Një vit pas pushtimit rus, nën hijen e deklaratave solemne të solidaritetit dhe angazhimit të Perëndimit për të mbështetur Ukrainën, ka gjithnjë e më shumë pasiguri për vazhdimin dhe rezultatin e kësaj lufte.
Pasiguria, mbi të gjitha, në lidhje me kapacitetin e vendeve perëndimore për të vazhduar furnizimin e Ukrainës me sasi masive të armëve, pajisjeve dhe municioneve të nevojshme për t’i rezistuar një ofensive të re ruse, si dhe materiale për të mbajtur gjallë rrjetin elektrik, pavarësisht nga zjarri i raketave ruse.
Dhe më pas për të nisur ofensivën e saj, për të çliruar mjaft nga territori i pushtuar dhe për t’i shkaktuar mjaft humbje pushtuesve rusë për ta detyruar më në fund Vladimir Putin të heqë dorë nga qëllimet e tij të paarritshme të luftës. Nisur nga fjalimi i tij i djeshëm, po aq paranojak, militant dhe mesianik sa ai i mëparshmi, nuk ka asnjë tregues për këtë.
“Ne jemi në një gjendje lufte, dhe në atë urgjente. Ne duhet të reagojmë shpejt”, pranoi kreu i diplomacisë evropiane, Joseph Borrell, në Konferencën e Sigurisë në Mynih fundjavën e kaluar.
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, propozoi madje një regjim emergjence për prodhimin, prokurimin dhe transferimin e municioneve, i modeluar sipas një modeli të ngjashëm me vaksinën gjatë pandemisë së virusit korona. Kjo, theksoi ajo, do të rriste njëkohësisht furnizimin e Ukrainës me municione dhe do t`i shtonte rezervat e saj, gjithnjë e më të pasigurta.
Aleanca më e fuqishme ushtarake në botë nuk ka municion të mjaftueshëm për një luftë të gjatë
Domethënë, po bëhet dëshpërimisht e ditur se shkalla me të cilën Ukraina konsumon municion për artileri moderne dhe sisteme raketore që ka marrë nga anëtarët e NATO-s, falë të cilave mund të konkurrojë me artileri më të shumta ruse, është shumë më e lartë se shkalla e prodhimit të municioneve të tilla.
Siç kemi shkruar tashmë, lufta ekspozoi gjendjen shqetësuese të rezervave të municioneve në vendet e aleancës së NATO-s, duke përfshirë SHBA-në si fuqinë më të madhe ushtarake dhe deri tani donatorin më të madh të armëve për Ukrainën. Që nga fillimi i pushtimit, SHBA ka dorëzuar më shumë se një milion predha artilerie 155 mm në Ukrainë dhe ka prodhuar vetëm 93,000 prej tyre.
Nëse lufta vazhdon edhe një vit dhe nëse luftohet afërsisht me të njëjtin intensitet, ekziston rreziku që Ukrainës thjesht t’i mbarojnë municionet kritike, shumë përpara Rusisë. Siç kujtoi kryeministrja estoneze Kaja Kalas në Mynih, “Rusia lëshon aq predha në ditë sa prodhon BE në një muaj”.
Dhe, megjithëse NATO i ka premtuar Ukrainës nga disa dhjetëra deri në disa qindra tanke dhe të paktën po aq automjete të blinduara të llojeve të ndryshme, të cilat duhet të mbërrijnë në vend brenda disa muajsh, në planin afatgjatë është shumë më e rëndësishme që industria perëndimore e armëve të vazhdojë prodhimin me një ritëm të rregullt në kohë paqeje, siç paralajmëron për Deutsche Welle koloneli dhe analisti ushtarak austriak Markus Reisner.
“Të gjithë karikatorët e municionit janë zbrazur”. Disa ushtri mezi kanë dhjetë deri në pesëmbëdhjetë mijë predha rezervë. Kaq shpenzoi pala ukrainase në vetëm një ditë në kulmin e konfliktit verën e kaluar. “Pala ruse qëllonte deri në 80,000 fishekë në ditë në atë kohë”, thotë ai.
