Ballina Shëndeti Koronavirusi KORONAVIRUSI/ Pse është e rëndësishme që të veprojmë tani dhe menjeherë?

KORONAVIRUSI/ Pse është e rëndësishme që të veprojmë tani dhe menjeherë?

Nga Tomas Pueyo /Medium

Me gjithçka që po ndodh në lidhje me Koronavirusin, mund të jetë shumë e vështirë të marrësh një vendim se çfarë të bësh sot. A duhet të prisni për më shumë informacion? Bëni diçka sot?

Në këtë artikull do të gjeni me shumë tabela, të dhëna dhe modele me shumë burime dhe informacione:

Sa raste të koronavirusit do të ketë në zonën tuaj?

Çfarë do të ndodhë kur këto raste të vërtetohen?

Çfarë duhet të bëni?

Kur?

Kur të keni mbaruar së lexuari artikullin, kjo është ajo që çfarë do të mësoni :

Koronavirusi po vjen tek ju.

Po vjen me një shpejtësi eksponenciale: gradualisht, dhe pastaj papritmas.

Është çështje ditësh. Ndoshta një javë ose dy.

Kur të ndodhë, sistemi i kujdesit shëndetësor do të mbingarkohet.

Shumë do të trajtohen në korridore.

Punonjësit e rraskapitur të kujdesit shëndetësor do të përkeqësohen. Disa do të vdesin.

Ata do të duhet të vendosin se cili pacient do të pajiset me maska oksigjeni dhe cili do të vdes.

Mënyra e vetme për ta parandaluar këtë është distanca sociale sot. Jo neser Sot.

Kjo do të thotë që  sa më shumë njerëz  duhet të qëndrojnë në shtëpi, duke filluar që tani.

Si politikan, udhëheqës i komunitetit ose drejtues biznesi, ju keni fuqinë dhe përgjegjësinë për të parandaluar këtë.

Ju mund të keni frikë sot: Po sikur të reagoj më shumë? A do të qeshin njerëzit me mua? A do të zemërohen me mua? A do të dukem budalla? A nuk do të jetë më mirë të prisni që të tjerët të ndërmarrin hapat e parë? A do ta dëmtoj shumë ekonominë?

Por në 2-3 javë, kur e gjithë bota është e izoluar , kur ditët e pakta të distancimit shoqëror  do të shpëtojnë jetë, njerëzit nuk do t’ju kritikojnë më: ​​Ata do t’ju falënderojnë për marrjen e vendimit të duhur.

Ok, le ta bëjmë këtë.

1.Sa raste të koronavirusit do të ketë në zonën tuaj?

.Tabela1:Rastet me koronavirus në të gjithë botën

Numri i përgjithshëm i  rasteve u rrit në mënyrë eksponenciale derisa Kina po mundohej ta mposhte  atë. Por më pas, ajo u përhap kudo  dhe tani është një pandemi që askush nuk mund ta ndalojë.

.Tabela2: Rastet me koronavirus jashtë territorit të Kinës

Ka dhjetëra vende me ritme të rritjes eksponenciale. Ndërsa sot, shumica e tyre janë perëndimorë.

.Tabela3: Rastet me koronavirus për vend përveç Kinës

Nëse doni të kuptoni se çfarë do të ndodhë, ose si ta parandaloni atë, duhet të shikoni  rastet që e kanë kaluar tashmë këtë: Kina, vendet lindore me përvojë SARS dhe Italia.

.Tabela4: Rastet me koronavirus për vend përveç Francës, Gjermanisë Spanjës, Japonisë, Amerikës, Anglisë dhe Anglisë

.Tabela5: Rritja e të prekurve në ditë

.Tabela6:Parashikimi i rasteve të reja për vend

Kina

Harta e rasteve në Hubei

Ky është një nga grafikët më të rëndësishëm.

Shufrat portokalli tregojnë  numrin zyrtar ditor të rasteve në provincën Hubei: Sa njerëz u diagnostikuan atë ditë.

Shufrat  gri tregojnë rastet e vërteta të përditshme të koronavirusit. CDC kineze i gjeti këto duke pyetur pacientët gjatë diagnostikimit kur filluan simptomat e tyre.

‘Është e rëndësishme, këto raste të vërteta nuk ishin të njohura në atë kohë. Ne mund t’i kuptojmë ata vetëm duke parë pas në kohë: Autoritetet nuk e dinë që dikush kishte  simptoma të tilla. Ata e dinë kur dikush shkon te mjeku dhe diagnostikohet.

