Fahri Musliu, një gazetar i njohur i epokës jugosllave, me karrierë të pasur në disa media, ku veçon Rilindja e Prishtinës, por dhe Zëri i Amerikës, BBC, Radiotelevizioni i Kosovës, bashkëpunëtor i Al Jazeera Balkans, njëherësh një nga bashkëthemeluesit e Shoqatës së Pavarur të Gazetarëve të Serbisë, vuan prej vitesh përfoljen mediatike si në Serbi e si në Kosovë se është babai real i presidentit serb Aleksandër Vuçiç. Kjo për shkak të një ngjashmërie si dhe për faktin se ka qenë dikur koleg me të ëmën e Vuçiçit, Angjelinën, për të cilën ka një konsideratë të lartë.
Së fundi, kjo temë është riaktivizuar në Serbi, në kuadër të luftës politike të atjeshme, çfarë e detyroi dhe presidentin Vuçiç që të reagonte me anë të një deklaratë, duke e mohuar kategorikisht atësinë e aluduar kosovare, siç është sulmuar nga opozita.
Në një intervistë për Al Jazeera Balkans, Musliu rrëfen se si e përjeton këtë aludim ndaj tij.
Emri dhe reputacioni juaj tashmë po keqpërdoren dhe në Serbi…
Sigurisht që nuk është hera e parë, pasi emri im përmendet prej 13 vitesh në media të ndryshme dhe në mesin e qytetarëve anembanë Ballkanit, si ato të serialeve spanjolle apo turke dhe mesa duket nuk do të jetë as hera e fundit. Emri dhe reputacioni im si gazetar tani po keqpërdoret në luftën politike në Serbi. Dhe presidenti Vuçiç reagoi ndaj disa shpifjeve të portaleve të panjohura dhe në pak ditë përmendi emrin tim disa herë në disa dalje televizive. Më vonë u shfaq edhe një video me babain e tij, nuk e di për çfarë arsye. Ajo video po qarkullon në rrjetet sociale dhe portale dhe Vuçiç dëshmon se unë nuk jam babai i tij, gjë që shkaktoi një ortek reagimesh në Serbi dhe Kosovë dhe në mbarë Ballkanin.
Më e neveritshmja ishte një deklaratë e shkruar e shefit të kabinetit të presidentit të Kosovës në platformën X, e cila u raportua nga pothuajse të gjitha mediat në Kosovë. Për këtë ka pasur reagime të ashpra nga një koleg dhe disa personazhe të tjerë publikë që kërkuan dorëheqjen e tij, dhe vajza ime, e cila është gazetare, ka reaguar shumë ashpër në një tekst të gjatë në Facebook. Ishte një deklaratë monstruoze e një personi nga Kosova në Top News nga Tirana. Kjo është në fakt atmosfera e krijuar nga përsëritja e shpifjeve.
Të flasësh për origjinën kombëtare të dikujt, i cili është babai ose nëna e tij dhe të kërkosh që ajo të përcaktohet me analiza të ADN-së, duke e bërë çështje kombëtare – është dëshmi e gjendjes mendore dhe e frustrimit të njerëzve dhe shoqërisë në tërësi. Kjo po ndodh në Serbi, në Kosovë, por dhe në Shqipëri, që është dëshmi se këta njerëz ende jetojnë në një lloj marrëdhënie fisnore sipas përcaktimit të gjakut dhe dheut.
A keni folur me dikë për këtë shpifje, që sigurisht ka pasur një ndikim serioz në familjen tuaj?
Nuk kam dashur ta komentoj atë deklaratën e parë të presidentit Vuçiç në të cilën më përmend emrin, sepse është e neveritshme ta komentoj dhe të merrem me shpifje, kushdo qoftë. Është e mjerë dhe e trishtueshme, si dhe primitive dhe shumë e papërgjegjshme kur, para së gjithash, politikanët, por edhe gazetarët merren me thashetheme, trillime, shpifje me intimitetin e të tjerëve, për hir të ndonjë interesi dhe pafuqie personale, të pistë, pa menduar se po u shkaktojnë dëme të mëdha, fyerje dhe dhimbje mendore personave të tjerë të përmendur. Kjo është dëshmi e pafuqisë së tyre, veçanërisht te politikanët. Serbët dhe shqiptarët, si dhe ballkanasit të tjerë, le të argëtohen me budallallëqe, pasi e kanë në gjak të merren me thashetheme, shpifje dhe jetët e të tjerëve deri në ekstazë kolektive. Kjo dëshmon se ata nuk kanë jetë private, nuk kanë identitet personal dhe profesional.
Nuk e kam takuar asnjëherë Aleksandër Vuçiqin. E vetmja gjë është se disa vite më parë kam kërkuar disa herë, përmes shërbimit të kontaktit të tij mediatik, të më priste për të diskutuar për këtë shpifje, por vetëm një herë mora përgjigjen se “presidenti nuk mund të më presë sepse është shumë i zënë”.
