Maqedonia e Veriut nuk ka bërë përparim në parandalimin dhe luftën kundër korrupsionit. Korrupsioni mbetet i përhapur në shumë fusha dhe është një çështje shqetësuese serioze. Korniza institucionale për luftën kundër korrupsionit është e vendosur dhe është e kënaqshme për sa i përket masave parandaluese. Megjithatë, nevojitet përmirësim në zbatimin e ligjit. Këto janë disa nga kritikat e Komisionit Evropian në Raportin e progresit për vitin 2024, të publikuar sot, raporton Portalb.mk.
“Komisioni Shtetëror i sapoformuar për Parandalimin e Korrupsionit (KSHPK) duhet të vazhdojë të ofrojë udhëzime proaktive për politikat për të parandaluar korrupsionin dhe të punojë në një mënyrë gjithëpërfshirëse dhe transparente. Rekomandimet e tij duhet të ndiqen në mënyrë efektive. Për të përmirësuar performancën e KSHPK-së, Zyra e Prokurorit Publik, qendrat hetimore dhe njësitë e zbatimit të ligjit duhet të marrin burime shtesë njerëzore dhe mbështetje financiare. Dokumentet strategjike janë miratuar dhe kuadri ligjor për luftën kundër korrupsionit është vendosur, por duhet të përmirësohet, si në aspektin e masave parandaluese ashtu edhe të zbatimit të ligjit”, thuhet në raport.
Ndryshimet në Kodin Penal të shtatorit 2023, thuhet në raport, dobësuan kuadrin ligjor, duke ndikuar negativisht në ndjekjen penale të korrupsionit, veçanërisht në çështjet e nivelit të lartë.
“Shumë raste në vazhdim u pushuan ose për shkak të skadimit të afatit të vjetërsimit ose për shkak se nuk ekzistojnë më vepra të veçanta, si shpërdorimi i detyrës në prokurimet publike”, thuhet në raport.
Zhvillimi i zgjedhjeve është vlerësuar kryesisht i kënaqshëm. Zgjedhjet parlamentare dhe presidenciale ishin konkurruese. U respektuan liritë themelore. Legjislacioni zgjedhor ofron një kornizë të përshtatshme për mbajtjen e zgjedhjeve demokratike. Megjithatë, u arrit përparim i kufizuar në adresimin e rekomandimeve të jashtëzakonshme të Zyrës së OSBE-së për Institucionet Demokratike dhe të Drejtat e Njeriut (ODIHR) dhe Komisionit të Venecias.
“Maqedonia e Veriut duhet t’i zbatojë rekomandimet shpejt dhe shumë përpara zgjedhjeve të ardhshme. Parlamenti u konstatua se i ushtronte kompetencat e tij në një mënyrë kryesisht të kënaqshme. Megjithatë, polarizimi politik në Parlament vazhdoi, duke vonuar miratimin e reformave të rëndësishme dhe disa emërime të vonuara prej kohësh. Në nëntor 2023, u miratuan rregullore të reja të procedurës bazuar në një shkallë të lartë konsensusi, duke plotësuar angazhimet në kuadër të “Dialogut Jean Monnet”. Parlamenti i ri, i konstituuar në maj, arriti të gjejë një konsensus të gjerë për zbatimin e rregullores së re të procedurës, për nevojën për një debati politik konstruktiv dhe gjithëpërfshirës dhe duhet të përshpejtojë punën e tij për vazhdimin e reformave të nevojshme për integrimin në BE”, thuhet në raport.
Parlamenti duhet të planifikojë dhe miratojë me kujdes agjendën e tij dhe të kufizojë përdorimin e procedurave të shpejta legjislative ose përdorimin e papërshtatshëm të procedurës së “flamurit të BE-së”, që ka qenë praktikë deri tani, thekson BE.
“Bashkëpunimi ndërpartiak është thelbësor për të përshpejtuar zbatimin e reformave të lidhura me BE-në, në interes të qytetarëve. Megjithë përpjekjet, deri më tani, nuk është bërë asnjë përparim në miratimin e ndryshimeve kushtetuese, me qëllim që në Kushtetutë të përfshihen edhe qytetarët që jetojnë brenda kufijve të shtetit dhe që janë pjesë e popujve të tjerë, si bullgarët, siç përmendet në Konkluzionet e Këshillit të 18 korrikut 2022, të cilat vendi u angazhua t’i nisë dhe t’i miratojë“, thuhet në raport.
Pas përfundimit të suksesshëm të procesit të skriningut, BE nënvizon se Maqedonia e Veriut duhet të vazhdojë të forcojë strukturat e saj negociuese të BE-së dhe të arrijë një koordinim të shëndoshë ndërmjet ministrive dhe institucioneve të linjës, ndërsa zhvillon më tej ekspertizën e lidhur me acquisin e BE-së në të gjithë administratën publike.
“Nevojiten hapa të përhershëm dhe vendimtarë për të përshpejtuar zbatimin e reformave të BE-së dhe për të ecur përpara në procesin e negociatave për anëtarësim në BE. Bashkëpunimi ndërpartiak mbetet jetik në këtë drejtim. Nevojitet urgjentisht një reformë e vetëqeverisjes lokale dhe duhet të rifillojë dialogu ndërmjet niveleve të ndryshme të qeverisjes. Marrëdhëniet ndëretnike mbetën të qëndrueshme dhe Marrëveshja Kornizë e Ohrit vazhdoi të zbatohej. Organizatat e shoqërisë civile (OJQ-të) në Maqedoninë e Veriut operojnë në një mjedis të përgjithshëm mundësues. Megjithatë, qeveria duhet të shtojë përpjekjet e saj për të integruar angazhimin e shoqërisë civile në fushat prioritare dhe në aktivitetet e konsultimit. Kornizat ligjore dhe financiare ekzistuese ende duhet të ndryshohen dhe zbatohen, veçanërisht për të siguruar mekanizma të qëndrueshëm për ofrimin e financimit publik transparent për OJQ-të. Nevojiten përpjekje urgjente për rifillimin e aktiviteteve të Këshillit për Bashkëpunim ndërmjet Qeverisë dhe Shoqërisë Civile”, thuhet në raport.
Ndryshe, sot, më 30 tetor 2024, nga Kolegji i Komisionerëve u miratua Paketa e Zgjerimit 2024 e Komisionit Evropian.