Çfarë do të thotë është se shufrat portokalli ju tregojnë se çfarë dinin autoritetet, dhe ato gri çfarë po ndodhte me të vërtetë.

Më 21 Janar, numri i rasteve të reja të diagnostikuara (portokalli) po përhapej : ka rreth 100 raste të reja. Në realitet, kishte 1.500 raste të reja atë ditë, duke u rritur në mënyrë eksponenciale. Por autoritetet nuk e dinin atë. Ajo që ata dinin ishte se papritmas kishte 100 raste të reja të kësaj sëmundje.

Dy ditë më vonë, autoritetet mbyllën Wuhan. Në atë pikë, numri i rasteve të reja të diagnostikuara çdo ditë ishte 400 ~. Vini re atë numër: ata morën një vendim për të izoluar qytetin me vetëm 400 raste të reja brenda një dite. Në realitet, kishte 2.500 raste të reja atë ditë, por ata nuk e dinin atë.

Një ditë më pas, 15 qytete të tjera në Hubei u izoluan.

Deri në 23 Janar, kur Wuhan u mbyll,  ju mund të shikoni në grafikun gri: numri po rritet në mënyrë eksponenciale. Rastet e vërteta u përhapen. Sapo Wuhan u mbyll, rastet u ngadalësuan.

Më 24 Janar, kur u mbyllen edhe 15 qytete të tjera, numri i rasteve të vërteta (përsëri, gri) u shtri. Dy ditë më vonë, numri maksimal i rasteve të vërteta u arrit, dhe që nga ajo kohë ka rënë.

Vini re se shufrat portokalli (zyrtare) ishin akoma në rritje në mënyrë eksponenciale: Për 12 ditë të tjera, dukej sikur kjo gjë ishte akoma duke u përhapur . Por nuk ishte ashtu.

Njerëzit kishin  simptoma më të forta dhe shkonin te mjeku. Ky koncept i çështjeve zyrtare dhe të vërteta është i rëndësishëm.

Pjesa tjetër e rajoneve në Kinë ishin të koordinuara mirë nga qeveria qendrore, kështu që ata morën masa të menjëhershme dhe drastike. Ky është rezultati:

.Tabela8: Rastet me koronavirus

Kjo linjë e rrafshët është një rajon Kinez me raste të koronavirusit. Secili kishte potencialin të bëhej eksponencial, por falë masave që ndodhin pikërisht në fund të janarit, të gjithë ndaluan virusin përpara se të përhapej.

Ndërkohë, Koreja e Jugut, Italia dhe Irani kishin një muaj të plotë për të mësuar, por jo. Ata filluan të njëjtën rritje eksponenciale të Hubeit dhe tejkaluan çdo rajon tjetër kinez para fundit të shkurtit.

Vendet Lindore

Korea e Jugut “shpërtheu” nga rastet e reja me koronavirus por a keni pyetur veten pse nuk ka Japonia, Tajvani, Singapori, Tajlanda apo Hong Kong?

.Tabela9: Rastet me koronavirus jashtë Kinës

Të gjithë këto shtete u goditën nga SARS në 2003, dhe të gjithë mësuan prej saj. Ata mësuan se si mund të jetë viral dhe vdekjeprurës një virus, kështu që ata  dinin ta mernin situatën seriozisht. Kjo është arsyeja pse të gjithë grafikët , pavarësisht se kanë filluar të rriten shumë më herët, ende nuk duken si eksponenciale.

Nga ana tjetër qeveritë e kuptojnë kërcënimin dhe mundohen ti përballojnë ato. Megjithatë, për pjesën tjetër të vendeve, është një histori krejt tjetër.

Para se të flasim për vendet e tjera ka një shënim për Korenë e Jugut:  Koronavirusi u kufizua  deri në  30 rastet e para. Pacienti 31 ishte ai i cili  ua përhapi mijëra njerëzve të tjerë. Për shkak se virusi përhapet përpara se njerëzit të shfaqin simptoma, kur autoritetet e kuptuan çështjen, virusi ishte  tashmë atje. Tani ata po paguajnë pasojat e këtij rasti.

Italia tashmë e ka kaluar numrin e të infektuarve  dhe Irani pritet ta kalojë.

Shteti i Uashingtonit

Tashmë keni parë rritjen në vendet perëndimore dhe si duken parashikimet në vetëm një jave. Tani imagjinoni se nëse kontrolli nuk ndodh si në Wuhan ose në vendet e tjera të Lindjes, do të ketë epidemi kolosale.