U detyruat ta mohoni trillimin?
E përsëris, nënën e tij Angjelinën e kam njohur që nga viti 1985 apo 1986, si dhe me dhjetëra kolege, gazetare nga i gjithë vendi i mëparshëm, kur jemi takuar për herë të parë në Kuvendin e RSFJ-së apo Serbisë, prej nga kemi raportuar si korrespondentë, ajo për RTV Novi Sad, kurse unë për të përditshmen e Prishtinës Rilindja. Ai bashkim në kuvende zgjati deri në shpërbërjen e ish-Jugosllavisë dhe formimin e Republikës së re Federative të Jugosllavisë. Ishte një grua me klas, e arsimuar dhe e kulturuar, një gazetare e vërtetë profesioniste, një kolege dhe shoqe e sinqertë, një grua e mirë dhe një nënë shumë e përkushtuar. Dhe më vjen keq që edhe ajo në kohët e vjetra ka përjetuar trauma të tilla nga njerëz të pandershëm, të cilëve nuk u intereson e vërteta dhe faktet.
A është falsifikuar edhe biografia juaj?
Nuk kam punuar asnjëherë në Televizionin e Serbisë (Radiotelevizioni i Beogradit apo Radiotelevizioni Novi Sad), as në Tanjug, siç deklarojnë disa psikopatë apo shkruajnë media të ndryshme, madje dikush përmend se kam ardhur në Beograd në vitin 1968. Dhe e vërteta është kjo e mëposhtme, të cilën e përsëris për të disatën herë, edhe pse faktet nuk janë të rëndësishme për individët dhe disa media, për të mos folur për rrjetet sociale. Pas mbarimit të shkollës së mesme, në qershor të vitit 1967, më 1 nëntor, fillova punë si mësues në Shkollën Fillore “29 Nëntori” në fshatin Brodosavcë, komuna e Dragashit. Aty punova deri në fund të nëntorit të vitit 1969, kur hyra në APJ. Pas kryerjes së shërbimit ushtarak më 28 prill 1971, vazhdova të punoj në të njëjtën shkollë deri në mes të tetorit 1972, kur erdha në Beograd për të studiuar. Më 1 nëntor 1972 fillova punë krahu në Pastërti Komunale të Beogradit, gruan time e lashë në shtëpi me një fëmijë gjashtëmuajsh dhe një nënë plakë. Dhe tani si mund të jem babai i Aleksandër Vuçiçit, i cili ka lindur më 5 mars 1970?
Në Kosovë, si dhe në Serbi, keni shprehur pikëpamjet tuaja shpesh të padëshiruara. A ka vazhduar fushata për të shpifur dhe vënë në pikëpyetje pikëpamjet tuaja, nën dritën e gënjeshtrave të reja të shqiptuara dhe të transmetuara publikisht?
Unë jam vetvetja dhe gjithmonë, që në shkollën e mesme, shpreh pikëpamjet e mia të sakta për mua dhe të padëshirueshme për dikë, sidomos për të ashtuquajturit turbopatriotë të të dy krahëve, të cilëve patriotizmi u shërben për të mbuluar të metat dhe paaftësinë e tyre.
Për shkak të pikëpamjeve të mia, jam shpesh në shënjestër të patriotëve vigjilentë dhe kritikëve të gjithçkaje që ekziston, të cilët e bëjnë këtë për disa interesa meskine personale dhe përfshihen në fushata të ashpra, pa zgjedhur të bashkëpunojnë, për të cilat paguaj një çmim të lartë. Unë, si dhe fëmijët e mi, të cilët i kam rritur me atë frymë, se e vërteta, sinqeriteti, morali, ndershmëria janë virtytet më të mëdha njerëzore, pavarësisht se jetojmë në një terren ku mbretëron imoraliteti, gënjeshtra, provincializmi dhe në të gjithë hapësirën ballkanike, ku njerëzit nuk kujdesen për veten dhe problemet e tyre, por sillen me të tjerët në mënyrë shumë vulgare dhe korruptive.
A shihni ndonjë mundësi që aktualizimi i gënjeshtrave të vjetra t’i sjellë dikujt ndonjë të mirë në kuptimin politik?
Nuk shoh asnjë mundësi. Përkundrazi, sjellin të keqen sepse shkaktojnë urrejtje, hakmarrje, dhunë e deri edhe linçim, siç po ndodh me mua. Sepse, për shoqëritë imorale dhe primitive, ringjallja e gënjeshtrave dhe shpifjeve të vjetra është argëtim, ushqim shpirtëror dhe kurë për zhgënjimin. Ballkanit i pëlqen të shijojë vuajtjet e të tjerëve….
