Dojçe Vele ka publikuar dokumentacionin e tenderit, sipas të cilit, e tërë përgjegjësia dhe faza operative e spitalit modular të Tetovës kanë qenë në përgjegjësi të plotë të komunës së Tetovës, drejtorit të spitalit dhe inspektorëve komunal.
Ministria për punë dhe politik sociale së bashku me përfaqësues të Bankës Botërore e kanë zbatuar, ndërsa autoritetet lokale dhe drejtorët është dashur të kontrollojnë kualitetin dhe funksionimin e spitaleve modulare, tregojnë të dhënat e siguruara nga Dojçe Vele.
Dokumentet të emëruara “Plan për menaxhment ekologjik dhe social” të spitaleve modulare të publikuara në tetor 2020 i përfshijnë edhe fazat e ndërtimit të spitaleve modulare, mirëmbajtjen e tyre dhe kontrollin e çdonjërës prej tyre veçmas.
Ndërsa presim rezultatet e hetimit që duhet t’i përgjigjen shumë pyetjeve në lidhje me vdekjen e 14 pacientëve dhe të afërmve të tyre në Qendrën Covid në Tetovë më 8 shtator të këtij viti, hetimi i DË në dokumentacionin e projektit pastron disa dilema në lidhje me kompetencën dhe përgjegjësinë për kontrollin të mekanizmave të ndërtimit, funksionalitetit dhe mbrojtjes.
Drejtorët – kontraktorët dhe inspektorët
Sipas këtyre dokumenteve, drejtuesi i ekipit nga Banka Botërore dhe një person nga zyra e projektit të Bankës Botërore në Ministrinë e Punës dhe Politikës Sociale si menaxher i projektit ishin përgjegjës për zbatimin e projektit në fushën e institucioneve kontratat. Në pjesën e zbatimit, për spitalin modular të Tetovës ishin përgjegjës dy persona nga Ministria e Punës në pjesën e mbikëqyrjes mbrojtëse. Drejtori i spitalit të Tetovës, Florin Besimi, është kontraktues në mbikëqyrjen lokale, si dhe në pjesën e inspektimit lokal. Besimi, i cili ishte duke vepruar për më shumë se 11 vjet. Drejtori i spitalit të Tetovës, ndërkohë, ofroi dorëheqjen, ashtu siç bëri edhe drejtori ekonomik i klinikës, Artan Etemi – i cili nuk përmendet në dokumentacion. Asnjë prej të prekurve, i kontaktuar nga DË, aktualisht nuk lejohet të komentojë rastin për shkak të hetimeve në vazhdim.
Kjo situatë përsëritet në pothuajse të gjitha spitalet e tjera modulare që u ndërtuan në vend gjatë pandemisë – si përgjegjës për mbikëqyrjen e plotë të punës janë të shënuar vetëm emrat e drejtorit të spitalit lokal, ndonjëherë drejtorit ekonomik, në një rast kryeinfermiere, dhe në dy qytete, Shtip dhe Veles – askush nuk është i emëruar, pra vetëm “menaxher” është i shënuar. Këto janë gjithsej 17 spitale modulare që shteti i financoi me një hua nga Banka Botërore në vlerë prej 3.8 milionë euro.
Sipas marrëveshjes, pas realizimit të projektit, pra përfundimit të spitaleve modulare, emri i inxhinierit që mbikëqyri punën e përfunduar duhej të ishte shkruar në dokument. Ajo kolonë mbeti bosh në të gjitha spitalet modulare.