Le të shohim disa raste, të tilla si Washington State, Zona e Gjirit të San Francisko, Paris dhe Madrid.

.Tabela10: Rastet në Uashington dhe përqindja e vdekshmërisë

Shteti i Uashingtonit është Wuhan i SH.B.A.-së. Numri i rasteve atje po rritet në mënyrë eksponenciale. Aktualisht është në 140.

Ne e dimë nga vendet e tjera që përqindja  e vdekshmëirsë së koronavirusit është midis 0.5% dhe 5% . Si mund të jetë niveli i vdekjes 33%?

Doli se virusi ishte përhapur por i pazbuluar për javë të tëra.

Autoritetet dinin  vetëm për 3 raste  dhe vetëm për një të vdekur.

Kjo është pak a shumë si shufrat portokalli dhe gri në Kinë: Këtu ata dinin vetëm për shufrat portokalli (rastet zyrtare) vetëm 3. Por në realitet, kishte qindra, ndoshta mijëra raste të vërteta.

Kjo është një çështje: Ju dini vetëm çështjet zyrtare, dhe jo ato të vërteta. Por ju duhet të dini ato të vërtetat. Si mund të vlerësoni ato të vërteta? Ka disa mënyra.

Së pari, përmes vdekjeve. Nëse keni vdekje në rajonin tuaj, mund ta përdorni atë për të vlerësuar numrin e rasteve të vërteta aktuale. Ne e dimë përafërsisht sa kohë duhet që ai person të kalojë nga kapja e virusit në vdekje mesatarisht ( 17.3 ditë ). Kjo do të thotë që personi që vdiq më 29 shkurt  në Washington State ndoshta u infektua në 2 shkurt.

Atëherë, ju e dini përqindjen  e vdekshmërisë. Kjo do të thotë se,  në 29 shkurt  tashmë kishte rreth 100  raste në zonë (nga të cilat vetëm një përfundoi në vdekje 17.3 ditë më vonë).

Tani, përdorni kohën mesatare të dyfishimit për koronavirusin (koha që duhet për të dyfishuar rastet, mesatarisht). Është 6.2 . Kjo do të thotë që, në 17 ditët që i duhej të vdiste ky person, rastet u shumuan me ~ 8 (= 2 ^ (17/6)). Kjo do të thotë se, nëse nuk jeni duke diagnostikuar të gjitha rastet, një vdekje sot do të thotë 800 raste të tjera të reja.

Shteti i Uashingtonit ka raportuar  22 të vdekur. Me atë llogaritje të shpejtë, janë 16,000 raste të vërteta të koronavirusit sot. Aq sa rastet zyrtare në Itali dhe Iran së bashku.

Nëse shikojmë detajet  kuptojmë se 19 prej këtyre vdekjeve ishin nga një grup, i cili mund të mos e kishte përhapur virusin gjerësisht. Pra, nëse i konsiderojmë ato 19 vdekje si një, vdekjet totale në shtet janë katër.

Kjo qasje nga Trevor Bedford shikon vetë viruset dhe mutacionet e tyre për të vlerësuar numrin e rasteve  aktuale.

Përfundimi është se ka të ngjarë të ketë  1.100  raste në shtetin Uashington tani.

Asnjë nga këto qasje nuk është perfekte, por të gjitha tregojnë për të njëjtin mesazh: Ne nuk e dimë numrin e rasteve të vërteta, por është shumë më i lartë se ai zyrtar. Nuk është në qindra. Është në mijëra, mbase edhe më shumë.

Zona e Gjirit të San Franciskos

Deri në 3 amrs  zona e Gjirit nuk kishte ndonjë vdekje. Kjo e bëri të vështirë të dihet se sa raste të vërteta kishte.

Këto ishin numri i testeve të kryera në vende të ndryshme deri më 3 Mars:

Turqia,deri më tani ka 1 rast me koronavirus, por kishte 10 herë  më shumë testime për banor sesa SH.B.A. Situata nuk është shumë më e mirë sot, me 8,000 teste të kryera në SH.B.A. , që do të thotë se janë testuar 4,000 ~ .

.Tabela10b: Testi i koronavirusit për 10 milion njerëz në shtete të ndryshme

Si të vendosni se cili rast është i vërtetë dhe cili jo  Për Zonën e Gjirit, ata po testonin të gjithë ata që kishin udhëtuar ose ishin në kontakt me një udhëtar, që do të thotë se ata dinin shumicën e rasteve të lidhura me udhëtimet, por asnjëra nga komuniteti nuk ishte konfirmuar me virus.

