Turqia, Turqia, Republika e Qipros Veriore, Libia, Izraeli, sektori grek qipriot, Egjipti, Libani, këto shtatë vende në Mesdheun lindor po kryejnë kërkime të naftës dhe gazit natyror.
Rajoni gjithashtu punëson kompani nga Shtetet e Bashkuara, Katari, Italia, Franca dhe Koreja, vende që nuk zotërojnë një bregdet në Mesdheun lindor.
Ujërat përreth Qipros përmbajnë rezerva të mëdha të gazit natyror, të cilat stimulojnë dëshirat e aktorëve të ndryshëm për shfrytëzimin e tyre.
Sipas Anketës Gjeologjike Amerikane (USGS), burimet e pazbuluara në Mesdheun lindor vlerësohen në miliarda metra kub gaz natyror dhe fuçi rezervave të naftës. Uji po nxehet në Mesdhe dita ditës, ekuacionet po bëhen më komplekse.
Mosmarrëveshja u ngrit rreth blloqeve të gazit, përkatësisht zonave në të cilat ndahen ujërat rreth Qipros. Turqia nuk e njeh qeverinë e Nicosia-s ose marrëveshjet e saj ekskluzive të zonës ekonomike.
Ankaraja beson se qipriotët turq dhe vetë Turqia kanë të drejtë të shfrytëzojnë gazin, në blloqet 4, 5, 6 dhe 7, të cilat, sipas Ankarasë, janë në ujërat turke.
Për të forcuar pozicionin e saj në këtë mosmarrëveshje, Turqia lidhi një marrëveshje detare për kufijtë detarë me Libinë, ndaj së cilës Greqia dhe Egjipti menjëherë reaguan me të njëjtën marrëveshje, duke përcaktuar kështu zona ekskluzive ekonomike për të drejtat e kërkimit të naftës dhe gazit. Sigurisht, Turqia kundërshton me forcë këtë marrëveshje.
Presidenti Erdogan deklaroi se vendi i tij është gjithmonë i gatshëm të zgjidhë çështjen e Mesdheut lindor përmes dialogut.
“Ne jemi gjithmonë atje dhe jemi të gatshëm të zgjidhim keqkuptimet në Mesdheun lindor përmes dialogut dhe në një bazë të barabartë. Në asnjë mënyrë Turqia nuk do të pajtohej me asnjë iniciativë që do të përpiqej të mbyllte vendin tonë në brigjet e saj, duke lënë pas dore territorin e gjerë turk. Turqia do të vazhdojë të ndjekë planet e veta në tokë dhe në diplomaci derisa të mbizotërojë sensi i përbashkët për çështjen e Mesdheut lindor,” tha Erdogan pak ditë më parë.
Ai theksoi nevojën për të diskutuar një zgjidhje adekuate që është e pranueshme për të gjitha palët.
“Le të takohen të gjitha vendet e Mesdheut. Le të gjejmë një formulë që është e pranueshme për të gjithë dhe që do të mbrojë të drejtat e të gjithëve,” shtoi presidenti turk.
BE nuk duhet të lejojë që Greqia ta kthejë atë në “teatër grek”
Zëdhënësi i Partisë Drejtësi dhe Zhvillim (AK Parti) Omer Celik tha se BE nuk duhet të lejojë Greqinë të shndërrojë tërë Evropën në një “teatër grek”.
Në një deklaratë në Twitter në lidhje me zhvillimet e fundit në Mesdheun lindor, Omer Celik tha se Greqia kishte ftuar Evropën në një takim për të mbështetur politikat e saj të paligjshme, të padrejta dhe fyese.
“Me kërkesën e presidentit tonë, ne kemi ndërmarrë një numër hapash për të bërë vend për diplomaci. Turqia ka marrë një qëndrim paqësor, duke i dhënë mundësinë e diplomacisë dhe ka ndërmarrë hapa që synojnë hapjen e kanaleve për dialog.
Greqia, si gjithmonë, po mundohet ta kthejë diplomacinë në një “teatër grek”. Në vend që të kuptonte gjestin e Turqisë si një mundësi për të gjetur një zgjidhje, Greqia u tregua sërish hipokrite duke bërë një marrëveshje ‘pirate’ me Egjiptin. Marrëveshja e pretenduar ka treguar qartë qëllimin për të abuzuar me ligjin ndërkombëtar dhe është në kundërshtim me marrëveshjet legjitime të lidhura nga Turqia dhe Libia në Mesdheun lindor. E njëjta marrëveshje e pretenduar shkel emrin e mirë të Turqisë,” shkroi Omer Celik.
