Dy vëllezër, ushtarë të Forcave të Armatosura të Ukrainës – Vasyl dhe Kyrylo Vyshivani – u vranë në luftë me një diferencë prej 10 ditësh. Fillimisht, në një betejë me pushtuesit në rajonin e Mykolayiv më 4 mars, jetën e humbi vëllai i vogël i Vasilit, një luftëtar 28-vjeçar i Brigadës së 80-të. Dhe më 13 mars, majori 34-vjeçar Kyrylo Vyshyvanyi u vra gjatë një sulmi në Qendrën Ndërkombëtare të Paqëruajtjësve pranë Lvivit.
Familja ukrainase u godit nga një tragjedi. Vëllezërit Kyrylo dhe Vasyl, të cilët të dy shërbyen në ushtrinë ukrainase, vdiqën brenda pak ditësh. Vasyl u vra nga një minë në rajonin e Mykolaiv, Kyrylo gjatë sulmit rus në bazën në Javorov.
“Ne kishim shumë plane”, thotë Olena Vyšyvanaová nga Ukraina në raportin e RFE/RL. Burri i saj Kyrylo vdiq pas një sulmi nga trupat ruse. “Menduam se kishim ende kohë për gjithçka. Por Zoti vendosi ta merrte me vete. Kyrylo tani do të na shikojë nga parajsa dhe do të na mbrojë nga e keqja. Ne do të jemi mirë. Vajza jonë do të rritet”.
Kyrylo ishte mes 35 ushtarëve ukrainas që vdiqën gjatë bombardimeve ruse të një baze ushtarake në Javorov pranë kufirit polak. Rreth 30 raketa goditën bazën.
“Kemi pritur lajmet gjithë ditën. Shpresuam që disa njerëz të mbetën gjallë nën rrënoja. Pritëm gjithë ditën. Ne thirrëm spitalet dhe e kërkuam. Por në orën pesë të pasdites na telefonoi shoku i tij dhe tha se e kishte parë të vdekur”, tregon Olena për tragjedinë.
Ajo u martua me burrin e saj dy vite më parë, ndërsa para pesë muajsh lindi një vajzë e vogël, Melanijan. “Ai e donte aq shumë. Kaq shumë. Ai e adhuronte atë. Ajo qeshi kur ai erdhi në shtëpi. Ajo i buzëqeshi më shumë se mua, e graduan në major. Ai mburrej se së shpejti do të bëhej nënkolonel. Kjo ishte ëndrra e tij”, rrëfen e veja me lot në sy.
Vëllai i Kyrylit, Vasyli do të ishte oficer policie. Ai vdiq më 3 mars në rajonin e Mykolaiv. E fejuara e tij Marjana thotë se ka kohë që nuk ka asnjë lajm për atë që ka ndodhur.
“Kur filluan granatimet, ai po vendoste mina nën urë. Ai u tha të tjerëve që të fshiheshin, por ai vetë nuk arriti në strehën rreth 200 metra larg. Njëra prej raketave goditi një minë nëntokësore dhe ajo shpërtheu. Ai është goditur nga copëzat”, përshkruan rastin Marjana.
Më pas, ajo u tregon gazetarëve një video. “Kështu më thirri nga vija e parë. Ai më mungonte shumë. Ai me të vërtetë donte të vinte në shtëpi. Ne kishim shumë ëndrra dhe plane së bashku. Më duket sikur dikush më ka marrë një pjesë. Nuk di si të jetoj pa të tani”, tregon ajo rrugës për në varrezat ku është varrosur Vasyli. “Nuk e kisha menduar kurrë se do ta vizitoja ashtu. Kjo nuk duhej të ndodhte”.
Vasyl dhe Kyrylo u varrosën në fshatin Duliby afër Lviv, vëllezërit i kanë varret pranë njëri-tjetrit.
“Nuk mund ta imagjinoja këtë as në makthet më të këqija. Dy vëllezër u vranë nga kjo luftë e mallkuar”, thërret e fejuara e ushtarit të vrarë./Tetova News
Kjo nënë ukrainase i varrosi të dy djemtë brenda gjashtë ditësh: ‘Më merr mua, o Zot’
Duliby, Ukrainë – Brenda gjashtë ditësh të këtij muaji, Ahafiya Vyshyvana i varrosi të dy djemtë e saj, Vasyl dhe Kyrylo Vyshyvaniy, krah për krah, në parcela që ishin rezervuar për të dhe babanë e djemve. Trëndafilat e grumbulluar mbi varrin e Vasylit nuk ishin vyshkur ende përpara se ajo të fuste në dhe edhe vëllanë e tij, Kyrylon të martën.
