Brigjet e Perusë, Ekuadorit dhe Kilit u goditën nga dallgë jashtëzakonisht të forta, të cilat morën jetën e tre personave dhe çuan në mbylljen e shumicës së porteve peruane.
Valët tejkaluan katër metra në Peru dhe dy në Ekuador, sipas autoriteteve të dy vendeve.
Kreu i sekretariatit të menaxhimit të rrezikut të Ekuadorit, Jorge Carrillo, foli gjatë një interviste për një fenomen “ekstrem” dhe paralajmëroi se ato mund të rishfaqen në përputhje me rrethanat në të ardhmen.
“Fatkeqësisht, ne regjistruam dy vdekje”, të dyja në Manda (jugperëndim), shtoi ai.
Përveç kësaj, sipas Marinës Kiliane, një 30-vjeçar vdiq në pjesën veriore të vendit, në një plazh në qytetin Iquique, ku qytetarëve u ishte ndaluar të notonin dhe ishte paralajmëruar për dallgë të larta, të cilat do vazhdojnë deri të martën.
Në brigjet e Perusë, 31 peshkatarë të bllokuar në det u shpëtuan nga marina dhe u dërguan në qytetin e Tumbes (në veriperëndim), sipas shtypit.
Njëri prej tyre, megjithatë, i tha radiostacionit Exitosa se të paktën 180 kolegë të tij mbetën të bllokuar në det.
“U mbaroi ushqimi, mbaroi uji. Peshkatarët tanë janë praktikisht në anije pa pilot. Ne kemi nevojë për vaj, ushqim për fëmijët dhe prani të marinës. Anijet lëvizin sepse nuk kanë karburant”, vuri në dukje ai.
Në Peru, 91 nga 121 portet e vendit u mbyllën nga e shtuna e kaluar deri në ditën e mërkurë dhe u vendosën kufizime për hyrjen në plazhe, raportoi qendra kombëtare e operacioneve të urgjencës (COEN) përmes X.
Sipas një paralajmërimi të lëshuar nga i njëjti institucion të premten, batica pritet të zgjasë deri të mërkurën, 1 janar, duke prekur disa zona, nga veriu në jug.
Watch the moment powerful waves batter Peru’s Piura region, damaging fishing boats at sea. An abnormal swell brought waves of up to six metres, prompting authorities to issue warnings and close ports. pic.twitter.com/h624HQhzvU
— Al Jazeera English (@AJEnglish) December 29, 2024
Komuna e Callao, porti më i madh i Perusë, në një distancë të shkurtër nga kryeqyteti Lima, ndaloi hyrjen në të gjitha plazhet në juridiksionin e saj dhe mbylli sheshin ikonik Grau, përballë detit, i cili u përmbyt plotësisht.
“Ne kemi një problem të madh. Këto valë nuk janë si të tjerat. Dhe më të prekurit janë peshkatarët”, tha Roberto Carrillo Savala, kryebashkiak i La Cruz (në veri), i cili fluturoi me helikopter në zonën bregdetare me ministrin e Mbrojtjes Ëalter Astudio Chavez.
Sipas pamjeve të transmetuara, dallgët dëmtuan dhjetëra varka dhe dyqane pranë plazheve. Dëme u raportuan në disa qytete bregdetare, ku shumë banorë u larguan.
“Kjo valë gjenerohet mijëra kilometra larg Perusë, në brigjet e SHBA-së, nga një erë e vazhdueshme në sipërfaqen e oqeanit që lëviz drejt bregut tonë,” tha kapiteni i PN i Perusë Enrique Varea për Canal N.
Instituti detar i Ekuadorit Oqeanografik dhe Antarktik tha se dukuria natyrore përkthehet në valë “mbi mesataren” të vazhdueshme dhe “të gjata” që shkaktohen nga stuhitë e largëta dhe lëvizin nëpër Oqeanin Paqësor derisa “të arrijnë në brigjet tona”.
Ndryshimet klimatike po “shkaktojnë këtë lloj fryrje të panatyrshme”, tha për AFP Larry Lynch, kreu i sekretariatit të mbrojtjes civile në komunën e Cayao. Erërat e forta në tokë rritën më tej nivelin e baticës në zonë.
