KQZ po vazhdon me numërimin e votave nga zgjedhjet e parakohshme që u mbajtën sot në Kosovë.
Vetëvendosje ka 190.936 vota apo 25,78%
e pasuar nga LDK me 184.185 vota apo 24,87%
njofton Tetova News.
PDK është e treta me 157.561 vota apo 21,28%
Ndërkaq koalicioni AAK-PSD ka 85.695 vota apo 11,57%
dhe koalicionit tjetër Nisma-AKR-PD ka 34.159 vota apo 4,97%
Nënkryetari i Vetëvendosjes Glauk Konjufca, ka thënë se Lëvizja është e para në nivel vendi.
“Mendojmë se kanë qenë prej zgjedhjeve me më së paku inc*idente që prej kur mbahen zgjedhjet në Kosovë. Me rëndësi që ka folur sovrani dhe që tash ky zë gjendet në kutitë e votimit. Ato janë më të rëndësishmet për ne, sepse aty ndodhet zëri”, ka thënë Konjufca.
Ai ka uruar LDK-në që ka dalë e para dhe me të ka thënë se do të bëjnë qeverinë e ardhshme.
“Të dhënat tona tregojnë që jemi të parët, që Vetëvendosje ka fituar zgjedhjet dhe unë uroj qytetarët edhe një herë Jemi të kënaqur si Vetëvendosje. Me këtë rast shprehim urimin edhe për vendin e dytë që e ka marrë LDK-ja, me të cilën mendojmë se do të bëjmë qeveri”, ka thënë ai.
Shefi i shtabit zgjedhor të LDK-së, Lutfi Haziri, në një konferencë për media në zyrat qendrore të partisë, ka thënë se kanë dalë si partia e parë, raporton Gazeta Express.
“Nga ana e LDK-së është e qartë se kemi një përparësi të lehtë apo udhëheqje ndaj VV-së, ata janë parti e dytë”, është shprehur Lutfi Haziri.
Ai tha se ka të tillë që thonë se VV-ja është e para, por kjo nuk është e vërtetë.
“Le të jenë të bindur të gjitha ata që po thonë ndryshe se LDK-ja në këto zgjedhje del e para”, ka thënë Lutfi Haziri.
Derisa për exit-pollin e Klan Kosovës ai tha se edhe është rezultat i saktë dhe befasohet pse nuk ka dalë PDK-ja e para aty.
“Exit-polli i Klan Kosovës e ka dhënë një rezultat të saktë edhe pse ai exit-poll është i PDK-së, andaj edhe çuditem pse nuk e ka qitë PDK-në të parën”, shtoi Haziri.
Mediat kosovare kanë publikuar Exit Poll-et, të cilat me pak dallime mes partive, tregojnë për një fitore të thellë të opozitës.
Sipas tyre, LDK dhe Lëvizja Vetëvendosje kanë fituar së paku 64 deputetë.
PDK ka pësuar debakël, ndërsa partia e kryeministrit në dorëheqje, ka mbetur në vendnumëro.
Klan Kosova ka publikuar rezultatet e zgjedhjeve parlamentare.
Sipas Exit Poll-it të Klan Kosovës, Vetëvendosje dhe LDK kanë nga 30 për qind të votuesve.
Ndërsa PDK ka 22.28 për qind.
Koalicioni AAK-PSD 10.58 për qind. Kurse Nisma-AKR-PD 4.5 për qind.
RTK dhe Instituti i Prishtinës për Studime të Opinionit Publik, PIPOS, sapo kanë publikuar Exit Poll-in për epilogun e zgjedhjeve të parakohshme të mbajtura, sot, Kuvendin e Republikës së Kosovës.
Udhëheqësi i institutit PIPOS, Fisnik Halimi, para prezantimit ka sqaruar mënyrën se si është realizuar ky Exit Poll.
Ai ka thënë se kjo është një teknikë e matjes së shpejtë të rezultateve, e cila realizohet përmes intervistave gjatë ditës, të cilat ky institut i merr menjëherë pasi qytetarët e kryejnë obligimin e tyre në vendvotime.
“Kjo teknikë realisht është shumë e saktë, por i ka mangësitë e veta dhe duhet marrë me një dozë të vogël rezerve. Por, ne, si PIPOS i kemi marrë të gjitha parapërgatitjet që margjina e gabimit të jetë minimale dhe të pasqyrojë rezultatin ashtu siç do të jetë pas numërimit”, ka theksuar Halimi.
Ndërkohë, në bazë të këtij Exit-Polli fitues i zgjedhjeve del të jetë Lëvizja Vetëvendosje me 28.1 përqind të votave, e ndjekur nga LDK me 27.9 përqind dhe PDK me 25.8 përqind.
Exit Pollet janë rezultatet jozyrtare dhe që realizohen në bazë të anketave.
Në bazë të ligjit institucioni që ka të drejtë të publikojë rezultatet e zgjedhjeve në Kosovë është vetëm Komisionin Qendror Zgjedhor.
Analisti Armend Muja në RTV Dukagjini për herë të parë ka përdorur një metodë të re për të projektuar fituesin e zgjedhjeve parlamentare të Kosovës.
Projeksioni i Mujës bazohet në disa pika ku është krijuar ideja si po orientohet opinioni publik.