Nëse Zona e Gjirit ka 86 raste sot, ka të ngjarë që numri i vërtetë të jetë 600 ~.

Francë dhe Paris

Franca pretendon se ka pasur  1.400 raste dhe 30 vdekje.

Numri i vërtetë i rasteve të koronavirusëve në Francë sot ka të ngjarë të jetë midis 24,000 dhe 140,000.

Nëse shihen  shufrat  portokalli deri në 1/22, ju keni 444 raste . Tani shtoni të gjitha shufrat  gri. Ata shtohen deri në 12,000 raste. Kështu që kur Wuhan mendoi se kishte 444 raste në fakt kishte me mijëra. Nëse Franca mendon se ka 1.400 raste, mund të ketë dhjetëra mijëra të tjerë.

E njëjta llogari vlen edhe për Parisin. Me 30 ~ raste brenda qytetit, numri i vërtetë i rasteve ka të ngjarë të jetë në qindra, ndoshta mijëra. Me 300 raste në rajonin Ile-de-France, rastet totale në rajon mund të tejkalojnë dhjetëra mijëra.

Spanja dhe Madridi

Spanja ka numra shumë të ngjashëm si Franca (1.200 raste vs 1.400, dhe të dy kanë 30 vdekje). Kjo do të thotë se të njëjtat rregulla janë të vlefshme: Spanja ka ndoshta 20 raste të tjera tani.
Në rajonin e Comunidad de Madrid, me 600 raste zyrtare dhe 17 vdekje, numri i vërtetë i rasteve ka të ngjarë të jetë midis 10,000 dhe 60,000.
Nëse i lexoni këto të dhëna dhe i thoni vetes: ” E pamundur, kjo nuk mund të jetë e vërtetë “, thjesht mendojeni këtë: Me këtë numër rastesh, Wuhan tashmë ishte izoluar.
Me numrin e rasteve që shohim sot në vende si SH.B.A., Spanjë, Francë, Iran, Gjermani, Japoni, Hollandë, Danimarkë, Suedi apo Zvicër, Wuhan tashmë ishte izoluar.
Dhe nëse do i thuash vetes: ” Epo, Hubei është vetëm një rajon “, më lejoni t’ju kujtoj se ka gati 60 milion njerëz, më i madh se Spanja dhe Franca.

2. Çfarë do të ndodhë kur këto raste të koronavirusit do të vërtetohen?

Pra, koronavirusi tashmë është këtu. Është fshehur, dhe po rritet në mënyrë eksponenciale.

Çfarë do të ndodhë në vendet tona kur virusi të përhapet?

Është e lehtë të dihet, sepse tashmë kemi disa vende ku po përhapet. Shembujt më të mirë janë Hubei dhe Italia.

Përqindjet e vdekshmërisë 

Organizata Botërore e Shëndetit (OBSH) citon 3.4% si shkallën e vdekshmërisë . Ky numër është jashtë kontekstit, kështu që më lejoni ta shpjegoj.

Dy mënyrat për të llogaritur shkallën e vdekshmërisë janë Vdekjet / Rastet Gjithsej / Rastet e karantinuara.

E para ka të ngjarë të jetë një nënvlerësim, sepse shumë raste të infektuar ende mund të përfundojnë në vdekje. E dyta është një mbivlerësim, sepse ka të ngjarë që vdekjet të ketë më shumë  sesa rikuperimet.

Shkalla e vdekshmërisë së Kinës tani është midis 3.6% dhe 6.1%. Kjo është dyfishi i vlerësimit aktual, dhe 30 herë më i dobët se gripi.

Ajo është e përbërë nga dy realitete krejt të ndryshme: Hubei dhe pjesa tjetër e Kinës.

.Tabela13: Përqindja e vdekshmërisë në Hubei,  Kinë

Më poshtë  janë shifrat për Iranin, Italinë dhe Korenë e Jugut, vendet e vetme me vdekje të shumta.

Vdekjet e Iranit dhe të Italisë / Niveli i vdekshmërisë 3% -4%.

Koreja e Jugut është shembulli më interesant, sepse këta 2 numra janë të ndarë në: vdekjet / rastet totale janë vetëm 0.6%, për vdekjet / rastet e izoluara është  48%.

Së pari, ata janë duke testuar të gjithë (me kaq shumë raste të treguara niveli i vdekjes duket i ulët).

