Kur presidenti amerikan Joe Biden njoftoi kohët e fundit një paketë ndihme ushtarake prej 800 milionë dollarësh për Ukrainën, aksionet e pothuajse të gjitha korporatave në fushën e teknologjisë së mbrojtjes u hodhën midis katër dhe 6.8 për qind. Është e qartë se pjesa më e madhe e kësaj shume do të shpenzohet për armët e gjeneratës së fundit, të cilat, natyrisht, janë më të shtrenjtat.
Mediat i kushtuan vëmendjen më të madhe tipit të ri të “dronit kamikaz”. Emri zyrtar i këtij droni është Switchblade 300 (jelek), dhe është produkt i kompanisë AeroViroment.
Droni gjithashtu përfaqëson gjeneratën e parë të të ashtuquajturit Avion SUAS (sistemi i vogël i avionëve pa pilot).
Në praktikë, Switchblade është një kombinim i një predhe dhe një droni – një ushtar e lëshon atë nga toka me ndihmën e një lëshuesi të vogël, dhe kur është në ajër, ky dron mund të gjejë dhe lokalizojë në mënyrë të pavarur objektivat me ndihmën e një kompjuteri.
Ekzistojnë dy lloje të dronëve Switchblade – një version më i madh me një distancë prej 70 kilometrash dhe një shpejtësi deri në 150 kilometra në orë, dhe një version më i vogël, i cili është shumë më i lehtë, me një distancë prej 10 kilometrash.
Gjithashtu, forcat ukrainase morën rreth 100 raketa Hellfire R9X, të cilat përdoren për herë të parë në një fushë beteje në një gamë më të gjerë. Predha R9X mund të lëshohet nga një dron ose aeroplan luftarak dhe është specifik në atë që predha hap gjashtë tehe shumë të mprehta përpara se të godasë objektivin e saj. Predha të tilla quhen gjithashtu “snajperë nga ajri” dhe kanë për qëllim eliminimin e fuqisë ushtarake kyçe të armikut.
Hellfire R9X u dëgjua për herë të parë në fillim të vitit 2020, pas një operacioni sekret të CIA-s në Irak. Pastaj droni amerikan MQ-1 Predator gjuajti katër raketa R9X në një kolonë automjetesh që lëviznin pranë aeroportit ndërkombëtar në Bagdad. Në një nga automjetet ishte edhe gjenerali Qasem Soleimani, si dhe zëvendësi i tij, Abu Mehdi Al-Muhandis. Të dy ishin komandantët e përgjithshëm të Forcave Speciale të Gardës Revolucionare iraniane – Forca Quds. I gjithë automjeti u shkatërrua, me vdekjen e dy gjeneralëve, por më pas ekspertët u hutuan nga fakti se mjetit nuk iu vu zjarri, që është rasti kur përdoren raketat standarde Hellfire. Një nga të shtënat nga vendi i ngjarjes tregonte qartë shenjën e trupit të predhës – Hellfire AGM-114, me drejtim lazer. Megjithatë, ishte gjithashtu e çuditshme që predha ishte kryesisht e paprekur. Pikërisht atëherë doli informacioni i parë për llojin e ri të kokës për raketat Hellfire – ishte versioni R9X me “thika”.
Mund të rrëzojë një avion të tërë luftarak
Një tjetër armë që presidenti Volodymyr Zelensky ka kërkuar vazhdimisht dhe tashmë është dorëzuar, janë sistemet e mbrojtjes ajrore Stinger. Ky sistem portativ i mbrojtjes ajrore në shumicën e rasteve është i montuar në një automjet, por në mënyrë të jashtëzakonshme mund të shërbehet nga dy ushtarë nga toka. Deri më sot janë prodhuar më shumë se 85 mijë njësi të këtij sistemi dhe është përdorur në në Irak, Afganistan, Siri, Jemen, por edhe në Sudan.
Versionet aktuale të sistemit Stinger janë të tipit SAM/IH, që do të thotë se kanë udhëzim infra të kuqe drejt objektivit. Prodhuesi i këtij sistemi Raytheon Systems deklaron se përdoret në ushtritë e 31 vendeve të botës. Ekziston edhe një version i përmirësuar i këtij sistemi, TWQ-1 Avenger, me dy lëshues nga katër raketa secila. Ky sistem i avancuar mund të rrëzojë në mënyrë ideale një avion të tërë luftarak (zakonisht gjashtë deri në tetë avionë).