I gjithë fshati Duliby, i vendosur në Ukrainën perëndimore baritore dhe vend i 3,000 njerëzve, u mblodh për t’i bërë nderimet vëllait të madh. Me duart e shtrënguara në formë lutjeje, ata u rreshtuan ndërsa mbajtësit e arkivolit ngrinin trupin e Kyrylos brenda një kishe të vogël prej druri. Priftërinjtë kënduan himnin “Nënë e vuajtur”, folën për trimërinë e Kyrylos dhe thanë se ai kishte bërë sakrificën përfundimtare për vendin dhe popullin e tij. Një kor këndoi himne funerale. Buzët e ushtarëve, të ngurtësuara nga beteja, dridheshin. Aroma e ëmbël e temjanit varej në ajër.
Më pas, të pikëlluarit dolën në një kortezh solemn nga kisha për në varrezat e fshatit dhe, duke kaluar njerëzit që prisnin u ulën në gjunjë jashtë shtëpive të tyre. Kur u ndalën te varri, djelmoshat ushtarë me uniforma i ranë borive dhe bënë katër të shtëna në ajër. Të shtënat e pushkëve i trembën disa nga njerëzit e lodhur nga lufta në atë turmë.
Shumë mbështetën duart në zemër dhe kënduan himnin kombëtar, i cili fillon me vargun: “Lavdia dhe liria e Ukrainës nuk janë zhdukur ende”.
Vasyl, një toger dhe parashutist 28-vjeçar, i cili fillimisht iu bashkua forcave të armatosura të Ukrainës që kur ishte një 20-vjeçar me fytyrë të freskët në vitin 2014, u vra nga forcat ruse në frontin jugor në Mykolayiv më 3 mars.
Luftimet ishin aq intensive, saqë ushtrisë iu deshën ditë të tëra për të rimarrë trupin e tij dhe për ta evakuuar në Duliby, tha Josef, një mik i vjetër i familjes me një prerje flokësh të stilit kozak.
Arkivoli i Vasilit mbërriti i mbyllur. Ai u varros në një ceremoni si kjo e sotmja më 9 mars.
Më 13 mars, Kyrylo, 35 vjeç, vdiq mes një breshërie raketash ruse që goditën Qendrën Ndërkombëtare për Ruajtjen e Paqes dhe Sigurisë në Yavoriv, një qytet që ndodhet 10 milje nga kufiri me Poloninë dhe që kishte pritur trupat amerikane deri në muajin e kaluar.
Pas tre javësh luftimesh të rënda, pushtimi i plotë i Rusisë në Ukrainë është intensifikuar dhe është përhapur në të gjithë vendin ditët e fundit, me raketa dhe artileri që godasin aeroportet, objektivat ushtarake dhe zonat e banuara. Nuk ka pothuajse asnjë rajon, as qytet, as fshat që të mbetet i paprekur nga lufta e Vladimir Putin kundër Ukrainës, më e madhja në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore. Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha të shtunën se më shumë se 1,300 ushtarë të tij janë vrarë deri më tani.
Ndërsa ende nuk ka fund në horizont, Zelensky tha të mërkurën herët se negociatat me Moskën kishin filluar të “dukeshin më realiste”. “Megjithatë, nevojitet ende kohë që vendimet të jenë në interes të Ukrainës”, shtoi ai.
Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov tha të mërkurën se disa pjesë të një marrëveshjeje të mundshme paqeje ishin afër arritjes së marrëveshjes me Kievin, pasi ai tha se do të diskutonte “neutralitetin”.
Funerali për Kyrylo filloi të martën në mëngjes në Lviv, ku trupi i tij dhe trupat e tre ushtarëve të tjerë – Oleh Yashchyshyn, Rostyslav Romanchuk dhe Serhiy Melnyk – u sollën në arkivole druri në kishën baroke të Shën Pjetrit dhe Palit.
Qindra njerëz të përzishëm u mblodhën sërish për të bërë nderimet e tyre pranë arkivoleve, i preknin dhe vendosnin buqeta të mëdha me lule sipër tyre. Disa bënë shenjën e kryqit, hodhën një vështrim qiellit dhe murmurisnin lutje nën zë. Nënat përqafonin arkivolet që mbanin brenda djemtë e tyre, ndërsa priftërinjtë i spërkasnin me ujë të shenjtë.