Edhe pse këto vlerësime ndryshojnë pak, dhe 80,000 është një vlerësim jashtëzakonisht i lartë, është e pamohueshme që Rusia zakonisht gjuan disa herë më shumë predha në ditë sesa Ukraina.
Sa i përket humbjeve, vlerësimi i fundit amerikan është se rreth 200,000 rusë janë vrarë ose plagosur tashmë, ndërsa shifra norvegjeze është pak më e ulët – 180,000. Të dy dhanë një numër prej më shumë se 100 mijë ushtarësh ukrainas të vrarë dhe të plagosur.
Megjithatë, është e qartë se numrat janë tmerrësisht të lartë nga të dyja palët, dhe shumë analistë besojnë se rusët kanë humbje dukshëm më të larta, kryesisht për shkak të situatës në thelb më pak të favorshme për sulmuesit në krahasim me mbrojtësit e fortifikuar (madje edhe në rastin e epërsisë së zjarrit ) dhe për shkak të taktikave pothuajse vetëvrasëse të komandantëve rusë.
Sa do të zgjasë lufta?
Megjithëse është gjithnjë e më e qartë se sulmet e suksesshme të raketave të Ukrainës dhe duelet e artilerisë kanë tendosur seriozisht arsenalin rus dhe se mungesa e municioneve po dëmton gjithnjë e më shumë ofensivën e tyre në Donbas, epërsia e numrit të madh është ende në anën e saj. Dhe Reisner pretendon se rusët kanë qëlluar rreth shtatë milionë granata që nga fillimi i luftës dhe se kanë edhe 13-14 milionë copë të tjera.
Sipas mendimit të tij, Rusia do të vazhdojë me një luftë rrënimi dhe Perëndimi ka dy zgjedhje: ose të mbështesë Ukrainën “me gjithë forcën dhe të gjitha armët e saj, në një shkallë shumë më të madhe se më parë”, e cila mbart rrezikun e një ndarjeje në NATO nga njëra anë dhe përshkallëzimi drejt një lufte të drejtpërdrejtë me Rusinë nga ana tjetër. E dyta është t’i ofrohet Rusisë “një mënyrë për të shpëtuar fytyrën dhe për t’i dhënë fund luftës, e cila do të ishte” e barabartë me humbjen e Ukrainës – dhe Perëndimit”.
Parashikimet nga ekspertë të tjerë ushtarakë variojnë nga lufta që zgjat disa muaj, të tjerë deri në përfundimin vetëm kur “Ukraina ose Rusia ose të dyja të shemben”, tha për Defense News analisti italian Lucio Caracciolo.
Michael Coffman i Programit të Studimeve Ruse në Qendrën për Analizat Detare në Uashington paralajmëron se “luftërat priren të zgjasin më shumë sesa presin ose shpresojnë njerëzit, veçanërisht konfliktet ndërshtetërore” dhe se “historia na tregon se luftërat që zgjasin kaq gjatë (madje edhe një vit) vullneti ka të ngjarë të zgjasë dhe të zgjasë për disa vjet.”
Në një intervistë për CNN, ai shpjegoi se mund të duhen edhe disa vite, të bjerë në një ngërç, por edhe se mund të përfundojë “duke mos zgjidhur asnjë nga çështjet themelore të kësaj lufte”. Me fjalë të tjera, si një konflikt i ngrirë që mund të kthehet në një luftë të re – ashtu si ajo që ndodhi vitin e kaluar, pas armëpushimit të 2015-ës.
