Elon Musk, njeriu më i pasur në botë kritikoi ashpër legjislacionin e politikës së brendshme të Presidentit Trump, duke thënë se projektligji i ri do të shtonte deficitin kombëtar. Ai u ankua te zyrtarët e administratës Trump për një marrëveshje fitimprurëse që shkoi te një kompani rivale për të ndërtuar një qendër të dhënash me inteligjencë artificiale në Lindjen e Mesme. Në anën tjetër, ai ende nuk e ka përmbushur një premtim prej 100 milionë dollarësh për operacionin politik të Trump.
Z. Musk, i cili dikur e quante veten “shoku i ngushtë” i presidentit, tani po luan në njëfarë distance nga Z. Trump, ndërsa thotë se po i jep fund angazhimit të tij qeveritar për të kaluar më shumë kohë në kompanitë e tij. Musk mbetet në marrëdhënie të mira me Trump, sipas zyrtarëve të Shtëpisë së Bardhë. Por ai gjithashtu e ka bërë të qartë se është i zhgënjyer me Uashingtonin dhe i frustruar me pengesat që hasi ndërsa përmbysi burokracinë federale, duke ngritur pikëpyetje në lidhje me forcën e aleancës midis presidentit dhe njeriut më të pasur në botë.
Musk ishte sponsori më i madh politik i njohur në zgjedhjet e vitit 2024, dhe ai u tha këshilltarëve të Trump këtë vit se do t’u jepte 100 milionë dollarë grupeve të kontrolluara nga ekipi i presidentit para zgjedhjeve të mesit të mandatit të vitit 2026. Deri këtë javë, paratë nuk janë ardhur ende, sipas shumë personave të njohur me çështjen, të cilët folën me kusht anonimiteti për të përshkruar dinamikën në prapaskenë.
Z. Musk nuk iu përgjigj një kërkese për koment. Në një postim në X, faqen e tij të mediave sociale, të mërkurën në mbrëmje, ai konfirmoi zyrtarisht për herë të parë se mandati i tij si punonjës qeveritar po i vinte fundi dhe e falënderoi z. Trump “për mundësinë për të ulur shpenzimet e panevojshme”.
“Misioni @DOGE do të forcohet vetëm me kalimin e kohës, ndërsa shndërrohet në një filozofi për të gjithë qeverinë”, shtoi ai, duke iu referuar ekipit të tij të Departamentit të Efikasitetit të Qeverisë.
Ndikimi i miliarderit ndihet ende fort në Uashingtonin zyrtar përmes kësaj përpjekjeje, një iniciativë për të ulur në mënyrë drastike shpenzimet që ka vendosur stafi në të gjithë qeverinë. Por Musk ka thënë ditët e fundit se ai kaloi shumë kohë duke u përqendruar tek politika dhe reputacioni i tij dhe kompanive është dëmtuar për shkak të punës së tij në administratën Trump.
“Kam përshtypjen se ndoshta kam kaluar pak si shumë kohë në politikë,” tha Z. Musk në një intervistë këtë javë me Ars Technica, një agjenci lajmesh për teknologjinë.
Ai shtoi: “Ishte thjesht shpërndarja relative e kohës që ndoshta ishte paksa shumë e lartë nga ana e qeverisë, dhe unë e kam ulur atë ndjeshëm në javët e fundit.
Ai gjithashtu kritikoi aleatët e Trump në Kongres, duke i thënë CBS News se ishte “i zhgënjyer” nga projektligji i politikës së brendshme që presidenti mbështeti dhe Dhoma e Përfaqësuesve miratoi javën e kaluar.
“Isha i zhgënjyer kur pashë projektligjin të shpenzimeve masive, sinqerisht, i cili rrit defiçitin buxhetor dhe minon punën që po bën ekipi i DOGE,” tha ai.
Kur u pyet nga gazetarët në lidhje me kritikat e Musk të mërkurën, Trump refuzoi të përgjigjej drejtpërdrejt. Ai e mbrojti projektligjin duke pranuar se gjithsesi nuk i pëlqente çdo aspekt i tij dhe lavdëroi përpjekjet e republikanëve për ta çuar përpara. Ai nuk e përmendi asnjëherë emrin e zotit Musk.
