Ballina Bota BBC: Ç’po ndodh me sulmin ukrainas të tokën ruse

BBC: Ç’po ndodh me sulmin ukrainas të tokën ruse

Nëse tanket me shenjën “Z” mund të jetë simboli i pushtimit i Rusisë, një trekëndësh përfaqëson përpjekjen e guximshme të Ukrainës për ta zmbrapsur atë. Ky trekëndësh është ngjitur ose pikturuar në anët e çdo kamioni furnizimi, tanku ose transportuesi personeli që shkon drejt kufirit rus në rajonin e Sumy. Është një ofensivë që ka kapur qindra kilometra katrorë të territorit rus dhe ka rikthyer dukshëm vrullin dhe moralin në përpjekjet luftarake të Ukrainës.

Zyrtari rus i ngarkuar me rajonin kufitar të Kurskut ka folur për 28 vendbanime nën kontrollin e Ukrainës dhe pothuajse 200 mijë rusë të larguar nga shtëpitë e tyre. Ushtari Tomash sapo është kthyer nga misioni ndërkufitar i Ukrainës së bashku me shokun e tij, i cili në mënyrë të pahijshme thotë se ishte “cool”. Njësia e tyre e dronëve kishte kaluar dy ditë duke i hapur rrugën inkursionit ndërkufitar.

“Ne kishim urdhër të vinim këtu, por nuk e dinim se çfarë do të thoshte” – pranon Tomash ndërsa ndalon për një kafe në një pikë karburanti. “Ne bllokuam paraprakisht mjetet e komunikimit dhe mbikëqyrjes së armikut për të hapur rrugën.” Saktësisht se sa territor rus është kapur është i paqartë, megjithëse ka skepticizëm mbi pretendimin e Komandantit të Përgjithshëm të Ukrainës, Oleksandr Syrskyi se 1 mijë km katrorë është nën kontrollin e tyre.

Ministria ruse e mbrojtjes këmbënguli të martën se përpjekjet e Ukrainës për të shtyrë më thellë ishin penguar, por deklarata të ngjashme janë rrëzuar në të kaluarën. Cilido qoftë realiteti, duket se Kievi është i përkushtuar ndaj këtij kumari ushtarak. Niveli i aktivitetit në rajonin fqinj Sumy është diçka që nuk e kam parë që nga lufta e 2022, kur kishte një ndjenjë ere në velat ukrainase.

Është padyshim një largim i mirëpritur nga lufta e mprehtë e shkatërrimit të 18 muajve të fundit, por ta etiketosh atë si një sukses ose dështim do të ishte e parakohshme. Qëllimi i kësaj ofensive është i paqartë, megjithëse presidenti Volodymyr Zelensky ka folur për shënjestrimin e vendeve nga të cilat Rusia mund të nisë sulmet ndaj Ukrainës dhe për të afruar “një paqe të drejtë”. Por është e qartë se Kievi po vendos aty disa nga trupat e tij më të mira.

Shumica e ushtarëve ukrainas me mirësjellje refuzojnë të flasin. Disa duken të rraskapitur. Nëpërmjet aplikacionit të mesazheve Telegram, një ushtar ende në Rusi na thotë se plani i muajve të tërë ishte për të detyruar Moskën të zhvendoste trupat nga pjesë të tjera të vijës së frontit në Ukrainë. “Elementi i befasisë funksionoi. Ne hymë lehtësisht me pak rezistencë. Më 6 gusht, grupet e para kaluan natën në disa drejtime. Pothuajse menjëherë ata arritën në periferinë perëndimore të qytetit të Sudzha” – thotë ai.

Me operacione të tilla, fshehtësia u përshtatet ushtarëve që i kryejnë ato. Nuk mund të thuhet e njëjta gjë për civilët. Në të dy anët e kufirit, dhjetëra mijëra po evakuohen pas një rritje të sulmeve ajrore dhe luftimeve. “Civilët rusë që hasim nuk rezistojnë. Ne nuk i prekim ata, por ata ose na trajtojnë ashpër, negativisht ose aspak. Ata na mashtrojnë edhe për pozicionet e trupave ruse” – shton ai.