Muja thotë se në bazën e këtyre katër parametrave Vetëvendosje ka dalë fituese e zgjedhjeve.
Sipas këtij projeksioni: Vetëvendosje merr 26 % të votave, LDK 24.4%, PDK 22.1, AAK-PSD 13.6% NISMA 5.5% të votave.
Në një paraqitje të shkurtë pak minuta pas mbylljes së vendvotimeve, kryetari i AAK-së, Ramush Haradinaj, vlerësoi se procesi zgjedhor ka kaluar shumë.
“Dua të veçoj tri momente nga ky proces zgjedhor. Së pari, është treguar pjekuri dhe procesi ka shkuar shumë mirë. Pastaj, është votuar vetëm me dokumente të Republikës së Kosovës, gjë që ndodhë për herë të parë dhe është pozitive. Dhe së fundmi, u vërtetua që është më së miri kur vullneti i kthehet sovranit dhe ai vendosë për të ardhmen e vet”, tha Haradinaj, raporton KTV.
Ai refuzoi të komentojë rezultatin, por e lavdëroi daljen e madhe të qytetarëve.
“Është shumë mirë që pasur dalje më të madhe, Aleanca ka shënuar rritje, por nuk dua të komentoj ndonjë rezultat”, shtoi ai.
Qytetarët me të drejtë vote të Republikës së Kosovës e kanë shprehur vullnetin e tyre qytetar në zgjedhjet e parakohshme parlamentare.
Sipas Exit Poll-it të realizuar nga Klan Kosova, që nuk paraqet rezultatet zyrtare, partitë politike në vend, në këto zgjedhje, janë renditur kështu:
1: LDK dhe Vetëvendosje me 30%
2: PDK me 22.28%
3: AAK-PSD me 10.58%
4: Nisma – AKR me 4.41%
Të tjera: 2.20%
Më poshtë gjeni edhe grafikat me ulëset në parlament për secilat nga subjektet politike:
Nënkryetari i Vetëvendosjes, Besnik Bislimi ka thënë se raportimet e komisionarëve e kanë nxjerrë këtë parti si fituese të zgjedhjeve të parakohshme.
Në një deklaratë për media, ai ka thënë se megjithatë VV-ja do të presë rezultatin përfundimtar, për të nisur festën.
“Nga komisionerët dhe exit-pollet jemi fitues. Por më e rëndësishme për ne është vota e sovranit. Deri sa të kemi rezultate zyrtare do të shtyjmë festën. Bëjmë thirrje të bëhen komisionerët gardianë të votave”, ka thënë ai.
Në RTV Dukagjini është publikuar një rezultat të zgjedhjeve të 6 tetorit.
Sipas këtij hulumtimi të realizuar nga ligjëruesi Armend Muja Vetëvendosje del të jetë fituese në këto zgjedhje. Sipas këtij hulumtimi VV ka marr 204 mijë e 265, LDK e dyta, PDK e treta, AAK-PSD e treat, pasuar nga koalicioni Nisma-AKR.
RTK dhe Instituti i Prishtinës për Studime të Opinionit Publik, PIPOS, sapo kanë publikuar Exit Poll-in për epilogun e zgjedhjeve të parakohshme të mbajtura, sot, Kuvendin e Republikës së Kosovës.
Udhëheqësi i institutit PIPOS, Fisnik Halimi, para prezantimit ka sqaruar mënyrën se si është realizuar ky Exit Poll.
Ai ka thënë se kjo është një teknikë e matjes së shpejtë të rezultateve, e cila realizohet përmes intervistave gjatë ditës, të cilat ky institut i merr menjëherë pasi qytetarët e kryejnë obligimin e tyre në vendvotime.
“Kjo teknikë realisht është shumë e saktë, por i ka mangësitë e veta dhe duhet marrë me një dozë të vogël rezerve. Por, ne, si PIPOS i kemi marrë të gjitha parapërgatitjet që marxhina e gabimit të jetë minimale dhe të pasqyrojë rezultatin ashtu siç do të jetë pas numërimit”, ka theksuar Halimi.
Ndërkohë, në bazë të këtij Exit-Polli fitues i zgjedhjeve del të jetë Lëvizja Vetëvendosje me 28.1 përqind të votave, e ndjekur nga LDK me 27.9 përqind dhe PDK me 25.8 përqind.
Ndryshe Exit Pollet janë rezultatet jozyrtare dhe që realizohen në bazë të anketave.
Në bazë të ligjit institucioni që ka të drejtë të publikojë rezultatet e zgjedhjeve në Kosovë është vetëm Komisionin Qendror Zgjedhor.
I tërë historiku i Exit Polleve të Institutit “Gani Bobi” është demantuar gjithmonë prej rezultateve zyrtare.
Sidomos ato janë demantuar në dy palë zgjedhjet e fundit, kur ky institut ishte angazhuar nga televizioni Klan Kosova.
Në zgjedhjet e fundit parlamentare, PAN-in e kishte nxjerr në Exit Poll në 40 për qind, por rezultati final zyrtar ishte 33.74 për qind, që do të thotë se e kishin huqur për mbi 6 për qind.
