I gjithë vendi është në mëdyshje se sa i sëmurë është presidenti turk. Ai qëndroi larg një paraqitjeje të rëndësishme të fushatës në termocentralin e parë bërthamor të Turqisë.
Në fakt, presidenti turk donte të mbikëqyrte personalisht dërgimin e karburantit bërthamor në termocentralin e parë bërthamor të vendit të enjten. Dy javë përpara zgjedhjeve presidenciale, Rexhep Tajip Erdogan donte të vinte në qendër të vëmendjes një nga projektet e tij prestigjioze. Me termocentralin Akkuyu, Turqia po hyn në një territor të ri ndërkombëtar. Ai do të ndërtohet, operohet, zotërohet, financohet dhe përfundimisht do të çmontohet tërësisht nga Rusia.
Turqia po hyn kështu në një varësi prej një dekade nga teknologjia bërthamore ruse. Termocentrali është një shembull i strategjisë së Moskës për të zgjeruar ndikimin e saj në vendet në zhvillim duke eksportuar teknologji bërthamore – jo më pak në Turqi, e cila është strategjikisht e rëndësishme për Perëndimin. Në të njëjtën kohë, Akkuyu është një simbol i aktit balancues të Erdoganit midis anëtarësimit në NATO dhe bashkëpunimit më të thellë me Rusinë në sektorin e energjisë.
Dekada varësie
Megjithatë, të enjten Erdogan nuk udhëtoi në qytetin bregdetar të Mersinit, ku do të ndërtohen katër reaktorë deri në vitin 2028. Në vend të kësaj, ai u lidh me video nga kryeqyteti Ankara. Shkak për këtë është bërë një sëmundje, ashpërsia e së cilës është spekuluar që në mbrëmjen e së martës. Zëdhënësi presidencial Fahrettin Altun është detyruar të mohojë “kategorikisht” zërat për një atak në zemër nga presidenti.
Edhe televizioni shtetëror kinez e transmetoi. “Asnjë sasi e dezinformatave nuk mund të hedh poshtë faktin se populli turk qëndron pas liderit të tij dhe se @RTERdogan dhe partia e tij AK do të fitojnë zgjedhjet e 14 majit”, shkroi Altun në Twitter. Meqenëse Erdoganit iu desh të përfundonte papritur një intervistë televizive të martën në mbrëmje, ai ka anuluar të gjitha paraqitjet e fushatës. Ministri i Shëndetësisë njoftoi se Erdogan vuante nga një infeksion gastrointestinal që po largohej. Erdogan do të rifillojë punën e tij “sa më shpejt të jetë e mundur”.
We categorically reject such baseless claims regarding President @RTErdogan’s health.
The President will attend tomorrow’s nuclear power plant opening via videoconference.
No amount of disinformation can dispute the fact that the Turkish people stand with their leader and… pic.twitter.com/SSr3KaWXlS
— Fahrettin Altun (@fahrettinaltun) April 26, 2023
Në fjalimin e tij të shkurtër nga pallati presidencial të enjten, Erdogan tha se vendi i tij ishte bashkuar me ligën e vendeve me termocentrale bërthamore. Ai theksoi se Bashkimi Evropian e ka klasifikuar energjinë bërthamore si miqësore ndaj klimës. “Ne e bëmë vendin tonë pjesë të këtij zhvillimi me Akkuyu”, tha ai, duke shprehur shpresën se Turqia do të ndërtojë edhe dy termocentrale të tjera bërthamore. Ai iu kundërpërgjigj zërave kritikë që kanë frikë se Turqia do të jetë shumë e varur nga Rusia, duke thënë se falë energjisë bërthamore vendi do të reduktojë ndjeshëm importet e gazit. Presidenti rus Vladimir Putin, i cili gjithashtu u lidh me video, vlerësoi projektin si provë se sa shumë po bën Erdogan për vendin e tij.
Fillimisht, Erdogan e ftoi personalisht Putinin në Mersin. Dy javë pasi Gjykata Ndërkombëtare Penale lëshoi një urdhër arresti për presidentin rus në mars, Erdogan tha se Putini mund të marrë pjesë në “inaugurimin” e termocentralit bërthamor. Turqia nuk është palë në Gjykatën Penale. Megjithatë, Putin kurrë nuk ka premtuar publikisht se do të vinte. Edhe para se Erdogan të sëmurej, ishte e qartë se presidenti rus do të merrte pjesë vetëm përmes lidhjes video.
Para ceremonisë, të dy krerët e shteteve folën me njëri-tjetrin në telefon. Pala turke tha se bëhej fjalë për marrëveshjen e grurit, luftën në Ukrainë dhe situatën në Siri. Në aktivitetin në qytetin bregdetar të Mersinit morën pjesë edhe Drejtori i Përgjithshëm i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA), Rafael Grossi dhe kreu i kompanisë shtetërore ruse Rosatom, Alexei Likhachev. Një grup kundërshtarësh të energjisë bërthamore demonstruan para lokacionit kundër projektit. Sipas pjesëmarrësve, ka pasur disa arrestime./Frankfurter Allgemeine Zeitung Në shqip tetova.com
