Sa kohë mund të mbijetojnë njerëzit e bllokuar në rrënojat e një tërmeti? Deri në një javë ose më shumë, thonë ekspertët, por kjo varet nga dëmtimet e tyre, mënyra se si janë bllokuar dhe kushtet e motit.
Ekipet e kërkimit nga e gjithë bota janë bashkuar me personelin lokal të urgjencës në Turqi dhe Siri për të kërkuar viktima nga tërmeti shkatërrues i kësaj jave që ka vrarë mijëra njerëz.
Shumica e shpëtimeve ndodhin në 24 orët e para pas një fatkeqësie. Pas kësaj, shanset për mbijetesë bien me kalimin e çdo dite, thonë ekspertët. Shumë viktima janë plagosur rëndë ose janë varrosur nga rënia e gurëve ose mbeturinave të tjera.
Qasja në ujë dhe ajër për të marrë frymë janë faktorë vendimtarë, së bashku me motin. Kushtet e dimrit në Siri dhe Turqi kanë penguar përpjekjet e shpëtimit dhe temperaturat kanë rënë shumë nën zero.
“Në mënyrë tipike, është e rrallë të gjesh të mbijetuar pas ditës së pestë deri në të shtatën, dhe shumica e ekipeve të kërkimit dhe shpëtimit do të konsiderojnë pezullimin deri atëherë,” tha Dr. Jarone Lee, një ekspert i mjekësisë së urgjencës dhe fatkeqësive në Spitalin e Përgjithshëm të Massachusetts. “Por, ka shumë histori të njerëzve që kanë mbijetuar shumë përtej kufirit të shtatë ditëve. Për fat të keq, këto janë zakonisht raste të rralla dhe të jashtëzakonshme”.
Njerëzit me lëndime traumatike, duke përfshirë lëndimet e shtypjes dhe amputimet e gjymtyrëve, përballen me dritaren më kritike të mbijetesës, tha Dr. George Chiampas, një specialist i mjekësisë urgjente në shkollën mjekësore Feinberg të Universitetit Northwestern.
“Nëse nuk i tërhiqni brenda një ore, në atë orë të artë, ka me të vërtetë një shans shumë të ulët për të mbijetuar,” tha ai.
Ata me sëmundje të tjera, shëndeti i të cilëve varet nga medikamentet, gjithashtu përballen me shanse të zymta, tha Chiampas.
Mosha, gjendja fizike dhe mendore janë të gjitha kritike
“Ju shihni shumë skenarë të ndryshëm ku ne kemi pasur disa shpëtime vërtet të mrekullueshme dhe njerëzit kanë mbijetuar në kushte të tmerrshme,” tha Dr. Christopher Colwell, një specialist i mjekësisë urgjente në Universitetin e Kalifornisë, San Francisko. “Ata priren të jenë njerëz më të rinj dhe kanë pasur fatin të gjejnë ose një xhep në rrënoja ose ndonjë mënyrë për të hyrë në elementët e nevojshëm si ajri dhe uji”.
Pas tërmetit dhe cunamit në Japoni të vitit 2011, një adoleshent dhe gjyshja e tij 80-vjeçare u gjetën të gjallë pas nëntë ditësh të bllokuar në shtëpinë e tyre të rrafshuar. Një vit më parë, një vajzë 16-vjeçare nga Haiti u shpëtua nga rrënojat e tërmetit në Port-Au-Prince pas 15 ditësh.
Gjendja mendore gjithashtu mund të ndikojë në mbijetesën. Njerëzit e bllokuar pranë trupave, të cilët nuk kanë kontakt me të mbijetuarit e tjerë ose shpëtuesit, mund të heqin dorë nga shpresa, vuri në dukje Chiampas.
“Nëse keni dikë që është gjallë, ju mbështeteni tek njëri-tjetri për të vazhduar të luftoni,” tha ai./AP/tetova.com
Video nga shpëtimet spektakolare në Turqi dhe Siri:
