Tërmeti i 26 nëntorit që mori 51 jetë shqiptarësh dhe la të pastrehë mijëra të tjerë ka qenë tëme e diskutimit në studion e “Java në RTSH”. Përmes një paneli të posaçëm, me emra në zë të sizmologjisë dhe ndërtimit, emisioni solli në vëmendje edhe një herë parashikimet e asaj që mund të ndodhë në vijim, si dhe sigurinë e qytetarëve.
Në panel me analistët Preç Zogaj e Lorenc Vangjeli, sizmologu Rexhep Koçi tha se magnituda e lëkundjeve që pasuan tërmetin tragjik ka qenë tepër e ulët. Sipas tij, dridhjet ne vijim nuk duhet të krijojnë panik pasi kanë qenë të një force që vetëm instrumentet matëse mund t’i ndjejnë.
“Është ngritur idea se tërmeti i 21 shtatorit ka qenë një paralajmërim me atë që ndodhi në 26 nëntor. Në fakt këto dy ngjarje sizmike nuk kanë asnjë lidhje me njëra tjetrën. Duhet theksuar se pavarësisht viktimave dhe dëmeve të shumta materiale, tërmeti cilësohet si i fortë, por jo katastrofik” – tha sizmologu Rexhep Koçi.
Ndërkohë që kreu i Institutit të Ndërtimit, Agron Hysenlliu, tha se rol në cilësinë e ndërtimeve kanë edhe kushtet teknike. Sipas tij, nevojitet që këto kushte të përmirësohen.
“Projekti është Bibla e një ndërtimi. Sot IKMT është institucioni përgjegjës për të kontrolluar objektet, por edhe të garantojë zbatimin e projekteve që në fazat e ndërtimit” – tha Hysenlliu.
Megjithatë, ai pati edhe disa kritika për vetë fatin e institucionit që ai drejton. Hysenlliu u shpreh se Instituti I Ndërtimeve duhet të kthehet sëpaku në nivelin e atij që ka qenë para viteve ’90, sa i perkët rolit që duhet të ketë, por edhe kapaciteteve.
Një emër i njohur që komentoi situatën ishte edhe Prof. Dr. Luljeta Bozo. Në panelin e emisionit “Java në RTSH”, profesorja tha se tërmete të tilla mund të përsëriten një herë në 30-40 vite. Ajo u shpreh se tërmeti I 26 nëntorit nuk ishte më i fortë sesa ai vitit 1979.
“Dëmet do të ishin shumë më të vogla nëse do të zbatoheshin disa kushte teknike. Ne kemi pasur një hartë të zonave sizmike që nuk dihet se ku ka përfunduar. Edhe pse ajo hartë nuk u përmirësua kurrë, së paku do të kishte rol orientues. Por fati i saj nuk dihet” – tha Bozo.
Profesoresha u shpreh se një problem në ndërtime mbetet edhe moszbatimi i “Kodit Nacional”. Bozo tha se në teknikat e ndërtimit sot zbatohet “Eurokodi” që ka vetëm disa rregulla të përgjithshme, por pa u marrë parasysh koeficentët vendas.
Ndërkohë që për psikologen Lorela Garuli, frika për atë që ndodhi është normale. Por ajo apeloi se paniku nuk ka vend në situate të tilla. Psikologia Garuli apeloi që qytetarët të shmangin mediat të cilat transmetojnë shpesh të njëjtin lajm, kryesisht ata të hidhur dhe që ngjallin panik.
“Ky rast tregoi një solidaritet përtej të imagjinueshmes. Urdhri i Psikologut ka organizuar të gjithë psikologët në zonat e prekura. Megjithatë nga ky tërmet njerëzit nuk kanë çfarë mësimi të nxjerrin. Ata që duhet të reflektojnë janë firmat e ndërtimit dhe autoritetet” – tha ndër të tjera Garuli në studion e emisionit “Java në RTSH”.
https://youtu.be/6TY0JVB3zJw