Megjithatë, Stephen Miller, zëvendësshefi i stafit të Shtëpisë së Bardhë për politikat, iu kundërpërgjigj zotit Musk në mediat sociale pa ia përmendur emrin. Z. Miller pohoi se projektligji do të zvogëlonte deficitin – pavarësisht analizave të shumta të pavarura që thoshin të kundërtën – dhe vuri në dukje se shkurtimet e bëra nga ekipi i zotit Musk nuk kishin lidhje me projektligjin e shpenzimeve.
Përpara udhëtimit të zotit Trump në Lindjen e Mesme këtë muaj, zoti Musk kundërshtoi një marrëveshje në zhvillim midis një kompanie rivale të inteligjencës artificiale dhe Emirateve të Bashkuara Arabe për të ndërtuar një qendër masive të dhënash në Abu Dhabi, sipas një zyrtari të Shtëpisë së Bardhë.
Musk u ankua te David Sacks, këshilltari i presidentit për inteligjencën artificiale, dhe zyrtarë të tjerë të Shtëpisë së Bardhë në lidhje me projektin e Abu Dhabit që përfshinte OpenAI, një organizatë që ai themeloi me Sam Altman, me të cilin që atëherë ka pasur një grindje, sipas zyrtarit. Ai gjithashtu shprehu shqetësime në lidhje me kompanitë e tjera të inteligjencës artificiale dhe kërkoi që kompania e tij, XAI, të përfshihej në marrëveshje, por në fund ajo nuk u përfshi. Wall Street Journal raportoi për herë të parë kundërshtimin e zotit Musk.
Marrëveshja me OpenAI u pasua nga një plan midis administratës Trump dhe Emirateve të Bashkuara Arabe për të ndërtuar një kampus të inteligjencës artificiale në Abu Dhabi.
Musk iu bashkua presidentit në udhëtimin e tij nëpër Lindjen e Mesme, por Trump mezi e përmendi emrin e tij publikisht. Dhe zyrtarët e huaj në Gjirin Persik dukeshin më të interesuar të kërkonin të dërguarin special të zotit Trump në rajon, Steve Witkoff, sesa të kërkonin zotin Musk.
Më 14 maj, ndërsa një turmë mbështetësish të pasur të zotit Trump u mblodhën brenda Pallatit Lusail të Katarit para një darke me emirin, Musk priti së bashku me të gjithë të tjerët në radhën e pritjes për t’i shtrënguar dorën zotit Trump.
Pozicionimi i ri i miliarderit përbën një ndryshim drastik nga dominimi i tij në fillim të administratës së re.
Në shkurt, zoti Musk u ngjit në skenë gjatë Konferencës së Konservatorëve me një sharrë elektrike dhe vuri në dukje se “sa e lehtë” ishte të “kursesh miliarda dollarë ndonjëherë brenda një ore”.
“Po, po, çmenduri fare”, tha ai.
Ekipi DOGE i drejtuar nga Musk i ka ekzagjeruar vazhdimisht përpjekjet e tij për kursimin e kostove, duke postuar herë pas here pretendime të gabuara në lidhje me përfundimin e kontratave federale që më vonë i kanë fshirë.
Këtë javë, zoti Musk i tha The Washington Post se ishte një “betejë e vështirë për të përmirësuar gjërat në D.C.”.
Shkurtimet që ai donte të miratonte ishin shumë më të vështira nga sa priste dhe mungesa e interesit të tij për të mësuar më shumë rreth burokracisë që ai e konsideronte toksike pengoi përpjekjet e tij, veçanërisht në Capitol Hill, sipas njerëzve të njohur me përpjekjet e tij, të cilët folën me kusht anonimiteti.
Gjatë 90 ditëve të para të administratës, disa ndihmës të Shtëpisë së Bardhë menduan se administrata ishte në thelb e marrë peng nga Musk dhe nga fakti se ai përdorte rrjetin social X për të sulmuar njerëzit që nuk i pëlqenin. Musk kishte një komunikim të drejtpërdrejtë me Trump dhe inkurajoi masa që disa zyrtarë të kabinetit i kundërshtuan, si detyrimi i punonjësve federalë për të dërguar një email javor duke listuar pesë arritjet e tyre kryesore, përndryshe rrezikonin shkarkimin. (Kjo kërkesë u hoq për punonjësit civilë në Departamentin e Mbrojtjes këtë javë.)
