Tre shtetas bullgarë të akuzuar për spiunazh për Rusinë janë shpallur fajtorë për akuzat e spiunazhit. Gjykata dëgjoi se si ata ishin të përfshirë në një varg komplotesh rreth Evropës të drejtuara nga një i arratisur me bazë në Moskë.
Pas më shumë se 32 orësh diskutimesh, një juri në Old Bailey mori vendime unanime për Katrin Ivanova, 33 vjeç, një teknik laboratori, Vanya Gaberova, 30, një estetiste dhe Tihomir Ivanchev, 39, një piktor dhe dekorues, të cilët të gjithë jetonin në Londër përpara arrestimit të tyre.
Të tre u dënuan për të qenë anëtarë të rinj të një rrjeti spiunazhi që drejtohej përfundimisht nga Jan Marsalek, një biznesmen austriak i cili ishte arratisur në Rusi në vitin 2020 pasi një kompani që ai ndihmoi për të drejtuar u shemb në mes të një mashtrimi prej 1.9 miliardë eurosh (1.6 miliardë paund).
Marsalek drejtoi mbikëqyrjen armiqësore të Christo Grozev – një gazetar investigativ që kishte ndihmuar në implikimin e spiunëve rusë në helmimin e liderit të opozitës Alexei Navalny – në Bullgari, Austri dhe Spanjë. Të tre të pandehurit ishin të përfshirë në operacion.
Mjeshtri i spiunazhit drejtoi gjithashtu anëtarët e bandës, përfshirë Ivanova, të vidhnin numrat e telefonit celular të trupave ukrainase që besohej se po stërviteshin në një kazermë amerikane në Shtutgart, Gjermani, duke përdorur një pajisje përgjuese të nivelit ushtarak që nuk ishte parë më parë në duart e kriminelëve.
Marsalek komunikoi drejtpërdrejt me drejtuesin, Orlin Roussev, 47 vjeç, nga Great Yarmouth, i cili nga ana e tij drejtonte aktivitetet e vëzhgimit nga një ish-bujtinë në qytetin bregdetar Norfolk. Ndërtesa ishte e mbushur me pajisje elektronike dhe të mbikqyrjes me vlerë qindra mijëra paund.
Roussev tashmë është deklaruar fajtor për akuzat për spiunazh, ashtu si edhe miku dhe zëvendësi i tij, Bizer Dzhambazov, 43 vjeç. Por tre anëtarët më të vegjël e kishin mohuar akuzën për spiunazh, duke çuar në një gjyq të Old Bailey që zgjati gati tre muaj.
Policia, megjithatë, tha se ishte me fat që kishte shkatërruar rrjetin e spiunazhit në shkurt 2023, pas një periudhe të panjohur në të cilën anëtarët ishin nën vëzhgim nga policia kundër terrorizmit dhe MI5.
Met tha se nuk ishte në dijeni të qëllimit të anëtarëve të bandës për të udhëtuar disa ditë më vonë në Shtutgart për t’u përpjekur të gjurmonin numrat e telefonit kur policia kreu një seri arrestimesh para agimit.Kreu i divizionit kundër terrorit të Met, komandanti Dom Murphy, tha se “provat thelbësore u morën nga telefoni i Roussev” dhe duke identifikuar pajisje të tjera kyçe për të tërhequr 78,747 mesazhe telegrami midis Roussev dhe Marsalek që përshkruanin gjashtë komplote kryesore dhe të tjera më të vogla.
Megjithëse Roussev ishte një specialist i IT-së, ai nuk i kishte fshirë mesazhet dhe ato nuk ishin të koduara, duke paraqitur një pamje zbuluese jo vetëm të aktiviteteve të rrjetit të spiunazhit, por edhe të interesave të Kremlinit në Evropë. Në një moment, Marsalek u duk se sugjeroi se Grozev ishte në shënjestër sepse “me sa duket Putini e urren seriozisht atë”.
Oficerët e kundër-terrorit thanë gjithashtu se përpjekjet për spiunazh dhe sabotim të Kremlinit ishin ende në veprim, megjithëse kryesisht kryheshin nëpërmjet kriminelëve ose përfaqësuesve të tjerë të trajnuar keq, të drejtuar nga distanca. “Ky nuk do të jetë i vetmi aktivitet që Rusia po kryen në MB,” tha Murphy.
Gjykata dëgjoi se Dzhambazov ishte në një lidhje me Ivanova, partneren e tij afatgjatë, si dhe Gaberova për një vit e gjysmë para arrestimit të tyre. I pandehuri i tretë, Ivançev, ishte ish i dashuri i Gaberova.
Kur policia bastisi banesën e Gaberova, ata e gjetën Dzhambazov në shtrat me të. Ivanova nuk kishte qenë në dijeni të marrëdhënies deri pas arrestimit të saj, dhe gjatë gjyqit e akuzoi Dzhambazov për kryerjen e një “marrëdhënieje paralele” me Gaberovën pas shpine. Dzhambazov gjithashtu u kishte thënë dy grave se kishte kancer në tru, gjë që ishte e rreme.
