Nga Agim Vinca
Më 23 prill të këtij viti, duke udhëtuar me makinë në rrugën Tetovë-Gostivar më ndali policia. Radari kishte regjistruar tejkalimin e shpejtësisë së lejuar dhe unë iu nënshtrova sanksionit të paraparë sipas ligjit: u dënova me gjobë në të holla. Dënimet në trafik në Republikën e Maqedonisë së Veriut janë shumë të larta në raport me të ardhurat dhe standardin e qytetarëve, por kjo s’është temë e këtij shkrimi (reagimi). Fjalën e kam te një problem tjetër, që është më i madh e më me peshë se dënimi me të holla për kundërvajtje në komunikacion: te përdorimi dhe mospërdorimi i gjuhës shqipe në RMV. Dokumenti i lëshuar me këtë rast nga personi zyrtar, pjesëtar i policisë së Maqedonisë, është ekskluzivisht në maqedonisht dhe me alfabetin cirilik (formulari i Ministrisë së Punëve të Brendshme); teksti i shkruar me dorë nga polici, gjithashtu; vetëm vula e rrumbullakët në fund është në dy gjuhë: maqedonisht-shqip. Përveç vulës, në tërë dokumentin nuk ka asnjë germë shqip, ndërkohë që përfaqësuesit politikë të shqiptarëve në RMV deklarojnë pa pushim se shqipja është gjuhë zyrtare në këtë shtet!
Rreth dy vjet më parë pata shkruar për një rast tjetër flagrant të mospërdorimit të gjuhës shqipe në institucionet shtetërore në Maqedoni, duke marrë shkas nga fletëlëshimi i Spitalit të Qytetit në Strugë me rastin e vdekjes së tim vëllai, kurse tani më duhet të reagoj përsëri, duke sjellë si dëshmi vërtetimin për marrjen e përkohshme të patentës së shoferit nga policia e Gostivarit. Dokumenti në fjalë (patenta ime) është lëshuar në Prishtinë dhe në të shihet qartë logoja e Republikës së Kosovës, por polici në detyrë ka shënuar dy herë, te vendlindja dhe vendbanimi: “R. Albanija” (Republika e Shqipërisë), duke e “mohuar” Republikën e Kosovës, pikërisht në ditën që presidentja Osmani ishte në vizitë në Shkup!
Në janar të vitit 2021, në kohën kur pandemia bënte kërdi, Spitali i Qytetit në Strugë (Javna zdravstvena ustanova “Gradska bollnica”), na e dorëzoi raportin për ndarjen nga jeta të familjarit tonë vetëm në maqedonisht, kurse tani, në prill 2023, “Saobraqajna policija Gostivar” më lëshon vërtetim për marrjen e “sendit” vetëm në gjuhën shtetërore maqedonase. Që të dyja këto komuna, edhe Gostivari edhe Struga, janë me shumicë shqiptare, por pjesëtarëve të popullsisë shumicë u mohohet e drejta e komunikimit në gjuhën e tyre amtare. Po t’i ndodhte kjo serbit të Kosovës, “Sërpska lista” do të kishte ngritur barrikada, kurse Vuçiqi do të ulërinte për “terrorin” që ushtron “regjimi i Kurtit” mbi serbët në Kosovë!
Te rubrika “nëpunësi i policisë” (policiskiot slluzhbenik), shkruan vetëm: “Ali A.”. Nuk e di pse polici shqiptar nuk e ka parë të udhës ta shkruante të plotë mbiemrin e tij, por vetëm me nistoren A., mirëpo ky detaj u bë objekt shakaje gjatë qëndrimit tim në vendlindje. “Ty të paska dënuar Ali A.(hmeti)”, më ngacmonin bashkëvendësit e mi sherretë në Strugë e Veleshtë, duke marrë shkas nga koincidenca e emrit të policit, ”Ali A.”, me emrin e liderit të BDI-së, zotit Ali Ahmeti, kurse unë ua ktheja: “E po, ja Ali A.(hmeti), ja intelektuali i tij i preferuar Ali A.(liu), i cili kur pati ardhur nga Shkupi në Prishtinë në vitet ’70 vërtetimit i thoshte “potvërdë”!
Por, mënjanë shakanë. Nuk është se nuk janë bërë ndryshime në Maqedoni (në krahasim me të kaluarën e tmerrshme, kur nuk tolerohej asnjë fjalë shqipe), por çështja e zyrtarizimit të plotë të gjuhës shqipe në Maqedoninë e Veriut, me Kushtetutë e jo me ligj, është një çështje ende e pazgjidhur. Ata që pretendojnë ndryshe i demanton realiteti.
“Në polici nuk përdoret gjuha shqipe”, më thotë nëpunësi i Stacionit Policor në Gostivar ku e shlyej dënimin (shqiptar edhe ky) si të më kumtonte diçka krejt normale. Nuk e kuptoj përse dhe me çfarë logjike, pos asaj megalomane unicentriste, në thelb albanofobe. Policia e RMV-së nuk është vetëm e maqedonasve, e as vetëm maqedonishtfolëse, popullsia aq më pak.
Prishtinë, 30 prill 2023 Agim Vinca
P. S.
Rilexova këto ditë poeteshën bullgare Bllaga Dimitrova, poezitë dhe esetë e saj të mrekullueshme. Në Maqedoni priten ndryshime kushtetuese për t’u zyrtarizuar prania e komunitetit bullgar në këtë vend për shkak të vetos që Sofja zyrtare i ka vënë pranimit të Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Evropian. Kohë më parë, Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, desh shkaktoi skandal politik me Bullgarinë për shkak të Maqedonisë. Në vend që të kërkonte nga BE-ja trajtimin veçmas të Shqipërisë, siç do të vepronte alaminutë pala tjetër po të ishte në pozitë të kundërt, Edi ynë i vërsulet Bullgarisë!
Të kuptohemi: askush nuk është kundër politikës së fqinjësisë së mirë, përkundrazi. Por fqinjësia e mirë nënkupton respekt reciprok e jo mosdurim ndaj shenjës kryesore të identitetit – gjuhës së tjetrit.
