Federata Ndërkombëtare e Diabetit (IDF) ka publikuar shifra të reja që tregojnë se 537 milionë të rritur tani jetojnë me diabet në mbarë botën, një rritje prej 16 për qind (74 milionë) që nga vlerësimet e mëparshme të IDF në 2019.
Shifrat e mësipërme u publikuan nga IDF përpara Ditës Botërore të Diabetit më 14 Nëntor, sipas Agjencisë së Lajmeve të Emirateve (WAM).
Këto gjetje të reja nxjerrin në pah rritjen alarmante të prevalencës së diabetit në mbarë botën. Shifrat e reja janë marrë nga edicioni i ardhshëm i 10-të i Atlasit të Diabetit të IDF, i cili do të publikohet më 6 dhjetor.
Atlasi i fundit i IDF-së për Diabetin raporton se prevalenca globale e diabetit ka arritur në 10.5 përqind, me pothuajse gjysmën (44.7 përqind) e të rriturve të padiagnostikuar.
Parashikimet e IDF tregojnë se deri në vitin 2045, 783 milionë të rritur do të jetojnë me diabet – ose një në tetë të rritur. Kjo do të ishte një rritje prej 46 përqind, më shumë se dyfishi i rritjes së parashikuar të popullsisë (20 përqind) gjatë së njëjtës periudhë.
“Ndërsa bota shënon njëqindvjetorin e zbulimit të insulinës, do të doja të mund të raportoja se kemi qenë dëshmitarë të veprimeve vendimtare për të kthyer valën në rritje të diabetit. Mjerisht nuk mundem”, komenton presidenti i IDF, profesor Andrew Boulton.
“Diabeti është një pandemi me përmasa të papara. Në fillim të këtij viti, Organizata Botërore e Shëndetësisë lançoi Paktin Global të Diabetit dhe shtetet anëtare të Kombeve të Bashkuara miratuan një rezolutë që kërkon veprim urgjent të koordinuar global për të trajtuar diabetin. Këto janë momente të rëndësishme, por fjalët duhet të kthehen në veprim tani, dhe nëse jo tani, kur?”
Njëqindvjetori i zbulimit të insulinës paraqet një mundësi unike për të reflektuar mbi ndikimin e diabetit dhe për të theksuar nevojën urgjente për të përmirësuar aksesin në kujdesin për miliona të prekur. Vlerësohet se një në dy njerëz me diabet në mbarë botën që kanë nevojë për insulinë nuk mund ta përdorin atë ose ta përballojnë atë.
Kur diabeti nuk zbulohet dhe trajtohet në mënyrë joadekuate, njerëzit me diabet janë në rrezik më të lartë të komplikimeve serioze dhe kërcënuese për jetën, si sulmi në zemër, goditje në tru, dështimi i veshkave, verbëria dhe amputimi i gjymtyrëve të poshtme, për shkak të mosmarrjes së trajtimeve efektive në kohën e duhur. Këto komplikime rezultojnë në ulje të cilësisë së jetës dhe kosto më të larta të kujdesit shëndetësor.
“Të dhënat e reja konfirmojnë diabetin si një sfidë të rëndësishme globale për shëndetin dhe mirëqenien e individëve, familjeve dhe vendeve. Shpesh diabeti fshihet. Pothuajse çdo herë që gjejmë të dhëna më të fundit dhe më të sakta, vlerësimet tona duhet të rishikohen lart”, tha profesoresha Dianna Magliano bashkë-kryetare e Komitetit të Atlasit të Diabetit të IDF.
Në nivel global, mbi 90 për qind e njerëzve me diabet kanë diabet të tipit 2. Rritja e numrit të njerëzve me diabet të tipit 2 është nxitur nga një ndërveprim kompleks i faktorëve socio-ekonomikë, demografikë, mjedisorë dhe gjenetikë. Kontribuesit kryesorë përfshijnë urbanizimin, plakjen e popullsisë, uljen e niveleve të aktivitetit fizik dhe rritjen e prevalencës së mbipeshës dhe obezitetit.
Mund të bëhet shumë për të reduktuar ndikimin e diabetit. Provat sugjerojnë se diabeti i tipit 2 shpesh mund të parandalohet, ndërsa diagnoza e hershme dhe qasja në kujdesin e duhur për të gjitha llojet e diabetit mund të shmangë ose vonojë komplikimet tek njerëzit që jetojnë me këtë gjendje.
“Atlasi i Diabetit IDF synon të mbështesë zhvillimin e të dhënave të diabetit me cilësi të lartë në të gjitha vendet, në mënyrë që të plotësojë boshllëqet në njohuritë që ekzistojnë aktualisht. Vështrimet që përmban ai synojnë të ndihmojnë politikëbërësit e kujdesit shëndetësor të ndërmarrin veprime për të përmirësuar jetën e njerëzve me diabet dhe atyre në rrezik të zhvillimit të gjendjes, “tha profesor Edward Boyko bashkë-kryetar i Komitetit të Atlasit të Diabetit të IDF.
Gjetjet kryesore nga edicioni i 10-të i Atlasit të Diabetit përfshijnë: Një në dhjetë (10.5 përqind) të rritur në mbarë botën aktualisht jetojnë me diabet.
Numri i përgjithshëm parashikohet të rritet në 643 milion (11.3 përqind) deri në vitin 2030 dhe në 783 milion (12.2 përqind) deri në vitin 2045.
Rreth 44.7 përqind e të rriturve që jetojnë me diabet (240 milionë njerëz) janë të padiagnostikuar. Mbi 4 në 5 (81 përqind) e këtyre njerëzve jetojnë në vende me të ardhura të ulëta dhe të mesme.
Diabeti ishte përgjegjës për rreth 966 miliardë dollarë në shpenzimet globale të shëndetit në vitin 2021. Kjo përfaqëson një rritje prej 316 për qind gjatë 15 viteve të fundit.
Duke përjashtuar rreziqet e vdekshmërisë që lidhen me COVID-19, rreth 6.7 milionë të rritur vlerësohet të kenë vdekur për shkak të diabetit ose komplikimeve të tij në vitin 2021. Kjo është më shumë se një në dhjetë (12.2 për qind) e vdekjeve globale nga të gjitha shkaqet.
541 milionë të rritur, ose 10.6 për qind e të rriturve në mbarë botën, kanë tolerancë të dëmtuar të glukozës (IGT), duke i vendosur ata në rrezik të lartë të zhvillimit të diabetit të tipit 2.
Tema e Ditës Botërore të Diabetit më 14 nëntor është Qasja në Kujdesin për Diabetin. IDF u bën thirrje qeverive kombëtare të ofrojnë kujdesin më të mirë të mundshëm për njerëzit që jetojnë me diabet dhe të zhvillojnë politika për të përmirësuar kontrollin e diabetit dhe parandalimin e diabetit të tipit 2, veçanërisht tek të rinjtë.
Përshtati: Tetova News
