhe të dëshpëruar.
Fëmijët e dinë zhgënjimin dhe kuptimin e refuzimit në moshë të vogël, por kur kjo nuk ndodh për shkak të kënaqësisë sistematike të kërkesave të tyre, ata bëhen intolerantë. Kur ata normalisht thjesht pyesin dhe marrin, nëse ndodh e kundërta, ata nuk do të jenë në gjendje të trajtojnë zhgënjimin e tyre (pasi nuk e kuptojnë se si të merren me të) dhe nuk do të tolerojnë që të mos pranohen. Ata bëhen jo fleksibël.
Gjithashtu, fëmijët që janë mësuar të kenë gjithçka, gjithmonë do të duan më shumë sepse e dinë se mund ta marrin atë. Sapo të ngulitet ky zakon, hidhërimet do të jenë të vazhdueshme për të marrë atë që duan. Ndërsa rriten dhe hasin përgjigje që nuk kanë asnjë lidhje me atë që kishin marrë deri në atë moment, hidhërimet e tyre thjesht do të bëhen gjithnjë e më të mëdha.
Si rezultat i të pasurit prindër që sigurojnë të gjitha lehtësitë e mundshme, fëmijët nuk do të arrijnë të zhvillojnë pavarësinë dhe për këtë arsye nuk do të jenë në gjendje të mbajnë veten për një mori gjërash: ata do të jenë të varur nga prindërit e tyre.
“Siç kemi parë, pasojat e lehtësimit dhe sigurimit të gjithçkaje për fëmijët rezultojnë në individë që nuk dinë si të trajtojnë zhgënjimin, të cilët nuk kanë aftësinë e vendosur për të bërë përpjekje për të arritur një qëllim, të cilët kanë prirje drejt ankthit dhe depresioni dhe që kanë një personalitet intolerant dhe të varur. Nëse qëllimi i prindërve është të kompensojnë fëmijën për mungesën e tyre ose të heshtin ndjenjën e fajit, rezultati është totalisht i kundërti”, shpjegon Jennifer.
Prandaj, është e rëndësishme dhe thelbësore që prindërit të mësojnë t’u thonë “jo” fëmijëve, pavarësisht zemërimit që mund të shkaktojë kjo. Në fund të ditës, këta të vegjël do të jenë të rriturit e nesërmes dhe kur janë të vegjël krijojnë personalitetin e tyre.
Burimi: KidsHealth. Përshtati: Gazeta “Si”
