Kur mijëra militantë të Hamasit hynë në territorin izraelit më 7 tetor përmes pikëkalimit kufitar më të militarizuar në botë, pak e kuptuan se si ishte e mundur një ndërmarrje e tillë.
Gardhet me shumë shtresa në kufirin me Gazën janë rreth shtatë metra të larta dhe të mbushura me sensorë të teknologjisë së lartë, mitralozë të telekomanduar, me stacione komunikimi celular dhe kulla vëzhgimi rreth çdo dy kilometra.
Si munden ata që ndodheshin brenda atij që konsiderohet një “burg në qiell të hapur” të kapërcenin gardhin më të fundit që ishte ndërtuar për t’i ndalur ata?
Përgjigja e shkurtër është: dronë, sipas British Independent .
Hamasi nisi sulmin e tij më 7 tetor duke gjuajtur 35 dronë me përdorim të vetëm në gardhin kufitar, tha në një deklaratë krahu ushtarak i grupit.
Duke bërë këtë, ata çaktivizuan pjesë të pajisjeve izraelite të komunikimit, duke penguar oficerët në detyrë të monitoronin nga distanca zonën duke përdorur video kamera dhe shkatërruan shumë mitralozë të telekomanduar të krijuar për të ndihmuar ushtarët të parandalojnë inkursionet me rreze të gjatë.
Për një kohë të shkurtër hapi një dritare për Hamasin për të hyrë në Izrael, por kjo ishte gjithçka që u duhej.
Bota e di shumë mirë se çfarë ndodhi më pas.
Rritja e Hamasit nga një grup në Egjipt në sundimtar të Gazës është i lidhur ngushtë me zgjerimin e dronëve, si komercialë ashtu edhe brenda ushtrisë.
Ukraina dha shembullin e parë në botën reale të efektivitetit të dronëve komercialë të modifikuar në fushën e betejës. Hamasi dha vetëm një shembull tjetër.
Gjatë viteve të fundit, organizata militante që është bërë lideri de fakto i Gazës ka grumbulluar një arsenal të konsiderueshëm dronësh komercialë duke punuar ngushtë me mbështetësin e saj Iranin për të blerë sisteme ushtarake.
Izraeli po i shqyrton me kujdes këto kërcënime ajrore ndërsa përgatitet për ofensivën e pritshme tokësore kundër Gazës.
Në fillim të këtij konflikti, dronët dëshmuan se luanin një rol kyç; ata gjithashtu mund të përcaktojnë fundin e saj.
Çfarë dronësh ka Hamasi?
Ekzistojnë tre lloje të dronëve që Hamasi mund të përdorë kundër Izraelit gjatë një inkursioni të mundshëm, sipas Federico Borsari, një ekspert për teknologjitë pa pilot.
Këtu përfshihen dronët kamikaze të disponueshëm, dronët që mbartin municione të pajisura me kamera video dhe lidhje radioje, të njohur si “dronë vetëvrasës” nga Hamasi, dhe kuadrokopterë të disponueshëm komercialë që përdoren për mbikëqyrje dhe zbulim, furnizim dhe hedhjen e municioneve.
Pavarësisht gjithçkaje që dimë për atë që Hamasi ka në arsenalin e tij, “ka shumë të ngjarë që Hamasi të ketë aftësi që ne nuk i kemi parë ende, por mund t’i shohim më vonë,” tha Fabian Hinz, një ekspert për përhapjen e armëve në Lindjen e Mesme.
“Ideja e tyre është të arrijnë një nivel më të lartë përshkallëzimi dhe më pas të nxjerrin një lepur nga kapelja”, tha ai, duke paralajmëruar se forcat izraelite do të duhet të jenë të kujdesshme ndaj të panjohurës.
Si do të ndikojë kjo tek ushtarët izraelitë?
Forcat izraelite që hyjnë në Gaza do të përballen me një kërcënim të shumëfishtë nga dronët.
Dronët e vëzhgimit të Hamasit do të rrisin gjasat që pozicionet izraelite të kërcënohen.
Ata mund të shkojnë në zona të minuara ose të bllokuara nga grackat, ose në rreze snajperësh, ose thjesht në një grup luftëtarësh të Hamasit të udhëhequr nga të dhënat e drejtpërdrejta të dërguara atyre nga operatorët e tyre të dronëve.
Tanket izraelite, transportuesit e personelit të blinduar dhe automjetet e pastrimit të minave do të jenë gjithashtu të prekshme ndaj municioneve të hedhura nga kuadrot, siç u demonstrua më 7 tetor.
Më e rëndësishmja, forcat izraelite do të duhet të jenë vazhdimisht në vëzhgim për dronët që mbartin municione të lëvizshme, të cilët janë të lëvizshme dhe, falë vogëlsisë dhe shpejtësisë së tyre, të vështirë për t’u rrëzuar.
“Do të jetë e vështirë të qëndrosh i përqendruar dhe të kesh forcën për ta bërë këtë”, tha Borsari.
“Nëse ekziston rreziku për t’u shënjestruar nga dronët nga lart, stresi është shumë i lartë dhe mund të ketë pasoja të rëndësishme për performancën e forcave izraelite,” shtoi ai.
A mund ta luftojë Izraeli këtë kërcënim?
Megjithëse sistemi i mbrojtjes ajrore i Iron Dome i Izraelit është një nga më të sofistikuarit në botë, ai është projektuar për t’u marrë me raketa, jo me dronë.
Përhapja e dronëve ka tejkaluar reagimin e mbrojtjes ajrore globalisht, siç tregohet nga sulmet me dron të Ukrainës në Moskë, pjesërisht për shkak se këta dronë të vegjël janë më pak shkatërrues, por edhe sepse rritja në përdorimin e tyre është katalizuar në mënyrë eksponenciale nga lufta në Ukrainë.
Nëse dronët luftarakë me krahë fiks fluturojnë shumë afër sistemit Iron Dome, ato mund të nxirren, por shumica e dronëve më të vegjël nuk do të jenë në rrezen e tij.
Prandaj, ushtarët izraelitë do të duhet të hyjnë në Gaza me “pajisje anti-dronë që janë sa më të lëvizshme”, thotë Borsari.
Ai tha se lufta elektronike, të tilla si bllokuesit që “mund të përdoren kundër dronëve për të bllokuar frekuencat e radios dhe për të kontrolluar hapësirën ajrore të lidhur me operatorin”, do të jenë gjithashtu kritike.
Por ai shtoi se “ai nuk është plotësisht i sigurt se Izraeli ka pajisje të mjaftueshme të këtij lloji për një pushtim tokësor të Gazës”.
Ndonëse kjo nuk do të thotë se Izraeli është i sigurt se do të dështojë — sepse ai ka aftësitë e veta mbrojtëse, ajrore dhe të tjera — kjo do të thotë se është “sigurisht diçka që Izraeli duhet ta vlerësojë me kujdes përpara se të pushtojë,” përfundoi Borsari./tetova.com
