Gjatë fushatës së tij presidenciale, Donald Trump bëri premtime të mëdha në lidhje me atë që do të ndodhte nëse ai do të rimerrte Shtëpinë e Bardhë.
Përgjigja për këtë pyetje varet shumë nga kë pyesni. Mbështetësit e Trump besojnë se ai do ta “bëjë Amerikën përsëri të madhe”, brenda dhe jashtë vendit. Kundërshtarët e tij kanë paralajmëruar se Trump do të minojë demokracinë në Shtetet e Bashkuara.
Luftë dhe paqe
Mënyra se si Shtetet e Bashkuara ushtrojnë ndikimin e tyre në mbarë botën ka të ngjarë të ndryshojë.
Trump ka thënë se mund t’i japë fund luftës së Rusisë në Ukrainë “në 24 orë”. Me Izraelin të përfshirë në një luftë me dy fronte në Lindjen e Mesme kundër grupeve të armatosura të mbështetura nga Irani, Trump i ka bërë thirrje Izraelit të “mbarojë punën”.
Peter Skerry, profesor i shkencave politike në Kolegjin e Bostonit, tha se ai pret që Trump të “shtyjë për një lloj zgjidhjeje” midis Moskës dhe Kievit që ai parashikon se “do të nënkuptojë lëshime të mëdha nga ana e Ukrainës”.
Ajo që do të bëjë Trump në lidhje me Izraelin është shumë më pak e qartë, thotë Skerry, por ai thotë se “Trump do të jetë jashtëzakonisht mbështetës i Izraelit”, ndërsa në të njëjtën kohë përpiqet të ringjallë Marrëveshjet e Abrahamit që synojnë normalizimin arabo-izraelit.
Kina, me të cilën Trump nisi një luftë tregtare gjatë mandatit të tij të parë në detyrë, është një kartë e egër. Trump është zotuar të vendosë tarifa më të larta për produktet e prodhuara në Kinë nëse Pekini do të “shkonte në Tajvan”.
Ai ka thënë më parë se nuk do të duhej të përdorte forcën ushtarake amerikane për të parandaluar një bllokadë të mundshme kineze të Tajvanit për shkak të marrëdhënies së tij me presidentin kinez Xi Jinping.
Gjurmë globale
Në 4 vitet e tij si president, Trump nxiti që anëtarët e NATO-s të përmbushin nivelet e kërkuara të shpenzimeve të mbrojtjes, qëllime që shumica i kanë përmbushur që atëherë.
Trump mbështeti gjithashtu tërheqjen e SHBA nga organi kulturor i OKB-së UNESCO, Traktatin e Forcave Bërthamore me Rreze të Mesme (INF) me Rusinë, marrëveshjen bërthamore të Iranit të firmosur me fuqitë botërore, Marrëveshjen e Parisit për zbutjen e efekteve të ndryshimeve klimatike dhe ndalimin e financimit për Organizatën Botërore të Shëndetësisë për shkak të reagimit të saj ndaj shpërthimit të koronavirusit.
LEXO EDHE: New York Times: Pse Amerika bëri një zgjedhje të rrezikshme
Administrata në ikje e Biden bëri një pikë për të rivendosur ndikimin e SHBA-së në marrëveshje dhe institucione të tilla, por tani shumë parashikojnë një ndryshim tjetër nën Trump.
Skerry thotë se Trump është një “aktor me mendje të vetën, me interesa personale” i cili është i fokusuar në çështjet e brendshme. Nuk do të ishte befasuese të shihje Trump “të kthehet në rrugën e duhur” të kufizimit të rolit të Uashingtonit në disa institucione globale, tha ai.
Naughton thotë se “Trump do të dëshirojë të shikojë vetëm më shumë”. Por ai shtoi se Kongresi i SHBA-së nuk ka gjasa “ta mbështesë” dhe do të bëjë rezistencë.
Koha e shpagimit
Trump ka sulmuar shpesh kundërshtarët e tij politikë, duke iu referuar atyre si “armiku nga brenda” dhe duke sugjeruar se ata mund “të trajtohen shumë lehtë” nga ushtria në rast të kaosit paszgjedhor.
Komentet e bënë zëvendëspresidenten në largim Kamala Harris, e cila kandidoi dhe humbi kundër Trump, të thoshte pak para votimit se Trump ishte “i fiksuar pas hakmarrjes, i konsumuar nga akuzat dhe i etur për pushtet të pakontrolluar”.
Në vend, sistemi gjyqësor i SHBA-së është një zonë ku Trump pritet “të pastrojë shtëpinë”, kryesisht për shkak të çështjeve të shumta penale që lidhen me mandatin e tij të parë, duke përfshirë ndërhyrjet e supozuara në zgjedhje dhe përpjekjet për të penguar transferimin e pushtetit pas humbjes së tij në zgjedhjet e vitit 2020.
Trump ka thënë gjithashtu se ai do të falte “absolutisht” mbështetësit e tij të burgosur për rolin e tyre në sulmin e 6 janarit në Kapitolin e SHBA, në një përpjekje të dështuar për të prishur certifikimin e fitores së Joe Biden.
LEXO EDHE: Trump premtoi hakmarrje/ Këta janë njerëzit në shënjestrën e tij
Më gjerësisht, shumë parashikojnë se ai do të përdorë “Projektin 2025” – një iniciativë e konceptuar nga instituti i krahut të djathtë “Heritage Foundation” në Uashington për “të rrëzuar shtetin e thellë” si një model për politikat e tij.
Trump u distancua nga Projekti 2025 gjatë fushatës së tij, duke pretenduar se nuk e dinte se kush qëndron pas tij, por hetimet kanë zbuluar se të paktën 140 persona që kanë punuar në administratën e mëparshme te ish-presidentit janë të përfshirë në të.
“Trump-it i pëlqen të flasë ashpër, por rrallë vepron”, – thotë Keith Naughton, bashkëthemelues i firmës me bazë në SHBA për marrëdhëniet publike Silent Majority Strategies. “Çdo ndëshkim do të jetë i rastësishëm dhe nga anëtarët e stafit. Unë mendoj se do të ketë shumë ndryshime në Departamentin e Drejtësisë.” /Marrë nga Radio Evropa e Lirë në gjuhën angleze, Përshtati në shqip LAPSI.al
