Në Europë, një nga tetë vdekje është për shkak të ndotjes. Këto janë vlerësimet e reja mbresëlënëse të Agjencisë Europiane të Mjedisit (Eea në akronim) të cilat tregojnë se 13% e të gjitha vdekjeve nga ndonjë shkak i atribuohen këtij faktori. Raporti, botuar në faqen e EEA, vëren se ndotja e ajrit është shkaku kryesor i sëmundjes me 400,000 vdekje të parakohshme në vit në Europë. Dhe mbani mend se rasti fatkeq i pandemisë Covid-19 është një nga shembujt goditës se si shëndeti i njeriut është i lidhur me atë të ekosistemit.
Rumania më e ‘keqja’, Suedia më e ‘mira’
Studiuesit vlerësuan se numrat e vdekjeve u atribuohen shkaqeve mjedisore. Në fund të renditjes europiane është Rumania ku një në pesë vdekje lidhet me mjedisin – por Shqipëria dhe Bosnja Hercegovina regjistrojnë shifra edhe më të këqija – ndërsa në krye janë Danimarka dhe Suedia ku ndotja është përgjegjës për një në dhjetë vdekje. Europa Lindore mesatarisht paraqet kushte më të këqija nga ky këndvështrim, me një lidhje më të ngushtë midis ndotjes dhe vdekjeve.
Ndotja, lidhja me kancerin dhe sëmundjet kardiovaskulare
Sëmundjet më të lidhura janë tumoret, sëmundjet kardiovaskulare dhe ato të frymëmarrjes. Në veçanti, sipas të dhënave të vitit 2012, nga 400,000 vdekje në vit që i atribuohen ndotjes, gati 255,000 janë për shkak të kancerit, 135,000 për shkak të sëmundjes ishemike të zemrës, 81,000 për BPCO dhe gati 50,000 për goditje në tru. Por lista është e gjatë dhe gjithashtu përmban Alzheimer, diabet, sëmundje të veshkave, hipertension, astmë dhe gjendje të tjera. Njerëzit më të varfër humbin më shumë, pasi janë më të ekspozuar ndaj valëve të nxehtësisë dhe të ftohtit ekstrem dhe kushteve më pak të mira mjedisore dhe higjienike.
Strategjitë
Reduktimi i trafikut, zëvendësimi i lëndëve djegëse fosile me alternativa më të qëndrueshme për mjedisin dhe ulja e konsumit të mishit janë masa të rëndësishme për të zvogëluar ndikimin tonë në mjedis. Për më tepër, për të përmirësuar shëndetin e njerëzve dhe mjediseve urbane, duhet të promovohet krijimi i hapësirave të gjelbërta dhe blu që i bëjnë qytetet më të freskëta në rast të valëve të nxehtësisë, zvogëlojnë përmbytjet dhe mbështesin biodiversitetin në qytet. Këto hapësira publike, ndër të tjera, do të rrisnin mundësitë e kryerjes së veprimtarive sportive dhe rekreative së bashku, duke zvogëluar izolimin shoqëror.
Cilësia e ujit, një pikë e fortë
Kur bëhet fjalë për mjedisin, megjithatë, një shënim pozitiv vjen nga cilësia e ujit, e cila është e lartë në shumicën e rasteve dhe vendeve. Në Europë, ujërat e larjes u vlerësuan si të shkëlqyera në 85% të rasteve. Për më tepër, 74% e ujërave nëntokësore (trupat e ujërave nëntokësore, pjesë të veçanta të ujit të nëntokës) – një burim i rëndësishëm i ujit të pijshëm – kanë një status të mirë kimik.(Wired)