Së dyti, ata kanë shumë shtretër spitalor . Mund të ketë edhe arsye të tjera që nuk i dimë. Ajo çfarë është e rëndësishme është që vdekjet / rastet kanë rënë rreth 0.5% që nga fillimi.

Shembulli i fundit i rëndësishëm është lundrimi Diamond Princess: me 706 raste, 6 vdekje dhe 100 të shëruar , shkalla e vdekshmërisë është midis 1% dhe 6.5%.

Vini re se shpërndarja e moshës në secilin vend do të ketë gjithashtu një ndikim: Meqenëse vdekshmëria është shumë më e lartë për njerëzit e moshuar, vendet me një popullsi të moshuar si Japonia do të goditen më shumë mesatarisht sesa vendet e reja si Nigeria. Ekzistojnë gjithashtu faktorë të motit, veçanërisht lagështia dhe temperatura, por është akoma e paqartë se si kjo do të ndikojë në transmetimin dhe shkallën e vdekshmërisë.

Ky është përfundimi:

Duke përjashtuar këto, vendet që përgatiten do të shohin një shkallë vdekshmërie prej% 0,5% (Koreja e Jugut) në 0.9% (pjesa tjetër e Kinës).

Vendet e mbipopulluara do të kenë një shkallë vdekshmërie midis 3% -5%

E thënë në një mënyrë tjetër: Vendet që veprojnë shpejt mund të zvogëlojnë numrin e vdekjeve. Dhe kjo është vetëm duke llogaritur shkallën e vdekshmërisë. Ndërhyrja e shpejtë gjithashtu zvogëlon në mënyrë drastike rastet.

Çfarë ndikimi do të ketë në sistem

Shumica e të infektuarve janë të lehta

Rreth 20% të rasteve kërkojnë shtrimin në spital, 5% të rasteve kërkojnë njësinë e kujdesit intensiv (ICU), dhe rreth 2.5% kërkojnë ndihmë shumë intensive , me  ECMO ( oksigjenim ekstraktor ).

Problemi është se maskat me oksigjen dhe ECMO nuk mund të prodhohen ose blihen lehtësisht. Disa vite më parë, SH.B.A. kishte gjithsej 250 pajisje ECMO.

Pra, nëse papritmas keni 100,000 njerëz të infektuar, shumë prej tyre do të duan të shkojnë të testohen. Rreth 20,000 do të kërkojnë shtrimin në spital, 5,000 do të kenë nevojë për ICU, dhe 1.000 do të kenë nevojë për ECMO që sot nuk gjenden mjaftueshëm.

Një vend si SH.B.A. ka vetëm 1% të maskave që i duhen për të mbuluar nevojat e punonjësve të tij të kujdesit shëndetësor . Nëse do të ketë shumë raste  menjëherë, do të ketë maska ​​vetëm për 2 javë .

Vende si Japonia, Koreja e Jugut, Hong Kongu ose Singapori, si dhe rajone kineze jashtë Hubei, janë përgatitur dhe u është dhënë kujdesi i duhur  pacientëve.

Por  duket se virusi po përhapet janë në drejtimin e Hubei dhe Itali. Po çfarë po ndodh atje?

Si duket një sistem shëndetësor i mbingarkuar?

Ato që ndodhën në Hubei dhe ato në Itali janë të ngjashme. Hubei ndërtoi dy spitale brenda dhjetë ditësh, por edhe atëherë, nuk ia doli dot mbanë.

Punëtorët e kujdesit shëndetësor kalojnë orë të tëra në një copë pajisje të vetme mbrojtëse, sepse nuk ka mjaft prej tyre. Si rezultat, ata nuk mund të largohen nga zonat e infektuara për orë të tëra. Kur e bëjnë këtë, ata dehidratohen dhe rraskapiten. Njerëzit janë të shtyrë të punojnë për të mbuluar nevojat e tyre. Njerëzit që nuk kanë asnjë ide mbi infermierinë janë trajnuar brenda natës për tu kujdesur për të tjerët e kjo do të ndodhi derisa ata të sëmuren vetë.

E cila ndodh shumë, sepse ata janë në ekspozim të vazhdueshëm ndaj virusit, pa mjete të mjaftueshme mbrojtëse. Kur kjo të ndodhë, ata duhet të jenë në karantinë për 14 ditë, gjatë së cilës ata nuk mund të ndihmojnë. Skenari më i mirë, 2 javë të  humbura. Rasti më i keq, ata do kenë  vdekur.