Hedhësi i predhës FGM-148, i quajtur gjerësisht Javelin (shtizë vdekjeprurëse), shpesh mund të shihet në pamjet nga Ukraina. I prezantuar për herë të parë në vitin 1996, Javelin është e ashtuquajtura Predha FaF – “ndez dhe harro”. Predha ka shumë projektorë me rreze infra të kuqe, të cilët “ndriçojnë” të gjithë fushën e betejës me pika të mundshme goditjeje. I destinuar kryesisht për të sulmuar tanke, transportues dhe lloje të tjera automjetesh, për shkak të sistemit të tij të avancuar të drejtimit, Javelin mund të përdoret gjithashtu kundër helikopterëve dhe dronëve në fluturim të ulët. Kur pajiset me një raketë HEAT, Javelin mund të përdoret jashtë dukshmërisë optike të një automjeti armik – nga një ndërtesë, bunker, apo edhe nga një automjet në lëvizje. Disa njësi ushtarake amerikane përdorin gjithashtu Javelin brenda sistemit AAWS-M, i cili ka skanim dhe udhëzim shtesë me lazer dhe mund të shkatërrojë një grup të tërë tankesh me vetëm një lëshim.
Së bashku me këta lëshues, pesë mijë lëshues AT-4 mbërritën në Ukrainë. Produkti i kompanisë suedeze Saab Bofors, AT-4 është një nga sistemet më të njohura kundër tankeve në botë. Me raketën jashtëzakonisht të shpejtë M136, e cila kalon 250 metra në më pak se një sekondë, nuk ka mbrojtje të vërtetë në fushën e betejës kundër sistemit AT4. Versionet më të reja mund të pajisen edhe me një raketë SMAW, e cila është në gjendje të depërtojë në muret e një ndërtese ose bunkeri, si dhe në automjete të blinduara.
“Sytë” në qielli
Deri më tani, të paktën 30 vende i kanë ofruar Ukrainës të dhëna të ndryshme të inteligjencës, ndërsa 14 prej tyre shkëmbejnë plotësisht të gjitha të dhënat e inteligjencës me Kievin. Gjithashtu, ofrohet akses në rrjetin global të inteligjencës Five Eyes, i përbërë nga Shtetet e Bashkuara, Britania e Madhe, Kanadaja, Australia dhe Zelanda e Re.
Megjithëse të dhëna të tilla janë (pritet) sekret shtetëror në secilin prej vendeve të këtij koalicioni, ekspertët e sigurisë besojnë se Ukraina ka shumë të ngjarë të ketë marrë të dhëna për komunikimet nga forcat ruse (SigINT) nga baza Hortensia III në Bad Aibling, Gjermani. Kjo bazë është pjesë e administratës së 18-të ushtarake amerikane, e ngarkuar me mbledhjen e të dhënave nga satelitët dhe komunikimet radiofonike. Aty ishte vendosur edhe Batalioni 402 i Inteligjencës, si dhe një pjesë e Batalionit të 66-të të Inteligjencës (i cili gjithashtu ka bazën e tij në Augsburg). Aktivitetet në Bad Aibling drejtohen si ‘R3-SC’ – mbledhja dhe analiza e të dhënave dhe sinjaleve në domenin elektronik.
Përveç kësaj, fotografitë satelitore të kompanive komerciale satelitore Maxar, Black Sky dhe Cognitive Space janë në dispozicion në Ukrainë. Madje Maxar ka “Burojën e Lajmeve” të tij dhe ndan me disa media globale foto satelitore të lëvizjes së trupave ruse. Ekziston edhe programi “Secure Watch”, mbikëqyrje 24-orëshe e Ukrainës nga hapësira. Për herë të parë, Ukraina mori gjithashtu imazhe nga sateliti SAR (radari me hapje sintetike), i cili mund të regjistrojë natën, si dhe përmes reve të trasha.
Gjithashtu, mbi Ukrainë, aktualisht ndodhet një grup satelitësh të vegjël “nano”, të cilët me ndihmën e sistemit ADS-B monitorojnë hapësirën ajrore dhe lëvizjen e avionëve rusë.