Po ashtu edhe Vetëvendosjen e kishin nxjerr në këtë Exit Poll në 30 për qind, kurse rezultati final ishte 27.49 për qind. Ndërsa, koalicionin e LDK-së me AKR-në dhe Alternativën e kishin nxjerr në 27 për qind, kurse ata i kishin fituar vetëm 25.53 për qind.
Njësoj e kishin huqur edhe në Maqedoni para disa vitesh, duke nxjerr PDSH-në në 58 për qind, kurse BDI-në në 38 për qind, mirëpo rezultati i tyre ishte tërësisht ndryshe.
Asokohe, BDI-ja kishte marrë pothuajse dyfishin e deputetëve që kishte PDSH-ja.
Ndërsa, në vitin 2011, në zgjedhjet lokale të Tiranës në Shqipëri, instituti “Gani Bobi” parashikonte një fitore të thellë të Lulzim Bashës, ndërkohë që Edi Rama kishte humbur me një proces të kontestuar numërimi LIVE në televizione, me një diferencë prej vetëm 10 votave.
Nuk është vetëm gjendja e llogarisë bankare ajo që i ndan të pasurit nga klasa e mesme. Më të pasurit, më të suksesshmit, kanë tendencën që të mendojnë në mënyrë të ndryshme.
“Të bërit i pasur nis me mënyrën sesi ti mendon dhe çfarë beson rreth të bërit para” shkruan milioneri Steve Siebold te “Si mendojnë të pasurit” që e ka shkruar pasi ka studiuar milionerët për më shumë se 25 vite.
Por ka 6 truke mendore që të pasurit i përdorin:
Ata i thonë vetes se nuk ekziston mungesa e parave, edhe kur nuk kanë mjaftueshëm
Të pasurit nuk janë të frikësuar për të financuar të ardhmen e tyre përmes xhepave të të tjerëve. Nëse u lind një ide e re e jashtëzakonshme që nuk kanë mundësinë që ta financojnë ata “e konkretizojnë duke përdorur paratë e të tjerave për ta realizuar”shkruan Siebold.
Ata kanë pritshmëri aq të larta sa mund të jenë të paarsyeshme
Ndërsa klasa e mesme përcakton pritshmëri të ulëta financiare në mënyrë që të mos zhgënjehen kurrë, të pasurit i vendosin pritshmëritë shumë të larta, sepse janë në sfidë.
Askush nuk do të mund të jetonte endrrën e tij nëse nuk ka pritshmëri të larta. Kampionët nuk presin që gjërat të ndodhin por i bëjnë ato që të ndodhin. Shumë njerëz vendosin që të jetojnë në shtresën e mesme si përpjekje për të mbrojtur veten nga dështimi.
Ata e mendojnë bërjen e parave si një lojë
Të pasurit e mendojnë biznesin, jetën dhe fitimin si një lojë dhe është një lojë që ata duan që ta fitojnë.
Kjo është arsyeja se pse milionerët shkojnë akoma çdo ditë në punë duke ndjekur suksesin e radhës.
Ata e personifikojnë paranë dhe e shohin si një mik
Të pasurit e konsiderojnë paranë si një nga aleatët e miqtë e tyre më të mëdhenj.
Ata e shohin si një mik që ka forcën që të ndalojë netët e shqetësuara pa gjumë, dhimbjen fizike e madhe t’u shpëtojë jetën.
Ndërsa të pasurit mendojnë se paraja mund të zgjidhë probleme dhe të blejë qetësinë mendore, shtresa e mesme e sheh atë si një të keqe të nevojshme që zgjat gjithë jetën.
Ata bllokojnë frikën
Më të pasurit veprojnë në nivelet e vetëdijes ku frika nuk ekziston. Në këtë nivel mendimi, gjithçka duket e mundur. Çdo ëndërr që duket e çmendur për masat, atyre u duket në mënyrë surprizuese e realizueshme.
Ata i thonë vetes se të bëhesh i pasur është diçka e zakonshme
Të pasurit besojnë se suksesi, përmbushja dhe lumturia janë rendi normal i ekzistencës.
Ky besim bën që të mëdhenjtë të sillen në mënyra në mënyra që virtualisht garantojnë suksesin e tyre. Nga ana tjetër, shtresa e mesme has vështirësi prej asaj që ata presin. Masat mendojnë se nuk janë të denjë për pasuri të madhe. Kush jam unë, pyesin veten ata, që të bëhem milioner?
Duhet ndryshuar pyetja, duke u bërë: Pse të mos jem unë milioner?
Sipas UNESCO-s, të paktën 43% e 6000 gjuhëve që fliten në të gjithë botën rrezikojnë të zhduken.
Madje, prej vitit 1950, 228 prej tyre e kanë pësuar këtë fat të keq.
Por ka edhe raste kur gjuhët rikthehen në jetë.
Në Europë, tre të tilla, që studiuesit mendonin se ishin pranë zhdukjes apo ishin zhdukur, në fakt kanë pësuar rritje të numrit të folësve. Bëhet fjalë për gjuhët e folura në Kornuoll dhe Ishullin e Manit, dhe Livon, një gjuhë që momentalisht flitet nga vetëm 30 vetë në Letoni.
Sipas UNESCO-s, personi i fundit që kishte Livon si gjuhë të parë, ishte Viktor Berthold, i cili ndërroi jetë në vitin 2009 në Letoni. E folur kryesisht në lindje të gjirit të Rigës, gjuha ka origjinë baltike dhe më shumë ngjan me atë estoneze dhe finlandeze se sa me gjuhën letoneze.