Më e keqja është në ICU, kur pacientët duhet të ndajnë maskat e oksigjenit ose ECMO. Këto në të vërtetë janë të pamundura për t’u ndarë, kështu që punonjësit e kujdesit shëndetësor duhet të përcaktojnë se kush pacient do ta përdorë. Kjo do të thotë, cili jeton dhe cili vdes.

E gjithë kjo është ajo që e shtyn një sistem të ketë një shkallë vdekshmërie  prej% 4% në vend të ~ 0.5%. Nëse doni që qyteti juaj ose vendi juaj të jetë pjesë e 4%, mos bëni asgjë sot.

Çfarë duhet të bëni?

Kjo është një pandemi tani. Nuk mund të eleminohet. Por ajo që ne mund të bëjmë është të zvogëlojmë ndikimin e saj.

Disa vende kanë qenë shembull për këtë. Më i miri është Tajvani, i cili është jashtëzakonisht i lidhur me Kinën dhe ende ka sot më pak se 50 raste. Ky grafik shpjegon të gjitha masat që ata morën herët, të cilat u përqëndruan në kontrollin e virusit.

Ata kanë qenë në gjendje ta përballojnë atë, por shumica e vendeve nuk kishin këtë ekspertizë dhe tani, ata janë duke luajtur një lojë të ndryshme.

Nëse zvogëlojmë përhapjen sa më shumë që të jetë e mundur, sistemi ynë i kujdesit shëndetësor do të jetë në gjendje të trajtojë rastet shumë më mirë, duke e ulur shkallën e vdekshmërisë. Dhe, nëse e përhapim këtë me kalimin e kohës, do të arrijmë në një pikë ku pjesa tjetër e shoqërisë mund të vaksinohet, duke eleminuar rrezikun. Pra, qëllimi ynë nuk është të eliminojmë përhapjen  e koronavirusit por ta shtyjmë sa më shumë të mundemi.

Sa më shumë që shtyjmë rastet, aq më mirë mund të funksionojë sistemi i kujdesit shëndetësor, aq më i ulët është niveli i vdekshmërisë dhe aq më e lartë është përqindja e popullatës që do të vaksinohet para se të infektohet.

Distancimi Shoqëror

Ekziston një gjë shumë e thjeshtë që mund të bëjmë dhe që funksionon: distancimi shoqëror.

Nëse ktheheni në grafikun Wuhan, do të kujtoni se pas izolimit të vendit, rastet zbritën. Kjo për shkak se njerëzit nuk u takuan me njëri-tjetrin dhe virusi nuk u përhap.

Ky virus mund të përhapet brenda 2 metra nëse dikush kollitet. Përndryshe, pikat bien në tokë dhe nuk ju infektojnë.

Infeksioni më i keq pastaj bëhet përmes sipërfaqeve: Virusi mbijeton deri në 9 ditë në sipërfaqe të ndryshme si metali, qeramika dhe plastika . Kjo do të thotë që gjërat si  tavolinat ose butonat e ashensorit mund të jenë vatra të infeksionit.

Mënyra e vetme për ta zvogëluar atë është me distancimin shoqëror: Mbajtja e njerëzve në shtëpi sa më shumë që të jetë e mundur, për aq kohë sa të jetë e mundur.

Kjo tashmë është dëshmuar në të kaluarën. Përkatësisht, në pandeminë e gripit të vitit 1918.

Kjo grafik tregon, për gripin e vitit 1918 në SH.B.A.

Për shembull, një qytet si St Louis ndërmori masa 6 ditë para Pittsburgh, dhe kishte më pak se gjysmën e vdekjeve për një qytetar. Mesatarisht, marrja e masave 20 ditë më parë përgjysmon përqindjen e vdekshmërisë.

Italia më në fund e ka kuptuar këtë. Ata mbyllën Lombardinë, dhe një ditë më vonë ata e kuptuan gabimin e tyre dhe mbyllën  të gjithë vendin.

Sidoqoftë, do të duhen një deri në dy javë për tu parë se çdo të ndodhë.

Si mund të kontribuojnë politikanët në distancimin shoqëror?

Pyetja që politikanët shtrojnë sot nuk është nëse duhet të bëjnë diçka, por më saktë cili është veprimi i duhur për t’u ndërmarrë.

Ekzistojnë disa faza për të kontrolluar një epidemi, duke filluar me parashikimin dhe duke përfunduar me zhdukjen e tij.  Por është tepër vonë për shumicën e opsioneve sot. Me këtë nivel të rasteve, dy opsionet e vetme që politikanët kanë para tyre janë kontrolli dhe ngalësimi i  përhapjes.