Ai gjithashtu vlerësoi se ofensiva e re ruse ka filluar tashmë disa javë më parë, por se “potenciali i saj sulmues është mjaft i kufizuar”, por ka ende rezerva në dispozicion. Themeluesi i uebsajtit të specializuar War on the Rocks, Ryan Evans, thekson se teoria e fitores së Putinit është thjesht se ai mund t’i “mbijetojë koalicionit perëndimor” dhe se “ka shenja që koalicioni ka filluar të plasaritet”.
Pesë skenarë kryesorë: Fitorja e njërës palë apo e tjetrës…
Në analizën e saj, Daily Mail paraqet pesë skenarë të mundshëm me të cilët është e vështirë të mos pajtohesh:
1. Fitorja e plotë e Ukrainës – çlirimi i territorit të saj, duke përfshirë Donbasin dhe Krimenë. Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky dhe Komandanti i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura të Ukrainës Valery Zaluzhny besojnë se Ukraina është e aftë për këtë nëse merr mjaftueshëm armë të rënda nga Perëndimi. Në rast të një disfate të tillë, Putini mund të rrëzohet, vritet apo edhe të përfundojë në Tribunalin e Hagës.
2. Fitorja e plotë e Rusisë – në vend që të kapte Kievin dhe të përmbyste qeverinë ukrainase, nga e cila duhej të hiqnin dorë tani për tani, ajo mund të pushtonte të gjithë jugun dhe juglindjen e vendit, nga Odessa në perëndim deri në Kramatorsk dhe Slavyansk. Kështu, okupatorët do të merrnin të gjitha portet e Ukrainës dhe pjesën më të madhe të industrisë së saj, ndërsa Ukraina do të mbetej një vend i gjymtuar, i shkatërruar nga lufta dhe i varfër, pa dalje në det, i cili është jetik për eksportet e saj.
Atëherë nuk do të përjashtohej rrëzimi i qeverisë në Kiev dhe likuidimi apo burgosja e Zelenskit dhe bashkëpunëtorëve të tij, që do të ishte “denazifikim” sipas Putinit, si dhe çmilitarizimi i të gjithë Ukrainës. Prandaj, territori i pushtuar dhe i aneksuar do të ishte vetëm një trampolinë për nënshtrimin e të gjithë vendit. Dhe Putini mund të kërkojë sërish tërheqjen e të gjitha forcave të NATO-s nga ish-anëtarët e Bashkimit Sovjetik dhe të Paktit të Varshavës.
3. Një traktat paqeje, kushtet e të cilit do të vareshin kryesisht nga ajo se cila palë ka përparësi në fushën e betejës në atë kohë. Për Rusinë, një version i favorshëm do të përfshinte një formë të pranimit të pushtimit rus të Krimesë dhe katër provincave të aneksuara (rajonet Donetsk, Luhansk, Zaporizhia dhe Kherson), si dhe neutralitetin ukrainas dhe ndoshta një zonë të çmilitarizuar përgjatë kufirit të ri. Ky do të ishte një sukses i sigurt për Putinin dhe një poshtërim për Zelensky-n dhe Perëndimin.
4. Në rast se Ukraina është në gjendje të diktojë kushtet, ndoshta nuk do të marrë territorin që Rusia aktualisht pushton, por do të marrë ose anëtarësimin në NATO ose ndonjë formë tjetër garancie sigurie nga Perëndimi. Moska do të duhet të pajtohet me një Ukrainë të pavarur dhe të tërheqë forcat e saj nga kufiri i saj. Zelensky ndoshta do të ishte i vdekur politikisht për shkak të këtij kompromisi dhe një luftë e re nuk do të përjashtohej.
5. Përshkallëzimi bërthamor ose lufta e drejtpërdrejtë e Rusisë me NATO-n – nëse Rusia do të përdorte armë të shkatërrimit në masë, sigurisht që do të shkaktonte një reagim të drejtpërdrejtë nga NATO.