Sipas Institutit Livonian, rreth 30 vetë në botë mund ta flasin sot këtë gjuhë, por numri i tyre është duke u rritur, falë edhe përfshirjes së saj në trashëgiminë kulturore të Letonisë.
Gjuha e folur në Kornuoll, kryesisht në jugperëndim të Anglisë dhe Irlandën e Veriut, zyrtarisht ka vdekur në fund të shekullit XVIII. Por një raport i Qeverisë britanike, publikuar së fundmi, thotë se që prej vitit 2000, 300 persona e flasin këtë gjuhë dhe 750 të tjerë po e mësojnë.
Edhe gjuha e folur në Ishullin e Manit, ashtu si ajo e Kornuollit, ka origjinë kelte. Dominimi i anglishtes ka kërcënuar shuarjen e saj, por përgjatë 20 viteve të fundit numri i folëseve është rritur ndjeshëm, madje në vitin 2001 u ngrit edhe një shkollë ku gjuha mësohet si lëndë. Sipas studimeve të sotme, rreth 1000 fëmijë janë duke e mësuar momentalisht.
Ishulli i Manit është një territor vetëqeverisës i cili ndodhet në Detin e Irlandës, mes ishullit të Britanisë së Madhe dhe Irlandës. Me mbi 84 mijë banorë, ishulli ka si kryetar shteti Mbretëreshën Elisabeth II, e cila mban titullin Lordi i Manit.
Dialogu dhe procesi i normalizimit të marrëdhënieve me Serbinë, pritet të jetë një nga sfidat kryesore edhe për qeverinë e ardhshme të Kosovës, e cila do të formohet si rezultat i zgjedhjeve parlamentare të 6 tetorit.
Ndërkaq në planin e brendshëm, qeverinë, sipas ekspertëve, e presin shumë sfida nga zhvillimi ekonomik deri te ato të sundimit të rendit dhe ligjit.
Përfaqësues të shoqërisë civile dhe atyre të bizneseve adresojnë shumë prioritete të cilat duhet të jenë në tavolinën e qeverisë së ardhshme.
Dialogu, test pa alternativë për qeverinë e ardhshme
Normalizimi i marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, luftimi i korrupsionit, fuqizimi i rendit dhe ligjit si dhe liberalizimi i vizave janë vetëm disa nga çështjet që sipas tyre, duhet të adresohen nga qeveria e re.
Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimi Evropian në vazhdimësi i kanë bërë thirrje Kosovës dhe Serbisë për rifillim të dialogut pasi që si i tillë ka ngecur qëkur Kosova iu ka vënë taksë 100 për qind prodhimeve të importuara nga Serbia, në nëntor të vitit të kaluar.
Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, ditë më parë zgjodhi ambasadorin amerikan në Gjermani, Richard Grenell, të dërguar të administratës së tij në dialogun midis Kosovës dhe Serbisë.
Demush Shasha nga Instituti i Kosovës për Politika Evropiane (EPIK), duke folur për Radion Evropa e Lirë, thotë se dialogu për normalizimin e marrëdhënieve midis Prishtinës dhe Beogradit është çështja kryesore për qeverinë e ardhshme.
Sipas tij, dialogu për normalizimin e marrëdhënieve është parakusht i çdo procesi integrues.
“Sa i përket procesit të integrimit evropian gjëja e parë me të cilën do të duhej të merret qeveria e ardhshme është çështja e liberalizimit të vizave dhe në atë drejtim duhet të kthehet një klimë pozitive sa i përket normalizimit dialogut për normalizimin e marrëdhënieve mes Kosovës dhe Serbisë, edhe pse normalizimi marrëdhënieve nuk është kriter zyrtarë për liberalizmin e vizave, por është parakusht i çdo procesi integrues”, thotë Shasha.
Detyra e dytë e Qeverisë së ardhshme, shton Shasha, do të duhej të ishte marrja e hapave konkret në luftën kundër korrupsionit në nivel të lartë dhe heqjes së ndikimit të politikës në sistemin e drejtësisë.
“Këtë e them në kontekst të asaj që për tre vitet e fundit Kosova nuk ka pasur asnjë rast të vetëm të profilit të lartë sa ai përket luftës kundër korrupsionit. Po ashtu sa i preket procesit të përgjithshëm integrues institucionet e ardhshme të Kosovës duhet të vendosin theksin në zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim Asocimit dhe agjendës evropiane të reformave, ku një numër i fushave presin progres të theksuar”, thotë Shasha.
Përveç aspektit politik një numër i madh i detyrave që presin Qeverinë e re janë ato në aspektin ekonomik.
Drejtori ekzekutiv i Odës Ekonomike Amerikane në Kosovë, Arian Zeka, thotë për Radion Evropa e Lirë se prioritet i parë i qeverisë së ardhshme duhet të jetë përmirësimi i sundimit të rendit e ligjit.
Brenda 100 ditëve të para të qeverisë, shton Zeka, do të duhej të hartohet një strategji nacionale e zhvillimit ekonomik e cila do të ishte udhërrëfyes për reformat që duhet bërë në zhvillimin e gjithëmbarshëm ekonomik.