Elon Musk e magjepsi Donald Trump derisa disa nga lajmet që po dilnin rreth punës së DOGE – dhe ankesat nga ligjvënësit dhe zyrtarët e kabinetit – u bënë të vështira për t’u shpërfillur. Një thyerje me presidentin, sipas njerëzve që e njohin mënyrën e tij të të menduarit, u shkaktua kur ai mësoi nga një raportim i New York Times se Musk ishte gati të merrte disa informacione të ndjeshme mbi Kinën në Pentagon. Trump, i cili kishte shmangur vazhdimisht pyetjet rreth konflikteve të mundshme të interesit të Musk, ishte i pakënaqur, thanë njerëzit.
Zhgënjimi i Musk me politikën kombëtare mund të shihet edhe në dy ngjarje të fundit, sipas njerëzve pranë tij: frustrimet e tij me regjimin tarifor të presidentit dhe afërsisht 25 milionë dollarët që ai shpenzoi duke mbështetur një kandidat i cili humbi një përpjekje gjyqësore në Wisconsin. Kur bëhet fjalë për përpjekjet e tij për të përmbysur burokracinë, zoti Musk këmbënguli muajin e kaluar se është e mundur të përmbushë qëllimin e tij për të shkurtuar 1 trilion dollarë shpenzime federale, “por është një rrugë e gjatë për t’u bërë, dhe, e dini, është vërtet e vështirë”.
“Është pak a shumë, është dhimbje, e dini, a është kabineti dhe Kongresi i gatshëm të marrë?” u tha ai gazetarëve në Shtëpinë e Bardhë. “Sepse mund të bëhet, por kërkon trajtimin e shumë ankesave”.
Ai tha se mbetet për t’u parë nëse kishte “vullnet të mjaftueshëm politik në Kongres dhe gjetkë për ta bërë këtë”.
Megjithatë, disa nga zëvendësit më të shquar të zotit Musk duket se janë të vendosur në rolet e tyre të reja qeveritare. Steve Davis, një ekzekutiv besnik që ka punuar për Musk në shumë nga bizneset e tij, përfshirë në X, mbetet një prani e rregullt në Administratën e Shërbimeve të Përgjithshme, sipas dy personave që kanë bashkëvepruar me të kohët e fundit. Antonio Gracias, investitori miliarder, ka kaluar nga drejtimi i ekipit DOGE në Administratën e Sigurimeve Shoqërore në një rol që kryen kërkime nëpër bazat e të dhënave federale për të identifikuar raste të shtetasve të huaj që votojnë në mënyrë të paligjshme.
Muajin e kaluar, zoti Musk u tha investitorëve dhe analistëve të Tesla-s se do ta shkurtonte kohën e tij për çështjet qeveritare në “një ose dy ditë në javë”, dhe që atëherë, ai ka bërë një përpjekje të përbashkët për të treguar se është riangazhuar në kompanitë e tij.
“Duke u kthyer te puna 24/7,” postoi Musk, drejtori ekzekutiv i Tesla-s dhe SpaceX, në X të shtunën. “Duhet të jem shumë i përqendruar te X/xAI dhe Tesla.”
Të martën, SpaceX zhvilloi një fluturim provë të Starship, raketës që zoti Musk shpreson se një ditë do t’i çojë njerëzit në Mars. Mjeti pati një nisje të suksesshme, por pati një rrjedhje në gjysmë të udhëtimit të tij dhe përfundimisht shpërtheu. Në X, zoti Musk e quajti nisjen një “përmirësim të madh”, por anuloi një fjalim të planifikuar që do të mbante mbi “planin e SpaceX për ta bërë jetën shumëplanetare”.
Megjithatë, ai e bëri të qartë se ishte i pranishëm në lançim dhe ishte përqendruar te SpaceX. Ai ripostoi intervista me influencues dhe organizata lajmesh, si dhe një video të tij të ulur në një qendër kontrolli, ndërsa mbante veshur një bluzë ku shkruhej “Pushtoni Marsin”./New York Times, përshtatur nga Lapsi.al
@tetovanews
@tn.lajmelokale
