Edhe njëherë duke paralajmëruar Turqinë kundër blerjes së sistemeve të mbrojtjes ajrore ruse S-400, Departamenti i Shtetit i SHBA ka shkuar një hap më tej, pothuajse duke kërcënuar të gjithë aleatët e saj të NATO-s dhe aleatët e tjerë me sanksione nëse ata kryejnë marrëveshje të ngjashme.
Duke vënë në dukje se raste si S-400 me Turqinë do të ishin një tjetër shqetësim për SHBA, Heather Nauert nga Departamenti i Shtetit theksoi se Uashingtoni kundërshton planet e kombeve të tjera për të diversifikuar furnizimet e sistemit të tyre të mbrojtjes.
“Kjo shkon kundër politikës sonë për të pasur një aleat të NATO-s, si Turqia, që përdor një sistem S-400. Një pjesë e problemit me këtë, është – se nuk është e ndërveprueshme me sistemet e tjera të NATO-s”, tha Nauert.
“Dhe kështu që ne jemi kundër – që disa nga partnerët tanë dhe aleatët në mbarë botën potencialisht blejnë S-400’, theksoi ajo, teksa Rosoboronexport konfirmoi se grupi i parë i lancuesve do të transferohet në Ankara në vitin 2019.
Zëdhënësja vuri në dukje se SHBA-të tashmë e kanë bërë “shumë të qartë se çfarë mund të sjellë sanksione për vende dhe entitete të tjera anembanë botës”, nëse ata mendojnë blerjen e sistemeve ruse.
Të ashtuquajturit “Kundërshtimi i kundërshtarëve të Amerikës përmes Aktit të Sanksioneve” (CAATSA), autorizon administratën amerikane që të ndëshkojë entitetet që angazhohen në transaksione të rëndësishme me kompanitë e sektorit të mbrojtjes të Rusisë. Turqia dhe SHBA aktualisht po shohin një marrëdhënie të ndërlikuar bilaterale, të cilat në sipërfaqe justifikohen me fatin e pastorit Andreë Brunson, të cilin Ankaraja refuzon ta dorëzojë në SHBA.
Brunson, një qytetar amerikan, i cili ka banuar në Turqi për më shumë se dy dekada, u arrestua për terrorizëm dhe akuza për spiunazh si pjesë e hetimit të Ankarasë në grushtin ushtarak të dështuar të vitit 2016. Ai po përballet me akuzën për 35 vjet burg.
Presidenti Rexhep Tajip Erdogan gjatë javëve të fundit ka akuzuar në mënyrë të përsëritur Shtëpinë e Bardhë se po bën një luftë ekonomike kundër vendit, me lirën që dëshmon një rënie masive kundrejt dollarit pas futjes së sanksioneve kundër importeve të çelikut dhe aluminit turk.
Ankaraja gjithashtu vazhdimisht mbrojti të drejtën e saj sovrane për të blerë armë nga çdo furnizues që dëshiron. SHBA, nga ana tjetër, i kishte shtrembëruar krahët e Ankarasë, duke kërcënuar të ndalonte shpërndarjen e luftëtarëve F-35, duke pretenduar se rekordet e të drejtave të njeriut të Turqisë nuk ishin mjaft të pastra dhe se të dhënat e mbledhura nga S-400 mund të ekspozonin dobësitë e avionëve .
Çështja aktuale nuk ka të bëjë me ndërveprimin midis sistemeve ruse dhe atyre të NATO-s, por për SHBA-të që hapur po luftojnë për të ruajtur sferën e vetë të ndikimit, tha ish-diplomati i SHBA Jim Jatras për RT.
“Problemi me këtë nuk është me të vërtetë ndërveprimi”, tha Jatras. “Ka shumë vende që kanë blerë pajisje ushtarake nga një numër burimesh të ndryshme. Ne nuk kemi aleatë, ne kemi satelitë dhe një satelit i mirë bën atë që thuhet. Dhe nëse nuk dëshiron të sillet si një vend-satelit i mirë, atëherë nxjerrim një shkop të madh dhe i kërcënojmë. Unë mendoj se sanksionet janë pikërisht fjala e duhur për të përshkruar politikat shtrënguese të Shteteve të Bashkuara”, theksoi Jatras.
Turqia nuk është i vetmi vend që po has në presionin e Uashingtonit për shkak të planeve për të blerë S-400 të Rusisë. Ligjvënësit e SHBA kanë kërcënuar me sanksione kundër Indisë nëse Neë Delhi shkon përpara me marrëveshjen prej 5.7 miliardë dollarësh për të blerë pesë avionë. India, ashtu si Turqia, mbetet e angazhuar për marrëveshjen e saj, e cila pritet të shpallet deri në fund të vitit.