“Prioritetet të cilat duhet të ushqejnë këtë strategji duhet të jenë ato që lidhen me fuqizimin e sundimit të rendit dhe ligjit, të shohim një efikasitet më të madh jo vetëm në trajtimin e kontesteve të natyrës komerciale që kanë qenë shqetësim i bizneseve, por edhe zbatimin e mirëfilltë të ligjeve. Kur flasim për fuqizimin e sundimit të rendit dhe ligjit duhet të shihen rezultate konkrete në luftimin e të gjitha formave të korrupsionit”, thotë Zeka.
Vëmendje e rëndësishme nga Qeveria e re, shton Zeka, duhet kushtuar zhvillimit të kapitalit njerëzor, duke filluar nga reformimi i sistemit të edukimit në të gjitha nivelet e tij, me qëllim të nxitjes së ndërmarrësisë në mesin e gjeneratave të ardhshme, por edhe përmirësimin e raportit ndërmjet kërkesës dhe ofertës në tregun e punës.
Monopoli dhe favorizimet ngufasin ekonominë e tregut të lirë
Po ashtu, adresimi i boshllëkut të infrastrukturës transportuese dhe energjetike, sipas Zekës, duhet të jenë prioritetet e qeverisë së ardhshme.
“Kur flasim për infrastrukturën transportuese duhet theksuar se ka pasur investime në infrastrukturën rrugore, por ka ngecur mbrapa modernizimi i rrjetit hekurudhor dhe kjo është çfarë duhet të ndodh në qeverinë e re, pra vazhdimi i investimeve në rrjetin hekurudhor që do ta lehtësonte operimin e shumë bizneseve si dhe të eksporteve. Infrastruktura energjetike është e rëndësishme që si e tillë të mundësojë difersifikimin e burime të energjisë të mos varemi vetëm nga konsumi i energjisë elektrike, por të shohim edhe burime të tjera pse jo edhe të kyçjes së Kosovës në rrjetet ndërkombëtare të furnizimit me gaz”, thotë Zeka.
Zgjedhjet e parakohshme parlamentare në Kosovë do të mbahen më 6 tetor. Nga procesi i votimit, pritet të zgjidhet përbërja e re e Kuvendit të Kosovës, nga e cila më pas, partia apo koalicioni fitues do të marrë mandatin për formimin e qeverisë së ardhshme të Kosovës. Marrë nga REL
Serbia, Shqipëria dhe Maqedonia Veriore do të nënshkruajnë aspiratat për treg të përbashkët. Si tutje me një ide lehtë të thyeshme?
Nga Veton Surroi
1.
Thuhet (si edhe për shumë rrëfime të tjera anekdotale që mund të jenë apo jo të vërteta) se ish-kryeministri britanik, Winston Churchill, dikur të ketë deklaruar se nëse nuk do ta zgjidhësh një problem atëherë formo për të një komision punues. Komisioni do të konsumojë kohë e energji për aq sa të harrohet se për çka ishte problemi, e rrugës mund të krijojë probleme të reja (kush e udhëheq, rregullorja e punës, financimi e kështu me radhë).
Ka nja dy dhjetëvjetësh, e ndoshta më shumë, që vendin e komisionit anekdotal në Ballkanin Perëndimor e zë një ide, e cila merr emërtime të ndryshme e tash së fundmi mbërrin në media si “mini-Shengeni ballkanik”. Pra, në këta njëzet vjetët e fundit, së paku, në mënyrë rituale çdoherë që u hyhet vlerësimeve se regjioni po shkon tejet ngadalë drejt integrimeve evropiane, del ideja e krijimit të liberalizimit tregtar në regjion. Në formë të thjeshtësuar, del në pah pyetja, si mund të kërkojnë vendet e Ballkanit Perëndimor të hyjnë në tregun e përbashkët evropian ndërkohë që nuk kanë krijuar të njëjtat lehtësi qarkullimi (të katër lirive: të qarkullimit të mallrave, shërbimeve, kapitalit dhe personave) mes vete?
Rrjedhimisht, del ritualisht receta: duhet formuar një organizim për bashkëpunim më të mirë regjional. Dhe kështu, u bënë mbi dy dhjetëvjetësh. Ende e mbaj mend herën e parë kur pata dëgjuar një gjë të tillë, menjëherë pas Marrëveshjes së Daytonit, kur një diplomat dëshirëmirë amerikan shtynte idenë e një procesi të bashkëpunimit në Evropën Juglindore dhe në pyetjen time se si do t’ia bënte me këtë bashkëpunim Kosova e okupuar nga Serbia, shpjegonte se ishte një gjë e vështirë porse disi tregtia e lirë e gjen në fund rrugën për zgjidhje.
Në vend të tregtisë së lirë, zgjidhjen u detyrua ta gjente NATO-ja.
2.
Javën e ardhshme, në Novi-Sad të Serbisë do të fillojë përpjekja e radhës për të shtyrë përpara bashkëpunimin regjional. Dallimi i kësaj here është se projekti është më ambicioz dhe nuk është produkt aq i një laboratori diplomatik sa në masë të madhe fryt i iniciativës nga regjioni. Presidenti i Serbisë, Vuçiq, do të jetë nikoqir i kryeministrave të Shqipërisë, Rama, dhe të Maqedonisë Veriore, Zaev, për të filluar projektin e tregut të përbashkët fillimisht mes këtyre vendeve që pastaj pritet t’i përfshijë edhe të tria vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor – Malin e Zi, BeH dhe Kosovën.