Ushtarët me të cilët flasim konfirmojnë se forcat ruse janë zhvendosur me të vërtetë nga vija e frontit lindor, duke përfshirë drejtimet Kharkiv, Pokrovsk dhe Toretsk. Por asnjëri prej tyre nuk raporton ende një ngadalësim të përparimeve ruse. Vladimir Putin ka premtuar një “përgjigje të denjë” për kapjen e parë të territorit rus që nga Lufta e Dytë Botërore. Por çdo frikë që ai synonte të përhapte nuk ka arritur në vendbanimet kufitare me pluhur, të bombarduara zakonisht nga forcat e tij.

Misha dhe shoqja e tij Valera na kalojnë me Ladën e tyre portokalli në fshatin Stetskivka. “Unë dua që ata ta marrin atë [rajonin e Kurskut] dhe ta bëjnë këtë!” thotë Misha duke bërë një gjest përdredhës me duar. Ata duhet të marrin gjithçka, madje edhe Moskën!”

“Rusia sulmoi e para, jo ne” – thotë Valera me dritaren e saj të ulur. “Tani djemtë tanë janë përgjigjur dhe kanë treguar se çfarë jemi të aftë. Ne do ta kishim goditur më herët nëse do të kishim leje.” Ukraina, me sa duket, më në fund ka dritën jeshile perëndimore që kishte dëshiruar për të goditur përtej kufirit.

Aksionet janë ende jashtëzakonisht të larta, siç ilustrohet nga mbrojtjet e reja që po ndërtohen në periferi të qytetit Sumy. Deri javën e kaluar, zona kishte frikë nga një ofensivë ruse në veri të Ukrainës. Nëse inkursioni i Ukrainës dështon, këto shqetësime mund të realizohen shpejt. Forcat ukrainase ishin dhe janë ende në numër më të madh se agresorët rusë.

“Që ne të mbajmë nën kontroll këtë territor rus, na duhen dy gjëra”, shkruan ushtari ynë ukrainas në tokën armike. Më shumë qytete si Sudzha nën kontrollin tonë dhe rezerva. Linja jonë e përparme tashmë po shpërthen në tegela dhe nuk është e qartë se ku do t’i marrim ato” – thotë ai.

Për Kievin, logjika ose shpresa është se Rusia është e detyruar të kalojë fokusin nga luftimet në tokën ukrainase në të sajën. Disa në Ukrainë besojnë se kjo kundërofensivë madje mund të rrisë pozicionin e saj në çdo negociatë të ardhshme të paqes. Megjithatë kjo mund të shtyjë për më vonë bisedimet.

BBC

Çfarë nënkupton trekëndëshi në tanket e Ukrainës, që “pushtuan” Kurskun?

Kushdo që kujton fotot dhe videot nga ditët e para të pushtimit rus të Ukrainës, mund të kujtojë lehtësisht “Z” e pikturuar në tanket ruse. Sot, Kievi po ia kthen Moskës me të njëjtën monedhë.

Siç raportojnë agjencitë ndërkombëtare të lajmeve, një nga elementët që ka bërë përshtypje gjatë pushtimit të ukrainasve në Kursk është trekëndëshi i pikturuar në tanket e tyre. Tanket, kamionët dhe pajisjet ushtarake të NATO-s që mbajnë shenjat, të lyera ose të ngjitura, kanë detyruar evakuimin e rreth 180,000 qytetarëve rusë nga shtëpitë e tyre.

Kjo mjaftoi që disa ta etiketonin pushtimin e parë të tokës ruse që nga Lufta e Dytë Botërore si “Operacioni Trekëndësh”.