Kontrolli

Kontrolli konsiston  që të gjitha rastet të identifikohen, kontrollohen dhe izolohen. Singapori, Hong Kong, Japonia apo Tajvani po e bëjnë kaq mirë ketë gjë: Ata shumë shpejt po kufizojnë njerëzit që hyjnë, i identifikojnë të sëmurët, menjëherë i izolojnë, përdorin maska për të mbrojtur punonjësit e tyre shëndetësorë,  gjurmojnë të gjitha kontaktet e tyre, i  karantinojnë.

Siç bëri Taivani edhe Kina.

Kjo nuk është ajo që kanë bërë vendet perëndimore. Dhe tani është tepër vonë. Njoftimi i fundit i SH.B.A.-së se shumica e udhëtimeve nga Europa ishte e ndaluar është një masë kontrolli për një vend që nga sot ka 3 rastet i kishte që Hubei u mbyll, duke u rritur në mënyrë eksponenciale. Si mund ta dimë nëse është e mjaftueshme? Ne mund ta dimë duke parë ndalesën e udhëtimeve në Wuhan.

Studiuesit vlerësojnë se, mbi të gjitha, ndalimi i udhëtimeve në Wuhan vetëm vonoi përhapjen e virusit në Kinë me 3-5 ditë .

Të dy blloqet e tjera tregojnë se niveli i transmetimit është në rënie. Nëse shkalla e transmetimit zbret për 25% (përmes Distancës Sociale), përhapja vonon për 14 javë të tëra.  .

Ndalimi i administratës amerikane për udhëtime ndaj Europës  është i duhuri.

Lehtësimi

Lehtësimi kërkon distancim  shoqëror. Këto masa kërkojnë mbylljen e kompanive, dyqaneve, tranzitit masiv, shkollave, forcimin e bllokimeve… Sa më parë të vendosni masa të rënda, aq më pak kohë keni nevojë për t’i mbajtur ato, aq më lehtë është të identifikoni rastet e infektuara  dhe aq më pak njerëz do të infektohen.

Kjo është ajo që duhej të bënte Wuhan. Kjo është ajo që Italia u detyrua ta pranonte. Sepse kur virusi është duke u përhapur me shpejtësi, masa e vetme është të mbyllni të gjitha zonat e infektuara për të ndaluar përhapjen e tij menjëherë.

Me mijëra raste zyrtare – dhe dhjetëra mijëra të vërteta – kjo është ajo që duhet të bëjnë vendet si Irani, Franca, Spanja, Gjermania, Zvicra apo SH.B.A.

Por ata nuk po e bëjnë këtë.

Disa biznese po punojnë nga shtëpia, gjë që është fantastike.

Disa ngjarje masive janë ndalur.

Disa zona të prekura janë në karantinim.

Të gjitha këto masa do të ngadalësojnë virusin. Ata do të ulin shkallën e transmetimit nga 2.5 në 2.2, ndoshta 2. Por ato nuk janë të mjaftueshme për të na çuar nën 1.

Pra, shtrohet pyetja: Çfarë masash duhet të marim për të parandaluar përhapjen e virusit? Kjo është ajo çfarë  Italia ka vendosur :

Askush nuk mund të hyjë ose të dalë nga zonat e bllokimit, përveç nëse ka arsye të provuara familjare ose pune.

1.Lëvizja brenda zonave duhet të shmanget, përveç nëse ato justifikohen për arsye urgjente personale ose të punës dhe nuk mund të shtyhen.

2.Njerëzit me simptoma (infeksion të frymëmarrjes dhe ethe) “rekomandohen”  të qëndrojnë në shtëpi.

3.Koha standarde për punëtorët e kujdesit shëndetësor është pezulluar

4.Mbyllja e të gjitha institucioneve arsimore (shkollat, universitetet …), palestrat, muzetë, stacionet e skive, qendrat kulturore dhe sociale, pishinat dhe teatrot.

5.Baret dhe restorantet kanë kohë të kufizuar të hapjes nga 6 e mëngjesit deri në ora 18 pas dite, me të paktën një metër ((3 metra) distancë midis njerëzve.

6.Të gjitha lokalet dhe klubet duhet të mbyllen.

7.E gjithë veprimtaria tregtare duhet të mbajë një distancë prej një metri midis klientëve. Ata që shkelin rregullin do të mbyllen. Tempujt mund të qëndrojnë të hapur për aq kohë sa mund të garantojnë këtë distancë.

