Ukrainasit e burgosur po dërgohen edhe në Siberi, rrëfimet nga burgjet ruse janë të tmerrshme: Ata mbyllen në kuti, u nxirren sytë me lugë, përdhunohen…

Mijëra civilë u zhdukën në burgjet ruse, të nënshtruar torturave dhe kushteve çnjerëzore. Fati i tyre është i panjohur ndërsa lufta për lirimin e tyre vazhdon

Lufta në Ukrainë, e cila filloi në shkurt të vitit 2022 me pushtimin nga Rusia, ka vazhduar për më shumë se tre vjet me pasoja të rënda për popullsinë ukrainase. Sipas të dhënave të Kombeve të Bashkuara, të paktën 12,900 civilë u vranë gjatë asaj periudhe, ndërsa rreth 14,000 përfunduan në robëri. Gjithashtu. Forcat e armatosura ukrainase pësuan humbje të mëdha, me rreth 80,000 të vdekur dhe 400,000 të plagosur. Humbjet ushtarake ruse besohet të jenë edhe më të larta.

Përveç viktimave njerëzore, lufta ka shkaktuar zhvendosje masive, shkatërrim të infrastrukturës dhe trauma të thella në mesin e popullsisë civile, e cila vazhdon të jetojë nën kërcënim të vazhdueshëm sulmi.

Një shqetësim i veçantë është fati i mijëra civilëve të zhdukur që përfunduan në një rrjet prej rreth 180 burgjesh në territoret e pushtuara dhe në vetë Rusinë, deri në rajone të largëta si Siberia, raporton Sky News .

Ukraina deri më tani ka identifikuar pothuajse 16,000 emra të personave të zhdukur, vendndodhja e të cilëve është ende e panjohur. Marrja peng e civilëve gjatë një konflikti të armatosur përbën një krim të rëndë lufte, por regjimi rus vazhdon ta ushtrojë këtë praktikë pavarësisht paralajmërimeve nga bashkësia ndërkombëtare. Raportime të shumta ukrainase flasin për tortura, abuzim seksual dhe ekzekutime në këto burgje, duke e amplifikuar më tej shkallën e katastrofës humanitare me të cilën po përballet Ukraina.

Abuzim i tmerrshëm

Rrëfimet e tmerrshme të të mbijetuarve, të cilat ne paralajmërojmë se janë vërtet shqetësuese, konfirmojnë më tej shkallën e brutalitetit ndaj të cilit janë të ekspozuar civilët. Oleksandra Matviychuk, një avokate ukrainase e të drejtave të njeriut dhe fituese e Çmimit Nobel për Paqen 2022, tha se intervistoi qindra njerëz që i mbijetuan robërisë ruse: kryesisht civilë, gra dhe burra.

Dëshmitë e tyre përshkruajnë abuzim brutal: rrahje, përdhunim, mbyllje në kuti druri, prerje gishtash, nxjerrje thonjsh dhe shpim thonjsh me trapanë. Shumë prej tyre iu nënshtruan goditjeve elektrike në zonën gjenitale, dhe një grua tha se rojet ruse ia nxorën syrin me lugë. Dëshmi të tilla tregojnë se kjo nuk është vetëm një çështje shkatërrimi fizik i trupit, por edhe një përpjekje sistematike për të shkatërruar dinjitetin njerëzor.

Autoritetet ukrainase janë vetëm pjesërisht në gjendje të rindërtojnë fatin e civilëve të rrëmbyer, duke u mbështetur vetëm në dëshmitë e atyre që janë liruar. Nga ana tjetër, Rusia nuk jep asnjë informacion zyrtar në lidhje me civilët që mban ilegalisht, duke shkelur kështu rregullat themelore të luftës.

Mijëra njerëz të pafajshëm vazhdojnë të zhduken në arkipelagun djallëzor të burgjeve ruse, të njohura për kushtet brutale, torturat dhe mohimin e plotë të të drejtave të njeriut. Këto burgje, të përshkruara shpesh si vende me kushte të ashpra dhe abuzim, janë bërë simbol i krizës më të gjerë humanitare që prek popullatat civile në luftë.

Paralajmërime po vijnë edhe nga mbrojtësit e të drejtave të njeriut. Matviychuk thekson se ekziston rreziku që bota të harrojë mijëra njerëz të burgosur në burgjet ruse. «Nuk mendoj se bota e kupton, para së gjithash, mizorinë dhe kushtet çnjerëzore në të cilat ukrainasit janë në robërinë ruse», thotë Matvijchuk. “Së dyti, ata nuk e kuptojnë se Rusia nuk po mban vetëm ushtarë, por edhe civilë. Dhe sipas Konventës së Gjenevës, civilët duhet të lirohen.” Fjalët e saj bëjnë thirrje për vëmendje dhe veprim më të madh ndërkombëtar për të siguruar mbrojtjen e të drejtave themelore të njeriut edhe në kontekstin e luftës.

Deri në 180 objekte

Sipas Petr Yatsenko , zëdhënës i Shtabit Koordinues për Trajtimin e të Burgosurve të Luftës, dihet që civilët dhe ushtarët e kapur ukrainas mbahen në më shumë se 180 burgje në territorin e Rusisë dhe në pjesë të pushtuara përkohësisht të Ukrainës. “Autoritetet ruse mund të ndalojnë këdo, pavarësisht nga gjinia, mosha apo profesioni”, tha Jacenko për Kyiv Independent. 

Ndërsa fati i mijëra ukrainasve të kapur mbetet i pasigurt, në arenën ndërkombëtare po flitet gjithnjë e më shumë për negociatat që potencialisht do t’i jepnin fund kësaj lufte.

Kështu, propozime të ndryshme për një marrëveshje të mundshme paqeje po qarkullojnë aktualisht në qarqet diplomatike. Sipas draftit të mbështetur nga Ukraina dhe vendet evropiane, ai parashikon lirimin e të gjithë të burgosurve të luftës, civilëve të ndaluar dhe fëmijëve të deportuar ilegalisht.

Megjithatë, drafti, i cili thuhet se ka mbështetjen e Presidentit të SHBA-së Donald Trump, nuk përfshin dispozita mbi shkëmbimin e të burgosurve ose lirimin e civilëve. Për më tepër, thuhet se propozon njohjen e kontrollit rus mbi pjesë të katër rajoneve ukrainase dhe njohjen e aneksimit të Krimesë.

Kthimi i ukrainasve nga robëria ruse mbetet një proces kompleks dhe i gjatë që përfshin bashkëpunimin e shumë shteteve dhe organizatave ndërkombëtare. Megjithatë, autoritetet ukrainase paralajmërojnë se mungesa e mbështetjes së fortë nga Shtetet e Bashkuara, veçanërisht në kontekstin e negociatave të vazhdueshme për paqe, mund të ndërlikojë më tej përpjekjet për lirimin e tyre. Ndërsa diskutimet mbi një zgjidhje të mundshme politike vazhdojnë, fati i mijëra njerëzve që janë ende në paraburgim mbetet i pasigurt dhe varet drejtpërdrejt nga vullneti politik dhe angazhimi i bashkësisë ndërkombëtare./TetovaNews