Në rajonin Sumy të Ukrainës, një tank T64 me një trekëndësh në forca të blinduara ballore u pa duke zbritur në një rrugë dheu pranë kufirit. Ditët dhe javët e ardhshme do të tregojnë nëse ofensiva e Ukrainës, e cila i ka dhënë Kievit disa qindra kilometra katrorë territor rus, do të ketë sukses në ndryshimin e dinamikës së luftës në favor të ukrainasve.

Deri atëherë, optimizmi është me bollëk mes ushtarëve dhe qytetarëve që jetojnë pranë kufijve të dy vendeve. Një ushtar ukrainas ende brenda territorit rus i tha BBC-së përmes Telegramit se operacioni mori shumë muaj planifikim të kujdesshëm për të funksionuar me elementin e befasisë.

“Ne hymë lehtësisht, pa rezistencë”, tha ai, duke shpjeguar se më 6 gusht, ditën e parë të operacionit në Kursk, “grupet e para kaluan kufirin natën në shumë drejtime”. Pothuajse menjëherë këto grupe arritën në periferitë perëndimore të qytetit Souza, një qendër e rëndësishme në rrjetin e shpërndarjes së gazit natyror që arrin në Evropë.

Rusia pretendon se ka ndalur kundërsulmet e Ukrainës, por saktësia e informacionit është e vështirë të konstatohet. I njëjti ushtar thotë se rusët që takojnë nuk bëjnë rezistencë.

“Nuk i prekim dhe na trajtojnë ftohtë ose negativisht”, thekson ai dhe shpjegon se “mashtrojnë për pozicionet e trupave ruse”.

Një ushtar ukrainas që mori pjesë me njësinë e tij të dronëve në pushtim foli për BBC duke thënë se misioni i tij ishte të përgatiste terrenin për veprime sulmuese.

“Ne kishim urdhra për të ardhur këtu, por nuk e dinim se çfarë nënkuptonin”, tha ai, duke shtuar se njësia e tij “shtypi mjetet e komunikimit dhe vëzhgimit të armikut për të hapur rrugën”.

Deri një javë më parë, Ukraina veriore kishte frikë nga një pushtim i mundshëm rus, ndërsa tani rrota është kthyer dhe entuziazmi është i përhapur mes qytetarëve, të cilët duan që ushtria e tyre të përparojë thellë në territorin rus, deri në Moskë.

“Rusia na sulmoi e para, tani djemtë tanë u përgjigjën dhe treguan se çfarë janë të aftë të bëjnë. Ne do ta kishim pushtuar zonën më herët nëse do të kishim leje”, tregon një qytetar për rrjetin britanik.

Çfarë planifikon Ukraina me operacionin në territorin rus dhe deri ku mund të përparojnë trupat ukrainase??

Për herë të parë që nga pushtimi rus, Ukraina përdori trupat e saj për të marrë territore ruse. Ekspertët perëndimorë shohin në operacionin e Kurskut shenja të një strategjie të re, por edhe rreziqe.

Ukraina këto ditë me gjasë ndërmori një “hap të parë” drejt ndryshimit të strategjisë ushtarake në mbrojtjen kundër pushtimit rus. Kështu shprehet Jen Spindel, profesoreshë në Universitetin amerikan të New Hampshire mbi zhvillimet e ditëve të fundit në rajonin e Kurskut në Rusinë perëndimore. “Ukraina nuk mund ta vazhdojë këtë luftë siç ka bërë gjatë dy viteve të fundit. Vendi thjesht nuk ka personel dhe armë të mjaftueshme për ta bërë këtë”, tha ekspertja e politikës së jashtme dhe të sigurisë në intervistë për DW.

Ky do të ishte ai ndryshim strategjie, për të cilin Spindel kishte folur që në maj së bashku me kolegët në revistën amerikane Foreign Affairs – “drejt një lufte rraskapitëse në vend të një lufte mes të barabartësh”. Lufta në Ukrainë duhet të bëhet më “asimetrike”. Kjo do të thotë që ushtria ukrainase të mos përballet drejtpërdrejt me ushtrinë ruse – e cila është superiore në shumë aspekte – në fushë të hapur, por të përdorë taktika që janë më të përshtatshme për përmasat e trupave dhe armatimin e ushtrisë ukrainase. Kjo është pikërisht ajo që duket se po ndodh në Kursk. “Ukraina tregoi se territori rus nuk është më i paprekshëm dhe se Ukraina po e sulmon atë për të larguar vëmendjen e forcave ruse nga bombardimi dhe shkatërrimi i Ukrainës”, tha Spindel.

