Mijëra njerëz u mblodhën në Serbi dhe Mal të Zi gjatë fundjavës, pasi zemërimi në rajon rreth kërcënimit të sundimit të ligjit dhe pranimi nga BE i udhëheqësave autokratë nxitën të flasin për një “pranverë ballkanike” pro-demokratike.
Në dy ish-republikat jugosllave dhe në Shqipëri, lëvizjet protestuese po rriten dhe deputetët e opozitës po bojkotojnë parlamentin për të kërkuar fundin e asaj që ata quajnë “kapje të shtetit”, të institucioneve kyçe nga udhëheqësit e korruptuar.
Demonstruesit marshuan përmes Beogradit të shtunën për të thirrur për dorëheqjen e presidentit serb Aleksandar Vuçiç dhe për ndryshime në rregullat e zgjedhjeve dhe mediat shtetërore, që ata thonë se janë shumë të anshëm në favor të Vuçiç.
Protestat filluan pasi një politikan i opozitës u rrah nëntorin e kaluar, dhe më pas u përhapën në rreth 60 qytete nën flamurin “Një nga pesë milionë” – një referencë ndaj zotimit të zotit Vuçiç për të sfiduar kritikët e tij edhe nëse pesë milionë njerëz dalin në rrugë.
Në Malin e Zi fqinj, mijëra njerëz u bashkuan në protestën e katërt kundër presidentit Milo Gjukanoviç, i cili ka dominuar politikën në shtetin e Adriatikut për tre dekada.
Akuzat për ryshfete
Demonstratat filluan kur pretendimet për ryshfete kundër anëtarëve të elitës sunduese ndezën zemërimin e përhapur ndaj korrupsionit. Këto demonstrata janë të organizuara nga aktivistë dhe intelektualë që pretendojnë të mos kenë lidhje partiake.
Zemërimi mbi varfërinë dhe pretendimet për mashtrim dhe mashtrim zgjedhor kanë nxitur gjithashtu protesta në Shqipëri kundër qeverisë së kryeministrit Edi Rama dhe disa arrestime dhe lëndime janë raportuar në përleshjet midis demonstruesve dhe policisë në fund të muajit të kaluar.
Fqinjët e Ballkanit po synojnë të gjithë për anëtarësim në BE dhe Rama ka paralajmëruar se “përpjekjet e dëshpëruara të opozitës” për ta hequr atë si kryeministër “mund të jenë fatale” për shpresat e Shqipërisë për fillimin e bisedimeve të pranimit në qershor.
Deputetët e opozitës në të tre shtetet bojkotojnë parlamentet duke thënë se thjesht sigurojnë një fasadë të demokracisë, pra të cilën udhëheqësit e paskrupullt dhe aleatët e tyre sundojnë pa u ndëshkuar.
Kritikët e BE-së anembanë Ballkanit e akuzojnë unionin për mbështetjen e këtyre “stabilitokracive” – sistemeve të drejtuara nga autokratët, abuzimet e të cilave janë toleruar, sepse ato shihen si garantues të stabilitetit në një rajon kompleks.
Budislav Minic, një nga organizatorët e protestave në Malin e Zi, tha pas bisedimeve të premten me të dërguarin e BE në vend, Aivo Orav, se “ne jemi në rrugë pikërisht sepse institucionet nuk funksionojnë”. (përktheu lapsi.al)
“Ne nuk duam të destabilizojmë apo asgjësojmë shtetin, por … e hedhim poshtë status quon, e cila nën pretekstin e stabilitetit, i referohet institucioneve të kapura,” tha zoti Minic.
Brukseli dhe Uashingtoni u kanë kërkuar deputetëve të opozitës shqiptare të kthehen në parlament, ndërsa zëdhënësja e punëve të jashtme të BE Maja Kocijancic këtë javë mohoi “pranverën ballkanike” të protestave pro-demokraci dhe mbrojti qasjen e bllokut ndaj qeverive të rajonit.
“Sundimi i ligjit është absolutisht i një rëndësie të madhe … dhe është një mesazh që vazhdojmë të kalojmë te të gjithë partnerët tanë” në Ballkan, shtoi znj. Kocijancic.
The Irish Times, përshtati në shqip ©LAPSI.AL