A keni mbështetjen e kolegëve profesionistë nga Kosova dhe Serbia?
Fatkeqësisht nuk kam asnjë, me përjashtime. Jo më kolegjialitet, solidaritet respekti. Mediat filluan linçimin tim, fillimisht në Serbi, pastaj në Kosovë dhe në pjesë të tjera të Ballkanit. Në vitin 2010, ata transferuan disa artikuj nga revista Tabloid i Millovan Brkiçit dhe në tetor 2014, një pjesë e tekstit nga një portal mjaft problematik kroat (Dnevno.hr), pa kontrolluar faktet dhe duke përdorur sistemin “copy paste”, filloi një ortek. Pastaj mediat në Kosovë më linçuan për pesë ditë, madje edhe redaktorët e portalit të Radio Televizionit të Kosovës, korrespondent i të cilit isha tetë vjet, deri në fund të vitit 2014. Me kërkesë të drejtorit të përgjithshëm, ata ndërhynë në Wikipedia dhe falsifikuan biografinë e Aleksandar Vuçiçit, duke shkruar se unë kam qenë babai i tij biologjik dhe që e kanë publikuar në portalin e tyre. Kështu më tha personi që e zbatoi atë urdhrin e drejtorit. Kjo është dëshmi se gazetarisë dhe gazetarëve i mungon profesionalizmi, sepse nuk njohin as standarde, as etikë.
Kur filloi ajo gjueti e madhe në vitin 2014, në Kosovë dhe në Shqipëri kishte gazetarë që me shkrimet e tyre morën anën time në “mbrojtjen time”, pra në mbrojtje të së vërtetës, por jo Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës. Disa vite më vonë ka pasur reagime edhe në Serbi, kanë reaguar NUNS, Danas, revista NM dhe disa portale të tjera duke transmetuar intervistën time të publikuar në portalin Remarker në vitin 2017, në të cilën kam paraqitur faktet. Por mediat e tjera nuk u interesuan për këtë dhe ata vazhduan rrugën e tyre.
Kur folëm saktësisht gjashtë vjet më parë, ju përmendët se po mendonit të largoheni nga Kosova, të kërkoni azil. Ju ndoshta nuk mendoni kështu tani. Pastaj familja juaj kishte probleme. Si është sot?
Po, e kam thënë se jo për veten time, por për fëmijët dhe nipërit e mi 10 dhe 15 vjeç që u bënë cak i sulmeve, ofendimeve dhe traumatizimeve sepse “xhaxhai i tyre është serb”. Megjithatë, tani nuk mendoj kështu, sepse kam një mbështetje të madhe nga familja ime, dhe nipërit e mi janë rritur, kështu që ata e kuptojnë të vërtetën dhe mund të merren me ato marrëzi.
Si i shihni sot marrëdhëniet mes Serbisë dhe Kosovës, negociatat për të ardhmen duket se kanë rënë?
Dëshmia më e mirë e këtyre marrëdhënieve është sjellja e politikanëve, qytetarëve dhe mediave të të dyja palëve. Edhe pas 24 vitesh nga përfundimi i luftës, marrëdhëniet nuk janë përmirësuar, për më tepër distanca dhe urrejtja janë thelluar. Kohë më parë kemi pasur një depërtim të një grupi terrorist në territorin e Kosovës, në Manastirin e Banjskës, për hir të “mbrojtjes së serbëve”. Disa njerëz vdiqën aty. Kur politikanët që janë në gjendje të zgjidhin keqkuptimet, akuzojnë njëri-tjetrin dhe deklarojnë se nuk besojnë apo gënjejnë se të tjerët duan luftë, për këtë nuk duhet të presim asgjë të mirë.
Fatkeqësisht, ato negociata quajtën dialog – nuk e di pse kur Serbia nënshkroi kapitullimin në Kumanovë në qershor të vitit 1999 – kur Kosova shpalli pavarësinë në shkurt 2008 dhe u njoh nga më shumë se 110 vende. Këto negociata zgjasin shumë dhe pa rezultate konkrete, sepse secila palë akuzon tjetrën si fajtore sepse nuk respekton marrëveshjen. Bashkimi Evropian dhe i gjithë komuniteti perëndimor janë treguar të pafuqishëm për ta përshpejtuar atë proces, ose kanë ndonjë interes të tyren dhe e gjithë kjo është në dëm të shqiptarëve dhe serbëve, mbi të gjitha serbëve në Kosova të cilët janë peng i politikës së Beogradit dhe Prishtinës dhe jetojnë mes kudhërave dhe çekiçëve.
Unë mendoj se SHBA-ja dhe BE-ja më në fund e kanë kuptuar se duhet të shpejtojnë zgjidhjen e atyre marrëdhënieve për hir të interesave të tyre dhe për të mirën e qytetarëve të Kosovës dhe Serbisë.