Sa i përket këtij skenari të fundit dhe më të frikshëm, por më pak të mundshëm, Evans nuk përjashton një sulm taktik bërthamor ndaj Ukrainës nëse Putin ndihet i kërcënuar nga disfata e mundshme e ushtrisë ruse, pasi ai tashmë ka dëshmuar se është një “arbitër shumë i dobët” i reagimit ndaj “lëvizjeve të tij të pamatura”.
“Është një ngjarje e pamundur, por unë mendoj se duhet ta marrim seriozisht dhe të mos e hedhim poshtë”, beson Evans.
Uashingtoni paralajmëron Kievin: Nuk mund të ndihmojmë përgjithmonë.
Dhe siç zbuluan zyrtarë të paidentifikuar nga administrata e Joe Biden për The Washington Post javën e kaluar, Uashingtoni paralajmëroi Kievin se nuk mund të bëjë “asgjë dhe gjithçka përgjithmonë”, veçanërisht tani që republikanët kanë shumicën në Dhomën e Përfaqësuesve dhe se ukrainasit “po përballen me një moment kritik.” për të ndryshuar rrjedhën e luftës”, d.m.th. për të arritur një përparim të rëndësishëm në fushën e betejës.
Ky mesazh, sipas këtyre burimeve, është përcjellë nga një sërë zyrtarësh amerikanë që kanë vizituar së fundmi Kievin, që nga drejtori i CIA-s, William Burns, deri te zëvendëssekretari i Mbrojtjes, Colin Kaul. Vetëm ata e dinë nëse vetë Biden ka lëshuar një paralajmërim të ngjashëm për Zelensky në një vizitë të papritur në Kiev këtë javë, pas dyerve të mbyllura.
Një nga pikat e divergjencës midis synimeve për të cilat këmbëngul Kievi dhe atyre që Uashingtoni i konsideron realisht të mundshme është çlirimi i Krimesë. Zyrtarët e inteligjencës amerikane përfunduan dhe i përcollën Kongresit vlerësimin e tyre “se rimarrëveshja e gadishullit shumë të fortifikuar është përtej aftësive të ushtrisë ukrainase në këtë kohë”.
Një skepticizëm i tillë u shpreh publikisht nga gjenerali Mark Milley, komandanti i Shefave të Shtabit të Përbashkët të Forcave të Armatosura të SHBA. Në nëntor, ai paralajmëroi se “duhet të ekzistojë një njohje reciproke se fitorja ushtarake ndoshta nuk është e arritshme, në kuptimin e vërtetë të fjalës, me mjete ushtarake, dhe se prandaj duhet t’i drejtoheni mjeteve të tjera”, d.m.th. se dimri mund të jetë “Një mundësi për negociata”, ajo pati një reagim të gjerë.
“Asnjëra palë nuk mund të fitojë plotësisht, sepse efektet e mobilizimit nuk janë aq të mëdha sa pritej dhe ato kanë kapacitete të kufizuara”, tha ai në një intervistë për Figaro, megjithëse tha se do të “dëshironte humbjen e Rusisë në Ukrainë”.
Prandaj, në të dy anët e Atlantikut, ekziston shqetësimi në rritje se lufta do të zvarritet me vite dhe do të “rëndojë mbi Perëndimin”. Vetë Shtëpia e Bardhë duket se është e ndarë mes kampit që preferon paqen dhe kampit që preferon një zgjidhje ushtarake, por plani i përgjithshëm është të ndihmojë Ukrainën të rifitojë sa më shumë territor që të jetë e mundur në muajt e ardhshëm përpara se të ulet me Putinin në tryezën e bisedimeve. .
Plani i SHBA: Ndihmoni Ukrainën të jetë më e suksesshme në luftë, pastaj detyroni Putinin dhe Zelenskyn të negociojnë?
Gjenerali amerikan në pension David Petraeus, ish-komandant i koalicionit në luftërat në Afganistan dhe Irak dhe ish-drejtor i CIA-s, është në atë gjurmë.