8.Vizitat në spital të familjarëv apo miqve janë të kufizuara

9.Takimet e punës duhet të shtyhen. Puna nga shtëpia duhet të inkurajohet.

10.Të gjitha ngjarjet dhe garat sportive, publike apo private, anulohen. Ngjarje të rëndësishme mund të mbahen nën dyer të mbyllura.

Pastaj dy ditë më vonë, mbyllën të gjitha aktivitetet tregtare, zyrat, kafenetë dhe dyqanet. Vetëm transporti, farmacitë, sende ushqimore do të qëndronin të hapura. ”

Si mund të kontribuojnë punëdhënësit në distancimin shoqëror?

Nëse jeni udhëheqës biznesi dhe doni të dini se çfarë duhet të bëni, burimi më i mirë për ju është Staying Home Club .

Kush qëndron në shtëpi për shkak të COVID-19?

Është një listë e politikave në distancë sociale që janë miratuar nga ndërmarrjet e teknologjisë amerikane – deri më tani, 328.

Ato tregojnë  punën  e lejuar në shtëpi, vizitat e kufizuara, udhëtimet ose ngjarjet.

Ka më shumë gjëra që çdo kompani duhet të përcaktojë, të tilla si çfarë të bëni me punëtorët, nëse duhet ta mbani zyrën hapur apo jo, si të bëni intervista, çfarë të bëni me kafiteritë .

Kur?

Pas informacione të mara ajo çfarë njerëzit pyesin është kur duhet të fillojnë të veprojnë?

Për ta zgjidhur këtë, është krijuar një model .

Modeli  na tregon gjëra të tilla si:

Nëse kompania juaj ka 100 të punësuar në zonën e shtetit Washington, i cili kishte 11 vdekje nga koronavirusi në 3/8, ekziston një shans prej 25% që të paktën një nga punonjësit të jetë i infektuar, dhe zyra juaj duhet të mbyllet menjeherë.

Nëse kompania juaj do të kishte 250 të punësuar në  South Bay do të kishit  2 ~ % shanse të keni të paktën një punonjës të infektuar, dhe ju di të mbyllni zyrën tuaj menjëhëerë.

Nëse kompania juaj është në Paris dhe ka 250 të punësuar, sot ekziston një shans prej 95% që një nga punonjësit  të ketë koronavirusin , dhe ju duhet ta mbyllni zyrën tuaj deri nesër.

Por nëse keni vetëm 50 punonjës në Paris, por të gjithë do të marrin trenin , duke hasur në mijëra njerëz të tjerë, papritmas gjasat që të paktën njëri prej tyre të infektohet është shumë më i lartë dhe ju duhet të mbyllni zyrën tuaj menjëherë.

Nëse akoma jeni duke hezituar sepse askush nuk po tregon simptoma,  duhet të kemi parasysh se 26%  e rasteve nuk shfaqin simptoma .

A jeni pjesë e një grupi udhëheqësish?

Kjo matematikë është egoiste sepse mer parasysh vetëm  rrezikun që mund të ketë  çdo kompani individuale.

Por nëse jeni pjesë e një kampionate të liderëve të biznesit ose politikanëve, llogaritjet tuaja nuk janë vetëm për një kompani, por për të gjithë stafin .

Matematika bëhet: Cila është gjasat që ndonjë nga kompanitë tona të infektohet? Nëse jeni një grup prej 50 ndërmarrjesh nga 250 të punësuar mesatarisht, në Zonën e Gjirit SF, ekziston një shans 35% që të paktën një prej kompanive të ketë një të punësuar të infektuar, dhe 97% shans që do të vërtetohet  javën e ardhshme.

Përfundim: Kostoja e pritjes

Mund të duket e frikshme të marrësh një vendim sot.

Ky model teorik tregon bashkësi të ndryshme: njëri nuk merr masa distancuese sociale, një i merr ato në ditën e përhapjes.

Të gjithë numrat janë plotësisht fiktivë . Numrat ilustrojnë se sa e rëndësishme mund të jetë një ditë e vetme në mënyrë që të pengojmë përhapjen.

Informoni

Kjo është ndoshta  hera e parë në një dekadë që një artikull mund të shpëtojë jetë. Ata duhet ta kuptojnë këtë për të shmangur një katastrofë. Momenti për të vepruar është tani../Përktheu Sonila Backa-abcnews.al