Pse Ukraina sulmoi Kursk?

Një javë pas sulmit të ushtrisë ukrainase drejt territorit rus, Kievi nuk shprehet ende shumë hapur. Presidenti Volodymyr Zelenski deri më tani ka folur vetëm për “zhvendosjen e luftës në territorin e agresorit”. Një zyrtar i lartë ushtarak ukrainas i tha AFP gjatë fundjavës se “mijëra” ushtarë ukrainas ishin të përfshirë në këtë plan. Qëllimi është që të “shpërhapen” forcat ruse dhe të “destabilizohet” situata. Këtë të hënë, Oleksandr Syrsky, komandanti i përgjithshëm i ushtrisë ukrainase, foli për herë të parë për “operacionin ofensiv në rajonin e Kurskut”. Ukraina kontrollon rreth 1000 kilometra katrorë të tokës ruse, tha gjenerali në një konferencë për gjendjen aktuale.

Presidenti rus Vladimir Putin gjithashtu i komentoi të hënën luftimet në Kursk: “Armiku po përpiqet të përmirësojë pozicionin e tij të ardhshëm negociues”, tha Putin. Por kjo strategji nuk do të ketë sukses. Sipas kreut të Kremlinit, qëllimi kryesor i Rusisë për momentin është zmbrapsja e forcave ukrainase.

Mediat ruse raportuan se forcat ukrainase hynë në rajonin e Kurskut më 6 gusht dhe përparuan shpejt të paktën 10 kilometra. Kurse disa media tani po raportojnë se ushtria ukrainase ka avancuar rreth 30 kilometra në territorin rus dhe se ka pushtuar fshatra të vegjël. Vija e përparme e frontit mbetet dinamike. Kurse Ministria ruse e Mbrojtjes pretendon se avancimi ukrainas është ndalur dhe se luftimet po zhvillohen në dy qarqe të vogla në kufi. Moska është veçanërisht e shqetësuar për termocentralin bërthamor Kursk, megjithëse sipas raportimeve ruse, luftimet janë ende të paktën 30 km larg termocentralit bërthamor. Ky është avancimi i parë i trupave zyrtare ukrainase në territorin rus në përmasa të tilla. Në vitin 2023 pati operacione të vogla në rajonin e Belgorodit nga formacione të opozitës ruse që luftonin në anën e Ukrainës.

“Mirë për moralin, pa rëndësi për luftën”

Marshimi ukrainas në Rusi është “rezultat i një planifikimi të kujdesshëm” nga pala ukrainase dhe një “dështim total i punës së zbulimit rus”, u shpreh për DW historiani ushtarak austriak, koloneli Markus Reisner. Ai i faturon Kievit “fitore të qartë në aspektin e informacionit”, sepse të gjithë tani shohin nga Kursku dhe jo nga Donbasi, ku ushtria ruse po përparon ngadalë pranë qyteteve si Chasiv Yar dhe Pokrovsk. Nëse Ukraina do të ishte në gjendje të mbante zonat në Kursk më gjatë, kjo do ta detyronte Rusinë të rigrupohej dhe do të reduktohej presionin në Donbas, thotë Reisner.

Kurse Gustav Gressel, ekspert i Berlinit në institutin e Këshillit Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë (ECFR), është më skeptik për situatën në Kursk: “E mirë për moralin, e parëndësishme për luftën”, deklaroi Gressel në një analizë për DW në ditët e para të avancimit. “Nuk ka asnjë shenjë se Rusia po shkëput forcat nga lindja për të ndaluar përparimin ukrainas.” Ndërkohë ka disa raporte të pakonfirmuara se Rusia ka zhvendosur disa trupa nga verilindja e Ukrainës në Kursk. Por Gressel thotë: “Nga një shtrirje e frontit në territorin rus do të përfitone në radhë të parë Rusia, pasi do të strapaconte më tej forcat e armatosura ukrainase.”

