Operacioni “Çekani i Mesnatës” filloi me ngritjen e një çifti avionësh B-2 nga baza e Witheman në Missouri të SHBA drejt bazës së Guam, në Oqeanin Paqësor. Një transferim për të cilin u tha se kishte motive mbrojtëse. Por ky ishte vetëm një devijim i vëmendjes, një mashtrim. Sepse formacioni i sulmit, prej 7 avionësh, mbërriti në objektiv duke ndjekur rrugën klasike të Atlantikut, i shoqëruar nga furnizues me karburant. 18 orë fluturim, duke u furnizuar disa herë me karburant gjatë udhëtimit, pa ndalesa.
Avionët “Spirits”, siç njihen me emrin e koduar, hodhën 14 superbomba GBU 57, 14-tonëshe: 12 në Fordow, vendi më i rëndësishëm dhe 2 në Natanz, një tjetër qendër bërthamore e Iranit. Një breshëri prej 30 raketash të lëshuara nga nëndetësja “Georgia” goditën më pas Isfahanin, qendrën e tretë të rrjetit bërthamor.
Inkursioni i avionëve B-2 u shoqërua nga një aktiviteti paralel i avionëve të tjerë, një grup prej 125 avionësh si EA-18 Growler – për luftë elektronike dhe luftëtarë të mobilizuar në fazën e fundit (F 35, F 22). Amerikanët më pas shfrytëzuan korridoret e hapura nga ofensiva izraelite, gjë që çoi në një reduktim të ndjeshëm të mburojës kundërajrore, e cila tashmë ishte dobësuar nga raundet e mëparshme të luftës. Mbi 70 raketa dhe pajisje u përdorën për sulmin.
Sipas një versioni jozyrtar lokal, kjo është sekuenca e operacionit:
1:14 e mëngjesit më 22 qershor: Avionë luftarakë u raportuan mbi Shiraz, disa minuta më parë u raportua për dronë të mundshëm në disa rajone iraniane.
1:22: Avionë të tjerë raportohen në sektorin qendror.
2:04: Shpërthime të forta u dëgjuan në zonën e Fordow pasi avionët kaluan sipër.
2:13: Shpërthime të tjera në Kashan, përsëri në zonën e Fordow.
2:29: Sistemi i Informacionit për Zjarrin për Menaxhimin e Burimeve (FIRMS) i NASA-s regjistron gjurmën e parë të “zjarrit”. Megjithatë, mund të jetë një pozicion antiajror që u godit.
2:35: Dëshmitarët flasin për një zjarr dhe shpërthime në afërsi të Kompleksit të Mirëqenies Mathab.
2:38: Një tjetër bastisje në vendin malor. Vihet re një kolonë tymi.
02:59: FIRMS kap një gjurmë të dytë zjarri në Fordow.
02:41: Sulm ndaj uzinës së Isfahanit.
02:46: Dëshmitarët raportojnë shpërthime të fuqishme në vendin e Natanzit.
02:55: Aktivitet bllokimi që ngatërron GPS-in në të gjithë vendin.
Ky veprim konfirmoi skenarët e hartuar ditët e fundit me referencat e vazhdueshme për nevojën që arma speciale do të godiste malin ku ndodhen centrifugat Fordow.
Bomba kundër bunkerëve nëntokësorë u zhvillua nga SHBA në gjysmën e parë të viteve 2000 me qëllim përdorimin kundër vendeve armiqësore, nga Koreja e Veriut deri te Republika Islamike e Iranit. Më pas u modifikua për të rritur fuqinë e saj shkatërruese me inovacione që nuk u zbuluan kurrë plotësisht për arsye sigurie. GBU duhet të depërtojë në “guaskën” mbrojtëse dhe më pas të shpërthejë në mënyrë që të amplifikojë efektet brenda objektivit. Duket se përditësimet e fundit kanë zgjeruar aftësitë edhe pse nuk ka të dhëna të sakta mbi thellësinë dhe pozicionin e asaj që do të shkatërrohet.
Një artikull i “New York Times” zbuloi se ushtrime të shumta të kryera nga Pentagoni kanë konfirmuar se nevojiten disa “B-2”, secila prej të cilave mund të mbajë dy bomba në hambarin e saj. Ajo funksionin njëlloj si një çekiç që “godet vazhdimisht” mbi një gozhdë. Edhe më shumë nëse duhet të shpojë mbrojtjet rreth centrifugave Fordow, të vendosura sipas disa ekspertëve 90-100 metra nën tokë.
Sipas Donald Trump, vendi i Fordow, pas sulmit, u “fshi nga faqja e dheut” . Më pak entuziast ishte Shefi i Shtabit Dan Cain që tha se pati dëme dhe shkatërrime. Burimet e cituara nga “New York Times” konfirmuan se uzina nuk u shkatërrua. Teherani u përgjigj duke deklaruar se nuk kishte pasoja serioze. Një aspekt tjetër për t’u shqyrtuar ka të bëjë me lëvizjet iraniane midis 19 dhe 20 qershorit. Fotot satelitore kanë zbuluar praninë e ekskavatorëve dhe një numri të madh kamionësh në hyrje të Fordow, automjete të tjera të rënda në Isfahan dhe Natanz. A lëvizën ata diçka? A sollën ata materiale përforcuese?
Agjencia iraniane Mehr pretendoi se uraniumi i pasuruar ishte siguruar në pritje të një sulmi, ndërsa personeli në detyrë ishte zvogëluar. Këto lëvizje IDF tha se po i verifikon.
Brenda pak orësh do ta kuptojmë më mirë rezultatin, edhe nëse, meqenëse është një strukturë nëntokësore, nuk është e lehtë të kesh detaje mbi efektet e sulmit. Ekzistojnë gjithashtu dyshime, nga ana e disa ekspertëve, mbi efektivitetin e sulmit ndaj objektivave: por ndoshta Shtëpia e Bardhë i përdori ato për të transmetuar një sinjal të një veprimi të kufizuar. Do të dëshmojmë një ditë më pas me vlerësime kontrastuese dhe duele propagandistike.
“Mali” i Fordow ishte themelor në zhvillimin e programit, por kështu ishin edhe dy “laboratorët” e tjerë. I pari është Natanz, aktive që nga fillimi i vitit 2002, ai siguron pasurimin e uraniumit. Ka një seksion mbi tokë dhe një “nën” të. Izraeli, në kohë të ndryshme, ka kryer operacione për të penguar punën: me sabotime kibernetike, sabotim dhe bastisje. Tani SHBA-të i dhanë një goditje të re me GBU 57.
Fabrika e dytë, ajo në Isfahan, plotëson një rrjet të shpërndarë në të gjithë vendin. Besohet se ajo merr uranium të destinuar për centrifuga. Industritë e raketave dhe dronëve ndodhen në të njëjtën zonë. Në ditët e fundit ajo kishte qenë shënjestër e goditjeve izraelite dhe sipas IAEA-s ishin zbuluar shkatërrime të konsiderueshme. ©Corriere della Sera, përshtati në shqip LAPSI.al
@tetovanews
@tn.lajmelokale
