Kreu i NATO-s ka paralajmëruar që përçarjet e thella mes Shteteve të Bashkuara nën presidentin Donald Trump dhe aleatëve evropianë nuk po kapërcehen dhe nuk ka ndonjë siguri që lidhja transatlantike dhe aleanca e saj ushtarake do të mbijetojë.
Duke folur për konfliktin mes Trumpit dhe Merkelit rreth çështjeve të emigracionit dhe çështjeve të brendshme, Stoltenberg ka bërë thirrje që të gjithë anëtarët e NATO-s të punojnë për të shmangur një shkatërrim katastrofik të unitetit perëndimor.
Në një shkrim për the “The Guardian”, sekretari NATO-s Jens Stoltenberg ka pranuar që ka “stuhi të forta politike” që i kanë sforcuar lidhjet mes aleatëve të Aleancës Euroatlantike.
Por, në një apel drejtuar krerëve para takimit të aleancës ushtarake në korrik, ish-kryeministri i Norvegjisë thotë se “ku dallimet vazhdojnë, ne duhet të kufizojmë çdo ndikim negativ në bashkëpunimin tonë të sigurisë”.
Stoltenberg, i cili është takuar me Theresa May në Downing Street të enjten ndërsa po përgatitet për samitin në Bruksel, shkruan: “Që kur aleanca u krijua pothuajse 70 vjet më parë, njerëzit e Evropës dhe Amerikës së Veriut kanë gëzuar një periudhë të pashembullt paqeje dhe prosperiteti. Por, në nivelin politik, lidhjet që na bashkojnë janë të tendosura“.
“Ka dallime reale midis Shteteve të Bashkuara dhe aleatëve të tjerë lidhur me çështje të tilla si tregtia, ndryshimet klimatike dhe marrëveshja bërthamore e Iranit“, vazhdon më tej Stoltemberg, “Këto mosmarrëveshje janë reale dhe nuk do të zhduken brenda natës. Në fakt, askund nuk është shkruar se lidhja transatlantike do të vazhdojë të lulëzojë. Megjithatë, kjo nuk do të thotë se ndarja e saj është e pashmangshme. Ne mund ta mbajmë atë, dhe të gjitha përfitimet reciproke që nxjerrim prej saj.”
Ndërhyrja e Stoltenberg vjen në një pikë të tensionit ekstrem midis udhëheqjes së fuqive perëndimore. Nga 29 anëtarë të NATO-s, vetëm tetë, duke përfshirë SHBA dhe Mbretërinë e Bashkuar, shpenzojnë më shumë se 2% të PBB-së së tyre në mbrojtje, një prag që aleanca ra dakord se duhet të plotësohet nga të gjitha vendet deri në 2024. Gjermania shpenzoi 37 miliardë euro, ose 1.2% të PBB-së, në mbrojtje vitin e kaluar.
Stoltenberg vlerëson SHBA-në nën udhëheqjen e Trump për angazhimin e saj të ripërtërirë të NATO-s, një organizatë që presidenti amerikan dikur e përshkroi si të vjetëruar. Por ai thekson se shkurtimet në shpenzimet e mbrojtjes në mesin e aleatëve të NATO-s janë kthyer në të gjithë bordin. Një shtesë prej 13.6 miliardë paund është shpenzuar nga aleatët jo-amerikanë të NATO-s për pajisjet ushtarake vetëm që nga 2014.
Stoltenberg shkruan: “Shtetet e Bashkuara dhe Kanada po rrisin angazhimin e tyre për sigurinë e Evropës. Në fakt, që kur vjen në detyrë, administrata Trump ka rritur fondet për praninë amerikane në Evropë me 40%. Rezerva e fundit amerikane e betejës u largua nga Evropa në 2013, por tani ata janë kthyer në formën e një brigade të re të blinduar të SHBA“.
“Kjo nuk është një rrugë me një drejtim. Aleatët evropianë, me Britaninë e Madhe në pararojë, po rriten gjithashtu, duke shpenzuar miliarda më shumë për mbrojtjen dhe marrjen e përgjegjësisë për sigurinë euroatlantike së bashku me aleatët e tyre të Amerikës së Veriut “, tha shefi i NATO-s.
Stoltenberg, i cili do të takojë sekretarin e jashtëm britanik Boris Johnson dhe sekretarin e mbrojtjes, Gavin Williamson, të mërkurën para takimit me kryeministrin dhe më pas do mbajë një fjalim në Shtëpinë e Lancaster të enjten, thotë se SHBA dhe aleatët e saj duhet të ngrenë kokat e tyre nga ndarjet aktuale dhe të njohin nevojën për unitet në një pikë të rrezikshme në historinë botërore.
Ai shkruan: “Është dhe gjithmonë ka qenë në interesin tonë themelor për të qëndruar të bashku në mbrojtje. Dhe kjo është po aq e vërtetë sa kurrë. Sepse ne ballafaqohemi me mjedisin më të paparashikuar të sigurisë në një brez: terrorizmi ndërkombëtar, përhapja e armëve të shkatërrimit në masë, sulmet kibernetike dhe natyrisht, Rusia që ka përdorur forcën kundër fqinjëve të saj, e cila përpiqet të ndërhyjë në punët tona të brendshme dhe që duket se nuk kanë asnjë shqetësim në lidhje me përdorimin e agjentëve nervor ushtarakë në rrugët tona”.
“Arritjet tona krah për krah janë të pashembullta. Pra, për sa kohë që ne qëndrojmë së bashku, edhe nëse rruga po bëhet vërtet e përafërt, ajo gjithmonë do të udhëheqë në drejtimin e duhur: paqen dhe sigurinë për kombet dhe gati 1 miliard qytetarët“, shkruan shefi i NATO-s, Jens Stoltenberg.(TemA TV)
