Bashkimi Sovjetik totalitar ku u rrita, u përpoq ta mbizotërojë të vërtetën, ta shtrembërojë atë dhe ta kontrollojë atë. Realiteti ishte çfarëdo që Partia nxirrte në lajmet e darkës, ose në gazetat zyrtare, Pravda, që do të thotë “E Vërteta” dhe Izvestia, që do të thotë “Lajm”.
Ishte gjithnjë e më e dukshme që atëherë, madje edhe për besimtarët e vërtetë komunistë, se ato që na thoshin nuk përputheshin me botën që shihnim rreth nesh. Siç thoshte një barcaletë asokohe “nuk ka asnjë lajm në të vërtetën dhe asnjë të vërtetë në lajme.” Përfundimisht, pabarazia midis së vërtetës dhe gënjeshtrës u bë shumë e madhe; jeta nuk po përmirësohej dhe gjithnjë e më shumë informacion po kalonte nga ana tjetër, përmes Perdes së Hekurt.
Mohimi i realitetit u bë tepër i rëndë, një fyerje për dinjitetin tonë, një përbërës i nënvlerësuar në frymën e revolucionit. Kam jetuar nëpër disa trazira që ndryshuan botën. Unë jam një qytetar post-sovjetik; vendi i lindjes sime pushoi së ekzistuari në 1991. Ne gëzuam më pak se një dekadë liri të ashpër në Rusi, para se Vladimir Putin të fillonte fazën e tij post-demokratike. Përpjekjet e mia të vazhdueshme për ta luftuar atë tragjedi, çuan në largimin tim në Shtetet e Bashkuara. Tani shtëpia ime e re e gjen veten të mbyllur në betejën e saj të rrezikshme – një betejë për të mos u bërë anëtarja më e fundit e botës së “post-truth” (përtej të vërtetës).
Presidenti Donald Trump dhe mbrojtësit e tij republikanë në Kongres, kanë ndjekur lidershipin e tij në shpalljen e luftës ndaj realitetit të vëzhguar. Raportet kritike janë “lajme të rreme”, gazetarët që raportojnë faktet janë “armiq të popullit”, përsëritet një frazë nga teoritë e konspiracionit të Vladimir Leninit, teori false serviren si të vërteta dhe shërbyesit publikë që dëshmojnë nën betim për ngjarje të dokumentuara, hidhen poshtë si “asnjëherë-Trumpers” (armiq të betuar të Trump).
Në pamundësi për të ndryshuar faktet, Trump dhe mbështetësit e tij, në vend të kësaj përpiqen ta zhvendosin debatin në një univers alternativ, ku e vërteta është çdo gjë që ata thonë se është sot. Trump përsërit të njëjtat gënjeshtra pa pushim dhe është e vështirë të thuash cila është më shqetësuese – që ndjekësit e tij nuk e kuptojnë se janë gënjeshtra, apo se nuk ju intereson kjo gjë. Globalizimi dhe interneti mund ta kenë bërë botën më të vogël, por tani ne po përjetojmë një kundërsulm, rajonalizimin e së vërtetës.
Interneti pritej të ndriçonte dritën e së vërtetës në çdo cep të botës, duke thyer monopolin e autoritarizmit mbi informacionin. Por është bërë gjithashtu një sistem i dorëzimit me shpejtësi të lehtë të gënjeshtrave dhe propagandës. Rrjeti është copëtuar në copa. Si një pasqyrë e copëtuar, çdo fragment pasqyron një imazh të ndryshëm, të shtrembëruar, në vend të një realiteti të vetëm. Protestat në Iran janë të vështira për t’u ndjekur, kur regjimi mund të mbyllë qasjen në internet në të gjithë vendin. Eshtë më e lehtë të mësosh për protestat pro-demokracisë së Hong Kongut në pothuajse çdo vend, përveç Kinës, falë censurës së tyre drakoniane. Rusia bllokon blogerët dhe mbyll organizatat joqeveritare ndërsa përmbyt vendin dhe botën me dezinformata.
Eshtë alarmante të shohësh Amerikën duke marrë rrugën e saj Trumpiane, pikërisht në këtë shteg të errët. Në BRSS, ne nuk kishim një zgjedhje se cili kanal lajmesh duhej parë. Amerikanët kanë mundësi të pakufishme, por shumë veta kufizohen vullnetarisht në disa burime të një mendjeje të njëjtë. Për Pasuesit e Trump në veçanti, mohimi i realitetit është një simbol i nderit, një simbol i përkatësisë ndaj një kulti të pabindur.
Nëse do të shikonit seancat dëgjimore të shkarkimit të Presidentit vetëm në Fox News, do të mendonit se gjërat po shkojnë mirë për Donald Trump. Çdo frazë që duket se mund të tingëllonte sikur e shfajësonte atë – dhe nuk janë shumë të tilla- përsëritet pa pushim si një mantra. Provat e rënda dhe akzuese të paraqitura, gjithashtu mund të mos ekzistojnë. Kjo ndarje partizane përgjatë vijave të realitetit, është në përputhje me luftën më të madhe të Trump për integritetin, sundimin e ligjit dhe vlerat dhe aleatët tradicionale amerikane. Eshtë modeli i fuqive rajonale dhe fakteve rajonale dhe vlerave rajonale të kërkuara nga Putini dhe Xi Jinping i Kinës. Sipas këtij vizioni, nuk ka asnjë të mirë ose të keqe, thjesht biznes si zakonisht dhe nuk ka vend për argumente morale mbi kampet kineze të përqendrimit ose mbi Rusinë që bombardon spitalet në Siri.
Kompanitë Amerikane gjithashtu janë në rënie, me Apple që kohët e fundit ndryshoi aplikacionin e saj të hartave brenda Rusisë, për të treguar territorin ukrainas të aneksuar në mënyrë të paligjshme si Krime. (Google e ka bërë këtë për vite me radhë.) Gjigandët e teknologjisë amerikane janë të lumtur që ndihmojnë Putinin të krijojë një realitet të rremë brenda kufijve të Rusisë.
Mesa duket Apple dhe Google kanë forcën të përballen me FBI, por jo me FSB, ish-KGB e dikurshme. Softueri është fuqi e butë dhe kompanitë amerikane tradhtojnë vlerat e kombit që mundësuan suksesin e tyre, duke ju bërë ndere diktatorëve. Firmat e teknologjisë që mbrojnë veten duke thënë se është thjesht biznes, jo politikë, tingëllojnë shumë si studiot e Hollivudit që redaktuan filmat e tyre dhe pushuan stafin hebre, nën presionin nazist në vitet ’30.
Cila është e vërteta? Në epokën e fakteve të rajonalizuara, varet se ku qëndroni, në cilin kanal po shikoni dhe në cilën parti ju takoni. Por nuk mund të ketë një realitet të kuq të shtetit dhe një realitet shtetëror blu më shumë sesa duhet të ketë një hartë botërore brenda Rusisë dhe një tjetër e tillë jashtë saj. Trump më në fund po përballet me muzikën dhe duhet ta fillojë këtë duke u përballur fillimisht me faktet reale.(CNN)