Por Ukraina mund të ndjekë edhe qëllime të tjera me përparimin drejt Kurskut, thonë ekspertët për DW. Për shembull – siç u shpreh edhe Putini – të fitojë një pozicion më të mirë negociues me Rusinë. Ose për të ngritur moralin e trupave ukrainase, të cilat “në një luftë rraskapitëse për një vit e gjysmë vetëm kanë mbrojtur pozicionet e tyre” tha për DW gazetari gjerman dhe eksperti i Ukrainës, Winfried Schneider-Deters. “Është e mundur që udhëheqja ukrainase dëshiron t’i demonstrojë Rusisë, por mbi të gjitha Perëndimit, se Ukraina nuk është në fund të fuqive së saj,” tha Schneider-Deters dhe “se me furnizime të mëtejshme me armë perëndimore ajo ende ka mundësi ta fitojë këtë luftë.”

Çfarë thonë SHBA dhe partnerët e tjerë?

Uashingtoni, Berlini dhe qeveri të tjera perëndimore ia kishin ndaluar prej kohësh Ukrainën të përdorte armët e saj për të sulmuar territorin rus. Drita jeshile erdhi vetëm në maj 2024 pas ofensivës ruse pranë Kharkivit. Megjithatë, leja mbeti e kufizuar në zonën e drejtpërdrejtë kufitare. Por raketat si ATACMS nga SHBA edhe më tej mund të përdoren vetëm në territorin e pushtuar ukrainas. Deri më tani, SHBA ka reaguar e përmbajtur ndaj avancimit të Ukrainës në Rusi. Eksperti, Jen Spindel është i mendimit, se duhet të ketë pasur shumë telefonata të nivelit të lartë midis Kievit dhe Uashingtonit për të ulur përshkallëzimet.

Deri ku mund të përparojnë trupat ukrainase?

Jen Spindel nuk është i mendimit, se operacioni në Kursk po synon të arrijë Moskën. Askush nuk ka interes për këtë. Nga ana tjetër, sa më shumë të përparojë ushtria ukrainase, aq më i madh është rreziku që trupat e saj të shkëputen nga furnizimet. Për të arritur qëllimet e saj, Ukraina nuk ka nevojë të përparojë “shumë larg” në brendësi të Rusisë, thotë eksperti: “Mjafton që ajo të përparojë në zonat që shërbejnë si një zonë marshimi trupash dhe ku Rusia ruan armët e saj. “Nëse Rusia nuk jep një “përgjigje masive” në ditët në vijim, Ukraina mund të përpiqet të sulmojë objektiva të mëtejshëm në Rusi, thotë Spindel. Mbetet gjithashtu për t’u parë nëse Moska do ta shtyjë një “sulm të afërt nga veriu i Ukrainës”.

Por Ukraina gjithashtu duhet të dijë të ruajë ekuilibrin dhe të jetë e vëmendshme ndaj partnerëve të saj perëndimorë, tha Spindel. Deri më tani, Ukraina ka avancuar “mjaftueshëm për një operacion të qartë në Rusi”, por “jo aq mjaftueshëm për të shkaktuar shqetësime për një operacion shumë më të madh”. Në përgjithësi, Spindel nuk pret ndonjë ndryshim të madh në luftë si rezultat i përparimit ukrainas. Ekspertja është e mendimit, se do të ketë operacione të mëtejshme të këtij lloj, ku Ukraina do të mbështetet në elementin e befasisë. Qëllimi: “të çekuilibrohet Rusia”./DW

@tn.lajmelokale
@tetovanews

ARTIKUJ TË NGJASHËMMË SHUMË NGA AUTORI