Celik tha që Turqia do të ndërmarrë hapa vendimtarë për të ushtruar të drejtën e imponuar nga instrumentet ndërkombëtare dhe të përcaktuara nga planet e mëparshme.
Duke thënë se aktivitetet janë pjesë e “Atdheut të Kaltër”, Celik tha se kjo nuk është një temë me interes për Greqinë dhe shtoi:
“Ngjarjet e fundit kanë treguar se nuk është Turqia ajo që po shkakton tensione në Mesdheun lindor, por Greqia. Evropa vazhdon të mbështesë politikën e Greqisë që çon në konflikt. Evropa nuk duhet të jetë një mjet për ‘teatrin grek’”.
Duke thënë se nuk ka asnjë bazë ligjore ose të ligjshme për ankesat e Greqisë, Celik shtoi:
“Akuzat për të mbivendosur raftin kontinental të Turqisë me ishujt grekë janë në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar. Greqia duhet të lërë mënjanë tensionet. Çdo parregullsi, e cila dëmton ‘Atdheun tonë të Kaltër’ do të dënohet. Vendi ynë ka vullnet, vendosmëri dhe aftësi për të ruajtur të drejtat dhe interesat në Mesdhe dhe interesat e Republikës Turke të Qipros Veriore (TRNC).
Urdhrat e presidentit tonë janë të qarta dhe të hapura. Anija jonë e kërkimit sizmik ‘Oruc Reis’ do të kryejë hulumtime brenda kufijve të njoftuar për KB. Forcat tona të armatosura nuk do të lejojnë asnjë ndërhyrje ushtarake në anijen tonë”.
Greqia ndjek një politikë maksimaliste
Turqia ka aftësi dhe aftësi për të shkatërruar aleancat e liga të formuara kundër saj në Mesdhe, tha ministri i Jashtëm Cavushoglu të hënën.
Komenti i Ankarasë pasoi pretendimet e Ministrisë së Jashtme greke ku i bëhej thirrje Turqisë të përfundojë aktivitetet e saj në Mesdhe.
Duke cituar burime ushtarake, disa media greke raportuan se ushtria greke ishte në gatishmëri dhe anuloi lejen e ushtarëve.
Për t’i dhënë një mundësi diplomacisë dhe për të rigjallëruar mundësinë e dialogut, Turqia pezulloi sondazhet e saj sizmike në Mesdhe. Sidoqoftë, Greqia nuk iu përgjigj qëndrimit miqësor të Ankarasë dhe nënshkroi një marrëveshje të diskutueshme të ndarjes së detit me Egjiptin në fillim të kësaj jave.
Pas një politike të tillë greke, Ankaraja atëherë njoftoi të hënën se anija e saj kërkimore sizmike “Oruc Reis” po lundronte në zonën e eksplorimit të Mesdheut, dhe se Turqia do të vazhdonte aktivitetet e saj në Mesdhe dhe Detin e Zi, me qëllimin e pavarësisë energjetike të vendit.
Turqia gjithashtu ka paralajmëruar aktorët në rajon të mos veprojnë si “pronari i vetëm i Mesdheut”.
“Askush nuk ka të drejtë të përpiqet të përjashtojë vendin tonë nga Mesdheu, i cili ka qenë nën sundimin turk me shekuj,” thuhet në deklaratë.
Turqia, e vendosur për të mbrojtur “Atdheun e Kaltër” të saj
Ministria e Mrojtjes e Turqisë thotë se Turqia ka aftësinë të mbrojë të drejtat e saj brenda “Atdheut të Kaltër”.
“Frymëzuar nga historia jonë e lavdishme, dashuria, besimi dhe lutjet e njerëzve tanë fisnikë, ne jemi të vendosur dhe të aftë të vazhdojmë të mbrojmë të gjitha llojet e të drejtave dhe interesave të ‘Atdheut tonë blu’”, thuhet në deklaratën në Twitter.
Mesazhi u shoqërua me një video të anijes turke “Oruc Reis”, e cila filloi anketimet sizmike në Mesdheun lindor, me marinën turke rreth sanj, e cila monitoron dhe mbron atë.(Tesheshi)