Ideja është që në Novi-Sad të jepet pëlqimi politik që të tria vendet nënshkruese t’i hapin tregjet e veta në frymën e katër lirive evropiane dhe që kështu, sipas të gjitha analizave të Bankës Botërore dhe Fondit Monetar Ndërkombëtar, të krijojnë përpjesëtimisht me rritjen e tregut rritjen e nevojshme të ndërmarrësisë.
Ideja është po ashtu që, në formë të butë, të kuptohet se ky do të jetë projekti i ri politik pas mossuksesit të projektit të kaluar që e shihte Serbinë në anëtarësim të shpejtuar më 2025, me të cilin, si me shkop magjik do të zgjidheshin të gjitha problemet regjionale: në BE do të ishte edhe Mali i Zi, Shqipëria do të zgjohej nga zhytja në baltën e vet politike dhe do të reformohej shpejt, BeH do të dilte nga jofunksionaliteti dhe Kosova nuk do të ishte më shtet i kontestuar nga jashtë dhe i kapur nga brenda.
BE-ja në ditët vijuese, dhe nëse gjërat ecin sipas shpresave në Komisionin Evropian, do të japë shenjat e përkrahjes për këtë iniciativë të Novi-Sadit jo vetëm si iniciativë, por si mundësi të jetë projekti i radhës i BE-së për regjionin. Pra, nëse shtetet e Ballkanit Perëndimor duan që të integrohen në BE, duhet fillimisht të integrohen mes vete. Çdokush që do të donte ta kontestonte këtë logjikë të politikës së re do të konfrontohej me një përgjigje tashmë të përgatitur: këtë e bënë para aderimit në BE dhe si pjesë e lehtësimit të rrugës së aderimit vendet e Vishegradit (Polonia, Hungaria, Çekia dhe Sllovakia).
3.
Problemi, natyrisht, është që përpjekja e paralajmëruar në Novi-Sad nuk ka analogji me Schengenin e as me Vishegradin. Emërtimi “mini-Shengen ballkanik” është krejtësisht i pavend, sepse Marrëveshja e Schengenit ka të bëjë me krijimin e një zone të qarkullimit të lirë me unifikim të procedurave hyrëse në të. Dhe kjo Marrëveshje u bë shumë vjet pasi që ishte krijuar bashkimi ekonomik i shteteve të BE-së.
Të tria vendet do të diskutojnë, në fakt, se si t’i liberalizojnë tregjet e tyre ashtu siç bënë shtetet e Vishegradit. Por këtu analogjia ndërpritet, sepse shtetet e Vishegradit nuk kishin çështje të pazgjidhura politike mes vete. Madje, i vetmi problem politik që u shfaq qe zhbërja e Çekosllovakisë, por kjo gjë u zgjidh me anëtarësimin e Çekisë dhe Sllovakisë njëkohësisht si vende trashëgimtare. Për dallim prej Vishegradit, në Novi-Sad nuk do të jetë e pranishme Republika e Kosovës, shtet i kontestuar nga Serbia, e pa të cilin nuk ka integrim regjional.
Nëse nuk është as “Schengen” e as “Vishegrad”, çka është ajo që pretendon të jetë “Novi-Sadi”? Ideja ka dy emërtues të përbashkët konceptualë. Një, “Novi-Sadi” duhet të jetë zëvendësues i përkohshëm dhe njëkohësisht ndihmues për mungesë të shpejtësisë në procesin e integrimit evropian. Pra, përderisa të mos gjendet një rrugë e shpejtuar që e reformon Bashkimin Evropian, regjioni duhet të “ushtrojë integrime” mes vete, dhe kjo i bën mirë regjionit, siç u dëshmua me “Vishegradin”. Dhe dy, korniza e integrimit ekonomik regjional do të ndihmojë arritjen e marrëveshjes mes Kosovës dhe Serbisë. Në një kontekst të “katër lirive” evropiane – thotë kjo logjikë – është më e lehtë marrëveshja që më në fund e integron në këtë hapësirë shtetin e Kosovës si anëtar i barabartë.
4.
Procesi që pretendohet të fillohet në Novi-Sad është shumë lehtë i thyeshëm.
Presidentit Vuçiq mund t’i thuhet se Marrëveshje të tregtisë së lirë ka tashmë (në formën e CEFTA-s), por kjo nuk zgjidhi problemin mes Serbisë dhe Kosovës. Për më tepër, Serbia që gëzoi treg të papenguar në Kosovë nuk shkoi duke zgjidhur problemin me Kosovën, por duke e ndërlikuar atë.
Kryeministrit Rama mund t’i thuhet se ka pasur hapësirë të papengueshme për të liberalizuar komunikimin ekonomik mes Kosovës dhe Shqipërisë, por nuk ka ndërmarrës të Shqipërisë a të Kosovës që do të konsiderojë se mes dy vendeve ka hapësirë lirie ekonomike. Nëse nuk bëka mes Shqipërisë e Kosovës, si bëka mes Shqipërisë e Serbisë?
