Nga Ece Temelkuran
Ekziston një bukuri e caktuar miqësore në faktin se të gjithë kemi të bëjmë me të njëjtën rrezik. Meqenëse ne të gjithë flasim vetëm për pandeminë, bota disi më në fund ndihet në sinkron.
Frika jonë e përbashkët është në një shkallë kaq masive saqë disa prej nesh janë aq naivë sa të thonë: “Ne jemi në të njëjtën varkë”.
Madhështia e katastrofës e bën më të lehtë të harrojmë se shumica prej nesh po humbasin punën, ndërsa disa të privilegjuar kanë luksin të postojnë foto të mërzitur nga pishinat e tyre.
Ndërsa kriza thellohet, ne kemi filluar të kuptojmë se anija Titanic kishte pasagjerë të klasit të parë dhe të dytë – edhe kur ishte në fundosje.
Ndërsa ndikimi social dhe ekonomik i pandemisë bëhet më i dukshëm, Evropa është bërë qendra e një eksperimenti moral dhe politik, me një pyetje kryesore që vërvitet në mendjen e të gjithëve: Kush do të mbizotërojë?
A do të jenë darvinistët socialë, apo ata që besojnë se natyra njerëzore është e aftë për solidaritet, si dhe konkurrencë?
Cilin qëndrim moral dhe politik do të fitojë? A do të jenë ata që besojnë se vlerat morale janë thelbësore për njerëzimin, apo ata të bindur se kërkesa për të mbijetuar zhduk vlerat morale kur gjërat vështirësohen?
Për ta shtruar pyetjen në terma më konkretë: Kush do të jetë i fundit që do të qëndrojë në këmbë? Britania apo Gjermania? A është shumë e guximshme të thuash që Lufta e Tretë Botërore po zhvillohet në një hapësirë morale?
Tani po zhvillohet një konkurs politik midis atyre që ende po mbajnë idealin e shtetit shoqëror dhe ata që po përpiqen të shkatërrojnë mbetjet e fundit të tij.
Kushdo të jetë ‘fituesi’, e vlefshme për t’u thënë tani është se po bëhet e dukshme për shumë njerëz që udhëheqësit e djathtë populistë ose autoritarë në Evropë e kanë provuar veten plotësisht të paaftë për të drejtuar vendin në kohë krize.
Liderët e djathtë populistë ndoqën dy rrugë kryesore: ata ose u tërhoqën – si në rastin e Boris Johnson të Britanisë – ose lëshuan lakminë e tyre për fuqi diktatoriale, si në rastin e Viktor Orban të Hungarisë.
Pra pandemia po shfaq një vakum politik dhe moral. Gjithnjë e më shumë njerëz janë të vetëdijshëm se këta udhëheqës nuk kanë qenë dhe nuk do të jenë udhëheqësit e “njerëzve të vërtetë” siç pretenduan në fillim, por në të vërtetë mercenarë të neo-liberalizmit.
Pyetja është, kush do të mbushë këtë vakum politik që po lënë këta liderë?
Meqenëse shumë prej qytetarëve gradualisht kanë humbur besimin dhe angazhimin ndaj partive politike të viteve ‘80, unë guxoj të parashikoj që lëvizjet e reja politike që bëjnë thirrje për drejtësi shoqërore dhe vlera morale humane do të vijnë nga lëvizjet që, në këtë moment, po organizohen vetë për akte solidare në të gjithë kontinentin.
Në qoftë se partitë politike të majta ose në të majtën e qendrës nuk arrijnë të riorganizohen duke ndjekur këto linja të reja solidariteti, urgjenca për të qëndruar gjallë do të sundojë politikën e klasës së mesme të privuar dhe të dobësuar.
Populli i Evropës tashmë po zbulon mënyra të reja për të qenë në kontakt në një botë pa kontakte dhe po rikrijon idenë e solidaritetit edhe kur nuk mund të qëndrojë fizikisht së bashku.
Përgjigja e së majtës evropiane dhe e qendrës së majtë ndaj realitetit aktual politik dhe aftësisë së tyre për të mbushur këtë vakum do të përcaktojë fatin jo vetëm të kontinentit, por edhe të ardhmen e njerëzimit.
Burimi: Euronews, shkrim nga Ece Temelkuran, një gazetar turk dhe autor i librave: ‘Si të Humbasësh një Vend’ dhe ‘Turqi: Çmenduria dhe Melankolia.’
