Ne epizodin e pare te dokumentarit te ri historiko-politik per Maqedonine: “Shumica e rrezikuar”, do njiheni me historine e krijimit te Maqedonise, si pjese federale e Ish-Republikes Socialiste Federative te Jugosllavise, pastaj me Kushtetuten e vitit 1946. dhe migrimin e dhunshem te myslimaneve (kryesiht shqiptareve v.j.). Politikani dhe publicisti Alajdin Demiri flet per situaten e atehereshme ne rajone dhe bote, per formimin e Maqedonise dhe autoriteteve komuniste. Demiri eshte i mendimit se me ardhjen e komunisteve ne pushtet, fillon edhe pastrimi i madh i shqiptareve, me ane te se ciles ata edhe u eliminuan nga jeta politike, përcjell Fakte.
Ish politikani dhe historiani prof. dr. Vlado Popovski flet per themelimin e ASNOM-a pjesmarrjen ne punime e kesaj mbledhjeje, ne mesin e te cileve kishte shqiptarë, turq dhe pakica tjera qe jetonin ne Maqedoni.
Historiani dhe arkivisti dr.Qerim LITA, flet per poziten e shqiptareve atebote ne Maqedoni. Dokumentet nga Arkivi flasin per bashkepunimin e atehereshem te autoriteteve koministe te Shqiperise me autoritetet e Jugosllavise , me saktesisht me autoritetet komuniste te Maqedonise. Dr. Lita rrefen per msakra dhe vrasjet ndaj shqiptareve, te cilat i kishin realizuar komunistet. Ai poashtu flet edhe per padrejtesite e medha qe iu ishin bere shqiptareve me miratimin e Kushtetutes te vitit 1946. godine.