Dhe BE-së mund t’i shtrohet pyetja se ku do të hyjë “Novi-Sadi” në vistrën e gjerë të Iniciativës për këtë e Iniciativës për atë – që të gjitha në kontekst të integrimit regjional? Qeveritë e vendeve të Ballkanit Perëndimor, edhe po të mos kishin gjë tjetër për të bërë në shtetet e tyre, nuk do të kishin kohë të mjaftueshme për të përcjellë çdo Iniciativë për këtë dhe Iniciativë për atë të Evropës Juglindore.
5.
Përparësia e “Novi-Sadit” mund të jetë mu te disavantazhet. Fakti se duhet shpenzuar kohë për të treguar me cilat mangësi po fillon ky proces, tregon paradoksalisht se ekziston terreni për një ide të re. Dhe se ky terren po fillon të mbushet me këtë të “Novi-Sadit” që, ndonëse shumë e lëndueshme, ka gjasa të ndërtohet më tutje, posaçërisht ngase do të dalë si ideja e parë “shtëpiake” që do t’i drejtohet BE-së nga ana e regjionit.
Për politikanët e regjionit është sinjal – sfidë për inkuadrim në konkurrencën e ideve që mund të jenë më të mira.
Si u ndërtua gjatë komunizmit qyteti gjigant nëntokë që do t’i shërbente rreth 15 mijë njerëzve në rastin e sulmit Jugosllav?
Si është braktisur qyteti nëntokë që do të përdorej në rastin e një sulmi Jugosllav gjatë komunizmit ?
Çfarë qëndron në galeritë e errëta ? Zbuloni një qytet të nëndheshëm i cili sot është lënë në harresë të plotë. Ndiqni videon e dokumentarit të gazetarit Marin Mema.
Zyrtarë të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, kanë njoftuar se të gjitha qendrat e votimit janë hapur në orën e paraparë, me përjashtim të disa qendrave të vogla që ka pasur vonesa të vogla.
“Valmir Elezi, zëdhënës në KQZ, në konferencën e parë për media, ka thënë se në orët e para, procesi zgjedhor ka vazhduar pa ndonjë problem.
“Në orët e hershme të mëngjesit është shpërndarë materiali zgjedhor dhe të gjitha vendvotimet janë hapur me kohë, me përjashtim të disa vendvotimeve, raste të vogla që janë vonuar për pak minuta”, ka thënë Elezi.
Elezi ka ftuar qytetarët që të dalin në zgjedhje dhe të shfrytëzojnë të drejtën e tyre për të votuar.
Në magjistralen Gjilan – Ferizaj, përkatësisht në fshatin Bugrigë ka ndodhur një aksident trafiku, ku kanë mbetur pa shenja jete dy persona.
Policia ka konfirmuar se në këtë aksident kanë mbetur pa shenja jete 2 persona, ndërsa dy të tjerë janë lënduar.
Klan Kosova merr vesh se dy vik*timat në aksident kanë qenë vëllëzër, njëri 21 e tjetri 26 vjeçar.
Ndërsa edhe një i lënduar rëndë, ka qenë vëllëzër i tyre.
Var*rimi i dy djemve të një familje, bëhet nesër në Remnik.
Për më shumë, ndiqeni videon më poshtë.
https://youtu.be/db1PteU3iHo
Për më pak se 15 minuta, gjithçka ishte bërë shkrumb e hi. Gjithçka që kishte ngelur ishin muret gjysmë të shembura dhe mbetjet e orendive shtëpiake dhe rrobave të djegura. Intensiteti i madh i zjarrit që kishte shpërthyer në lagjen Seravë të Çairit, kishte djegur 2 shtëpi në të cilat jetonin 3 familje me pronarët Muaz, Mursel dhe Mumin Memedi. Por, fatmirësisht, nuk kishte viktima. E tani gjithsej 15 anëtarët kanë ngelur pa kulm mbi kokë, ndërkaq përkohësisht do të strehohen tek familjarët e tyre. Përshkrimi nga vetë banorët për fatkeqësinë e cila kishte ndodhur rreth orës 5 të mëngjesit, ishte shumë e trishtë. Mursel Memedi, pronari i njërës prej shtëpive tregon se të gjithë kanë qenë në gjumë kur zjarri ka filluar të përhapet dhe gjëja e parë që kanë bërë ka qenë shpëtimi i anëtarëve të tjerë.
Për familjarët, shkaqet e shpërthimit të zjarrit ende mbeten të panjohura, ndërkaq ekspertiza nga ana e policisë pritet të bëhet pas një ose dy ditësh.
Mursel Memedi, pronar i shtëpisë
“Ishte panikë e madhe, zjarr i madh…familja e përjetoi shumë keq, ishte trishtim i madh…Ata dolën më herët kur e pamë se zjarri e kishte kapur shtëpinë dhe i nxjerrëm menjëherë fëmijët jashtë. Ajo ishte, erdhën zjarrfikësat e fikën zjarrin…Dëmi është shumë i madh si për mua edhe për fqiun aty afër. Për dëmin nuk di çfarë të them, e patë edhe vetë…Kati lartë është krejtësisht i djegur, katet poshtë uji që ka hyrë prej zjarrfikësve, pra edhe aty janë dëmet e mëdha. Momentalisht jemi nëpër familje, por për pastaj nuk e dimë, nuk kemi as ujë as rrymë”.
