Takimi Greqi-Turqi raundi i parë i ciklit të 61 të bisedimeve teknike greko-turke i mbajtur ditën e sotme në Stamboll ka përfunduar pas mbi 3 orësh bisedime.
Burime diplomatike bëjnë me dije se në takim u fol për gjendjen aktuale, zhvillimet e fundit dhe hapat e mëtejshme. Pala greke thekson se nuk bëhet fjalë për negociata por për bisedime ku të dyja palët shtrojnë problematiken e tyre. Natyrisht Athina ka deklaruar se pranon të bisedojë vetëm për ZEE dhe shelfin kontinental.
Por burime nga Turqia shprehen se pala turke hodhi në tryezë edhe çështje të tjera dy palëshe si demilitarizimi i ishujve grekë në Egje, zonat gri, domethënë ato ishuj që ende nuk kanë sovranitetin e Greqisë, cështja e hapësirës ajrore dhe krijimi i një mekanizmi për emigracionin. Sipas ministrisë së Jashtme greke raundi i dytë i bisedimeve do të zhvillohet në Athinë. Nga Berlini zëdhënësi i ministrisë së Jashtme ka shprehur kënaqësinë që dy palët janë ulur më në fund në tryezë pas pesë vjet ngrirje të bisedimeve teknike.
Pala turke ndryshoi vendin e takimit nga hoteli Swisshotel në zyrën e presidentit Erdogan që ai përdor për takime të rëndësishme, një lëvizje interpretohet se Ankaraja i jep rëndësi të veçantë kësaj herë procesit, duke ditur mirë që pas Greqisë është BE, ndaj tregon dëshirë për negociata e zgjidhje.
Nga ana e saj Greqia ka ripërsëritur se merr pjesë në ciklin e 61 në Stamboll vetëm me një temë në agjende atë të përcaktimit të kufijve detare, por nga ana tjetër pritshmëria është përsëri thuajse zero.
Sipas ministrisë së Jashtme greke procesi në ciklin e 61 konsiston në kryerjen e diskutimeve joformale, jo-detyruese, pa asnjë procesverbal, pa asnjë palë e tretë dhe pa një orar specifik.
Qëllimi është një hetim i parë i pikave të konvergjencës për negociata të mundshme në të ardhmen për caktimin e zonës ekonomike ekskluzive dhe shelfin kontinental në Egje dhe Mesdheun Lindor, gjithmonë në bazë të Ligjit Ndërkombëtar.
Greqia hedh poshtë çdo kërkesë për demilitarizim të ishujve ose ndonjë çështje të sovranitetit kombëtar. Pozicioni i Turqisë vazhdon të jetë ai i doktrinës së saj te “Atdheu te Kaltër” me retorikë shpesh ekstreme.
Nëse nuk ka marrëveshje tek ndonjë negociatë që mund të pasojë bisedimet teknike , të dy palët do të duhet të bien dakord mbi një tekst të përbashkët,(marrëveshje kornize) i cili më pas do t’i paraqitet Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë.
Burime diplomatike greke bëjnë me dije se Turqia është pala më e interesuar pasi ka përballë mundesinë e përballjes me sanksionet e BE në mars dhe ka një lidhje të vështirë tashmë me SHBA, probleme të mëdha në ekonomi, por edhe fronte të hapura në skenën e saj politike e në drejtesi.
Bisedimet turko-greke kanë filluar prej vitit 2002 dhe zgjatwn deri nw vitin 2016, janë të paktë ata që dinë se çfarë është thënë përtej dyerve të mbyllura në Athinë e Ankara dhe e vetmja gjë që dihet është se kanë qenë gjithnjë të pasuksesshme.
Burime anonime diplomatike flasin se nën këto 60 cikle të kaluara grupe ekspertësh nga të dy palët, pasi uleshin përballë, lexonin kërkesat e tyre dhe ngriheshin e iknin shpesh herë edhe pa shtrëngime duarsh.
Në dijeni të përmbajtjes kanë qenë përveç një grupi diplomatësh edhe udhëheqja politike. I vetmi informacion në këto vite ka qenë se dy palët kishin mbërritur “pranë” një zgjidhje dy herë, në vitin 2003 dhe në vitin 2010, por edhe ky fakt hidhet poshtë nga rezultatet .
Ajo që dihet botërisht gjatë gjithë këtyre viteve është fakti se Turqia përveç ngritjes së problemeve të shumta në tryeze , konsideron gjithnjë shkak lufte , “Casus belli”, zgjerimin e ujërave greke në Egje.