Kompetencat e përbashkëta
Dokumentet deklarojnë qartë se pothuajse në të gjitha fazat e ndërtimit dhe kontrollit të objekteve, autoritetet lokale janë përgjegjëse. Në rastin e qendrës modulare covid të Tetovës, thuhet se nga faza përgatitore deri në fazën e fundit operacionale, autoritetet komunale në Tetovë ose kontraktuesi-ofertuesi janë përgjegjës për kontrollin e ndërtimit, funksionalitetit dhe mekanizmave mbrojtës në ndërtesë”Brako.”Për shembull, prania e një mbikëqyrësi nga komuna e Tetovës është paraparë në fazën përgatitore. Në fazën tjetër – ndërtimi – kontrolle nga inspektorët komunal për ndërtimin dhe mjedisin. Edhe në fazën e monitorimit. Fondet për këtë u siguruan në buxhetin e projektit ose do të përballoheshin nga kontraktori. Në fazën e fundit, operacionale e cila përfshin: – Plani për mirëmbajtjen e rregullt të instalimeve (ujë, rrjet kullimi, energji elektrike, ngrohje) në spital (Kompetent: Përfaqësues të komunës së Tetovës, drejtor i spitalit në Tetovë, inspektor komunal dhe person përgjegjës në spital); – Përgatitja e një Plani për mbrojtjen nga zjarri dhe zbatimi i masave mbrojtëse (Kompetente: Drejtori i spitalit në Tetovë dhe personi përgjegjës në spital); dhe – Përgatitja e një plani për menaxhimin e mbeturinave dhe kontrollin e infeksionit (Kompetent: Përfaqësues të komunës së Tetovës, drejtori i spitalit në Tetovë, inspektor komunal dhe person përgjegjës në spital). Përfaqësuesit e komunës së Tetovës, drejtori i spitalit në Tetovë dhe inspektorët komunal janë përgjegjës. Këto tre artikuj nga faza operacionale do të paguheshin nga buxheti i spitalit të Tetovës. Plani për mirëmbajtjen e objekteve dhe menaxhimin e mbeturinave duhej të përgatitej “para vënies në punë të spitalit”, ndërsa plani i mbrojtjes nga zjarri do të zbatohej “në fillim të spitalit”.
Komuna e Tetovës, ka reaguar ndaj dokumenteve fillestare të publikuara nga DW, në të cilin përgjegjëse për spitalin modular e konsideronin, komunën e Tetovës, drejtorin e spitalit dhe inspektorët komunal.
Ndaj këtyre konstatimeve të publikuara, ditën e sotme nga Deutsche Welle, prej komunës, potencojnë se kompetencat e spitalit modular kanë qenë nën direktivën e Ministrisë së Shëndetësisë.
Deklarata e plotë, nga Komuna e Tetovës:
Lidhur me kompetencën e institucioneve për fazën operative dhe kontrollim në lidhje me spitalin modular të Tetovës, ju informojmë për sa vijon:
1.Ndërtimi i spitalit modular në Tetovë, si dhe të gjithë të tjerëve në të gjithë vendin, janë ndërtuar me një ligj të veçantë, ku të gjitha kompetencat janë të drejtuara në nivelin qendror, pra në Ministrinë e Shëndetësisë, e cila nxjerr vendimin.
Në këtë drejtim, ju informojmë se në bazë të ndryshimeve të fundit në Ligjin për Ndërtim (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë së Veriut Nr. 279 të 24.11.2020) Në nenin 74 në paragrafin (2) pas fjalëve: “aktvendimin e lëshon organi i administratës shtetërore kompetent për kryerjen e punëve nga sfera e rregullimit të hapësirës”, shtohen fjalët: “kërkesën për realizim ose vendosje të ndërtesave modulare ose grup ndërtesash modulare, të destinuara për kryerjen e veprimtarisë shëndetësore, parashtrohet në Ministrinë e Shëndetësisë dhe aktvendimin e lëshon Ministria e Shëndetësisë,”.
Në paragrafin (5) pas fjalëve: “organi i administratës shtetërore përgjegjës për kryerjen e punëve të planifikimit hapësinor”, shtohen fjalët: “përfundimi, përkatësisht aktvendimi i Ministrisë së Shëndetësisë”
2.Inspektorët komunal nuk kanë kompetencë ligjore për të kontrolluar objektet dhe ndërtesat e veçanta të kategorisë së parë. Sistemet e sigurisë dhe shuarjes së zjarrit dhe kontrolli i funksionalitetit të tyre janë gjithashtu në kompetencën e Ministrisë së Shëndetësisë, pra institucioneve të tjera nga niveli qendror.
Për më tepër, ju informojmë se Spitali Modular është një ndërtim i kategorisë së parë dhe për të njëjtin inspektim mbikëqyrja kryhet nga inspektorati shtetëror në bazë të nenit 128 paragrafi (2) të Ligjit për Ndërtimin.
3.Lidhur me instalimet e ujësjellësit dhe kanalizimeve, ju informojmë se ato ishin në kompetencë për ndërtim nga kompania kontraktuese, kurse komuna ka bërë vetëm kyçjen e tyre.