Ata thonë se i kanë lajmëruar zjarrfikësit në kohë, por për shkak të rrugëve të ngushta dhe të mbi ngarkuara me vetura, ndihma u ka ardhur me vonesë.
Mejdi Fejzullahu, dëshmitar
“Ne i prisnim të gjithë zjarrfikësit, pastaj erdhën ata për 15 minuta, u fik zjarri dhe kështu. Mirëpo këtu është shumë ngushtë, zjarrfikësit kanë probleme, sidomos Serava dhe Gazibaba dhe Dizhon. Zjarrfikësit kanë mundur të vijnë edhe më herët, por i kanë rënë më shkurtë, por nuk kanë mundur të depërtojnë dhe pastaj kanë shkuar përmes një rruge tjetër…Kjo edhe ajo tjetra do të kishin shpëtuar nëse do kishin ardhur në kohë”.
Këto familje shpresojnë që të hasin në ndihmë nga të gjithë njerëzit human, për shkak se vatra ku ata kishin kaluar gjithë këto vite tashmë ishte e shkatërruar dhe ishte bërë e pabanueshme.
Emine Ismaili /SHENJA/
https://youtu.be/1IgOeY8uscs
Më shumë se një muaj të tërë rruga industriale në Tetovë është gërryer për tu rikonstruuar dhe ka mbetur ashtu siç ka filluar. Kjo rrugë e cila është ndër kryesoret e qytetit dhe me një frekuentim të lartë të automjeteve të rënda, paraqet rrezik si për shoferët ashtu dhe për këmbësorët. Të anketuarit nga ALSAT shprehen të revoltuar nga kompetentët duke kërkuar që sa më shpejtë rruga të asfaltohet.
“ Si i prishin edhe ashtu i lënë. Nuk e mendojnë se dikush veturën e prishën duke kaluar këndej, i hapin pusetat edhe shumë ngadalë ecin punët. Si i kanë prish, me muaj shkojnë nuk vinë t’i rregullojnë. Si qytetarë bëjmë apel t’i ndërtojnë rrugët, jo vetëm këtë pjesë por krejt Tetova është me gropa, turpi madh, gjithë gropa”.
“ Nuk punohet aspak, jo ngadalë”.
“ Jashtëzakonisht jam i zhgënjyer. Ka më shumë se një muaj që rrinë kështu hapur. Ka pas ndeshje, normalisht se jemi të zhgënjyer. Shoferët ikin nga gropat shkojnë drejt udhëtarëve, dhe normal se kanë pasoja shoferët. Para dy javëve ka pas aksident, dy vetura u ndeshën te këto mburojat”.
“Me të vërtetë pengojnë, janë shumë të rrezikshme që qëndrojnë kështu. Vërtetë janë rrezik edhe për jetën. Edhe këmbësorët janë të rrezikuar. Kërkojmë të sanohet kjo rrugë, nuk është në rregull kështu”.
Nga Komuna e Tetovës thonë se kanë mbaruar me procedurat të cilat iu takojnë atyre dhe se kompetencat i kanë kaluar “Rrugëve të Maqedonisë”.
Komuna e Tetovës
” Ne si Komunë e kemi përfunduar procedurat që na takojnë neve. Jemi në konsultim e sipër me ndërmarrjen “Rrugët e Maqedonisë” meqë rruga në fjalë bën pjesë në atë që llogaritet rrugë rajonale “.
Ndërkohë nga “Rrugët e Maqedonisë” thonë se presin vendimin e Qeverisë për të filluar asfaltimin.
Ndërmarrja “Rrugët e Maqedonisë”
” Rruga industriale në Tetovë kishte disa çështje teknike për të zgjidhur, sepse ishte me statusin e “rrugës lokale”. Ne jemi në pritje që Qeveria të jep vendim së bashku në koordinim me Agjencinë e Rrugëve që kompetencat t’i kalojnë institucionit tonë. Në momentin që do e marrim vendimin, do të fillojmë me asfaltim”.
Derisa institucionet shfajësohen si dhe presin nga njëra tjetra kryerjen e procedurave, jeta e qytetarëve mbetet e rrezikuar.
https://youtu.be/I3JoW-wY-4w
Një microchip vetëm disa milimetra i gjatë po përhapet gjithmonë e më shumë në Suedi; ai vendoset poshtë lëkurës dhe përdoret për të zëvendësuar paratë kesh dhe kartat e kreditit.
Në kryeqytetin e vendit, Stokholm, pranohen vetëm karta krediti në 80% të dyqaneve, e madje kjo vlen edhe për taksitë e kioskat ambulante. Suedezët preferojnë shumë përdorimin e një aplikacioni që I lejon t`I kryejnë pagesat përmes telefonit.
Edhe bamirësia ka evoluar dhe sot bëhet vetëm me pagesë dixhitale.
E në një vend të tillë, ka nisur të eksperimentohet deri tani me sukses, zëvendësimi I kartave të kreditit dhe microchip-in e vendosur në lëkurë, i cili do t`ua lehtësonte akoma edhe më shumë punën atyre që preferojnë të mos lodhen duke numëruar paratë!