Ai i tha CNN se lufta “do të përfundojë me një rezolutë të rënë dakord, kur Putini të pranojë se lufta është e paqëndrueshme në fushën e betejës dhe në shtëpi” dhe “kur Ukraina të arrijë kufijtë e aftësisë së saj për t’i bërë ballë sulmeve me raketa dhe dron, duke marrë Planin Marshall”. (zhvilluar nga SHBA dhe G7) për të ndihmuar në rindërtimin e vendit dhe për të ofruar një garanci të fortë sigurie (ose anëtarësimi në NATO ose, përndryshe, garancitë e koalicionit të udhëhequr nga SHBA)”.
Ukrainasve u takon të rifitojnë sa më shumë territor që humbën në luftë dhe ta detyrojnë Putinin të negociojë. Në fund, ata do të duhet të binin dakord për disa kompromise në lidhje me Krimenë dhe pjesë të lindjeve të vendit dhe të merrnin garanci sigurie. “, pranon kongresmeni kryesor demokrat në Komitetin e Shërbimeve të Armatosura, Adam Smith.
Megjithatë, problemi është se Zelensky nënshkroi një ndalim zyrtar për negociatat me Rusinë, ndërsa Putin është në pushtet, dhe Putini nënshkroi aneksimin e “territoreve historike ruse”, siç i pëlqen t’i quajë ato, dhe i shpalli ato “përgjithmonë” pjesë të Rusisë. . . Për më tepër, Ukraina duhet së pari t’i mbijetojë ofensivës ruse dhe të mos shterojë të gjitha rezervat për veprim mbrojtës.
A mund të çlirohet ndonjëherë Krimea? Varet se kë pyet
“Tani ju keni mbështetje të mjaftueshme dhe ukrainasit janë të gatshëm të luftojnë, kështu që ekziston një logjikë e fortë për të marrë Ukrainën për aq kohë sa të mundeni.” Sa kohë mund ta bëni këtë është një pyetje e hapur”, komentoi Seth Jones i Qendrës për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare në Washington Post.
Por kolegu i Millie-t, gjenerali në pension Ben Hodges, ish-komandant i forcave amerikane në Evropë, ka një mendim tjetër. Në një intervistë për DV, ai madje parashikoi se ukrainasit do të çlironin Krimenë “deri në fund të gushtit të këtij viti”.
“Fusha e betejës vendimtare për këtë luftë është Krimea.” Qeveria ukrainase e di se nuk mund të jetë e kënaqur me mbajtjen e kontrollit të Krimesë nga Rusia,” i tha ai Business Insider, duke argumentuar se Ukraina “nuk do të jetë kurrë e sigurt ose në gjendje të rindërtojë ekonominë e saj për sa kohë që Rusia e mban Krimenë.”
Duhet pranuar që javën e kaluar në takimin e NATO-s në Bruksel, vetë gjenerali Mili deklaroi se Rusia “humbi strategjikisht, operacionalisht dhe taktikisht” në një vit lufte dhe shtoi se “komuniteti ndërkombëtar do të vazhdojë të mbështesë Ukrainën me pajisje dhe gjithçka tjetër që i nevojitet.
Por të njëjtën javë, në një intervistë me Financial Times, ai përsëriti pikëpamjen e tij se do të ishte “shumë, shumë e vështirë për Ukrainën të arrinte qëllimin e dëbimit të rusëve nga çdo centimetër i territorit të pushtuar nga Rusia”, i cili do të përfshinte Krimenë.
“Kjo nuk do të thotë se nuk do të ndodhë, por është një detyrë jashtëzakonisht e vështirë”. Kjo do të kërkonte, në parim, kolapsin e plotë të ushtrisë ruse”, shtoi komandanti i përgjithshëm i ushtrisë amerikane. Se si është e mundur që Rusia tashmë ka humbur, por nuk mund të humbasë plotësisht, mbetet e paqartë. Si dhe rezultati i kësaj lufte./Index.hr/Përshtati në shqip tetova.com