Kur sirenat e sulmit ajror dhe paralajmërimet për t’u strehuar u dëgjuan që nga godina e bashkisë së qytetit Lviv në mes të ceremonisë së varrimit, vajtuesit qëndruan pa lëvizuar në mënyrë sfiduese dhe vazhduan të këndojnë.
Yashchyshyn, Romanchuk dhe Melnyk u varrosën në varrezat historike të Lychakiv të Lviv. Por Kyrylo u ngarkua në pjesën e pasme të një autoveture dhe u çua 35 milje në jugperëndim në Duliby për t’u varrosur pranë vëllait të tij më të vogël.
Pas gati dy orësh, flamuri ukrainas blu-verdhë që kishte mbuluar arkivolin e Kyrylos gjatë gjithë ditës, u palos dhe iu dha Vyshyvanës nga një oficer i ushtrisë ukrainase.
“Pranojeni këtë flamur si një simbol të shtetit që djali juaj i shërbeu me besnikëri deri në fund,” i tha oficeri Vyshyvana, nënës që ishte shumë e tronditur për ta pranuar atë dhe e shtyu drejt një anëtari të familjes.
U deshën 20 minuta torturuese të një rrotullimi të 10 personave, për ta mbuluar varrin e Kyrylos me dhe.
Nëna Vyshyvana qau në mënyrë të pakontrolluar gjatë gjithë kohës dhe në një moment u rrëzua në gjunjë dhe u rrëzua mbi varrin e Vasilit. “Pse o Zot? Më ndërro me ta! Të lutem, më merr mua!” bërtiti ajo.
“Ne jemi shumë krenarë për ju djem. Vendi është kaq krenar për ty,” përsëriti ajo derisa iu mbeti fryma dhe fjalët u zbehën në një pëshpëritje rrëqethëse.
Pranë saj, e veshur me një fashë të zezë, ishte Mariana Lopushanska, e dashura e Vasilit. E tronditur nga emocionet, asaj i ra të fikët dhe u rrëzua në këmbët e varrit të tij.
“Perëndia merr ata më të mirët,” tha Halyna, një fqinje, për djemtë e Vyshyvaniy.
Vasyl pëlqente të luante futboll dhe ishte në ekipin vendas kur ishte më i ri, tha Josef. Vasyl iu bashkua ushtrisë në vitin 2014 dhe luftoi në Ukrainën lindore, tha ai. Kurse i vëllai Kyrylo, 35 vjeç, e mbështeti vendimin dhe në vitin 2017 ai gjithashtu iu bashkua forcave të armatosura.
“Ne jemi rritur së bashku. Ishim një familje shumë e lidhur. Ai nuk ishte vetëm vëllai im. Ai ishte miku im po aq sa ishte vëllai im”, kishte thënë Kyrylo për Neë York Times pas funeralit të Vasilit.
Natalia Bodnar, motra e tyre më e madhe, tha për BuzzFeed Neës se ajo kishte ndihmuar në rritjen e vëllezërve të saj dhe tha se djemtë bënin shaka dhe qeshnin së bashku. Motra tha se ajo kishte folur me Kyrylo për herë të fundit të shtunën. Ajo tha se ai ishte i shqetësuar për nënën e tyre dhe shëndetin e saj. Pas vdekjes së Vasilit, nëna qe shtruar në spital për pak kohë.
Por edhe Kyrylo vdiq mëngjesin tjetër, pak para lindjes së diellit. Ai ishte një nga 35 personat e vrarë në sulmin në Yavoriv; 134 të tjerë u plagosën.
Kapiteni Roman Bilyakovskiy i tha BuzzFeed Neës në funeralin e Kyrylo-s se ai e kishte parë për herë të fundit mikun e tij brenda një ndërtese në qendrën e trajnimit kur ndodhi sulmi.
Ai tha se Kyrylo i tha të vraponte dhe të mbrohej, ndërsa vetë qëndronte prapa për të ndihmuar të tjerët. Pak çaste më vonë, ndërtesa mori një goditje të drejtpërdrejtë me raketë dhe Kyrylo u varros nën rrënoja, tha Bilyakovskiy. Do të duhej gjithë pjesa tjetër e ditës për të gërmuar rrënojat dhe gjetur trupin e tij.
