A u soll jeta në Tokë nga një sistem i huaj?

Nga Ethan Siegel

Sot në Tokë ekziston një larmi e madhe jetësore. Çdo formë e mbijetuar duket se lidhet me çdo formë tjetër të jetës. Jeta duket se ka një paraardhës të përbashkët universal. Ndërsa kthehemi gjithnjë e më pas në kohë, për shembull tek të dhënat fosile, ne mund të shohim se jeta ishte:me pak komplekse, më pak e diferencuar, kishte një numër më të vogël të sekuencave unike në kodin e saj gjenetik.

Pra nëse kthehemi pas në kohë para një pike të caktuar kritike, do të na mungonin shumë nga zhvillimet që ne tani i perceptojmë si jetike për jetën e qenieve tona njerëzore. Por para një pike të caktuar, gjitarët nuk ekzistonin.

Para atij momenti jeta ekzistonte vetëm në ujë, jo në tokë. Para gjithë kësaj, seksi nuk kishte evoluar; dhe të gjitha organizmat ishin thjesht njëqelizorë. E megjithatë, sado që mund ta gjurmojmë në Tokë, ne ende nuk kemi ardhur në një epokë ku mund të themi me çfarëdo lloj shkalle sigurie se jeta nuk ekzistonte.

Kjo gjë ngre një mundësi të jashtëzakonshme: që jeta në Tokë ta ketë origjinën diku tjetër në Univers, madje edhe para formimit të Tokës. Kjo jo vetëm që është e mundur, por në mënyrën sesi evoluoi jeta në Tokë, tani po siguron “farën” për jetën diku tjetër në galaktikë dhe Univers.

Kjo ide e njohur si panspermia, tallej dikur si një pseudoshkencë, por tani është zhvendosur përsëri në vëmendjen kryesore të shkencës. Ja cilat janë arsyet kryesore pse duhet ta kemi parasysh këtë mundësi interesante, spekulative, por imponuese.

Arsyeja nr 1: Koha dhe përbërësit janë të bollshëm

Ndonëse Toka u formua 4.5 miliardë vjet më parë, Universi ishte aty më shumë se 9 miliardë vjet më parë. Yjet jetuan, u dogjën përmes karburantit të tyre dhe vdiqën si në Supernova, ashtu edhe në mjegullnajat planetare:riciklimi i elementëve të rëndë në materiale, që do të formonte yjet e rinj.

Yjet neutronë dhe xhuxhat e bardhë u bashkuan, duke e pasuruar më tej mjedisin ndëryjor. Duke pasur parasysh sasitë e mëdha të kohës kozmike që ka kaluar, dhe numrin e yjeve të ndryshëm që kanë ekzistuar gjatë gjithë historisë së galaktikës sonë, ekziston një potencial i jashtëzakonshëm që përbërësit nga një cep i Rrugës së Qumështit të pasurojnë (ose të infektojnë, kjo varet nga perspektiva juaj) një planet tjetër.

Arsyeja nr.2: Pararendësit e jetës janë kudo

Asnjë eksperiment laboratorik që kemi kryer ndonjëherë nuk ka filluar me përbërës krejtësisht jo të gjallë, dhe ka përfunduar me atë që pa dyshim do ta quanim jetë. E megjithatë, Universi na jep sugjerime të jashtëzakonshme se jeta siç e kuptuam atë në fillim erdhi nga pararendësit tanë jo të gjallë.

Të dhënat për këtë na vijnë në shumë forma. Molekulat organike – sheqernat, aminoacidet dhe unazat komplekse të karbonit – gjenden kudo në hapësirën ndëryjore dhe përreth yjeve të rinj. Yjet që vdesin çlirojnë shumë molekula komplekse, përfshirë hidrokarburet aromatike policiklike dhe formatin etilik:molekula që i jep aromën e veçantës mjedrës.

Edhe meteorët që kanë rënë në Tokë, si meteori Murçison që goditi Australinë në vitet 1960, përmbajnë jo vetëm të gjitha 20 aminoacidet që gjenden në proceset organike në Tokë, por më shumë se 60 të tjerë.

Arsyeja nr.3: Kompleksiteti i jetës në Tokë tregon përmes ekstrapolimit, një origjinë shumë më të hershme, sesa mund ta sigurojë vetëm Toka

Kjo është një ide interesante dhe sugjestionuese:Merrni organizmat më kompleksë gjenetikisht që ekzistojnë sot dhe rendisni ADN-në e tyre. Pastaj shihni gjatësinë e sekuencës së tyre të acidit nukleik, përfshirë gjenet unike, proteinat dhe informacionet e tjera që janë të koduara në to.

Pastaj, duke u kthyer tek të dhënat fosile, provoni dhe gjurmoni se si ka evoluar kompleksiteti. Ajo që do të zbuloni është se organizmi më kompleks që mendohet të ekzistojë në çdo moment të historisë sonë ndjek modelin e rritjes që njohim edhe sot.

Arsyeja nr.4: Materiali tek planetët shkëmborë nuk mbetet i bllokuar

Universi mund të jetë kryesisht hapësirë e zbrazët, por në afate kohore mjaft të gjata, këto objekte me përmasa të fundme do të përjetojnë në mënyrë të pashmangshme përplasje me njëri-tjetrin. Asteroidët, kometat, planetët etj, përplasen me trupa kryesorë si planetët, duke nxjerrë në hapësirë sasi të mëdha mbeturinash, që ishin dikur pjesë e sipërfaqes së planetit.

Këto mbeturina mund të formojnë hënë, unaza, mund të bien përsëri në planet ose mund të udhëtojnë në të gjithë Sistemin Diellor dhe më gjerë. Kjo nuk është vetëm hamendje. Ne kemi mbledhur prova për meteoritë nga botët e tjera, duke përfshirë Hënën dhe Marsin, që kanë arritur deri nënë Tokë. / “Forbes” – Bota.al

Meta takon Ministren Federale për Çështjet e BE dhe Kushtetutës së Republikës së Austrisë, znj.Karoline Edtstadler

Kënaqësi të takohesha me Ministren Federale për Çështjet e BE dhe Kushtetutën të Republikës së Austrisë, znj.Karoline Edtstadler.
Vlerësova miqësinë e hershme mes dy vendeve tona dhe mbështetjen e pakursyer të Austrisë, si në marrëdhëniet dypalëshe ashtu edhe ndaj procesit të integrimit europian.
Theksova se sfida jonë më e madhe në këtë proces është zbatimi i Kritereve të Kopenhagës, kyç jo vetëm për përparimin e Shqipërisë me negociatat e anëtarësimit, por veçanërisht për të motivuar të rinjtë, që të ndërtojnë të ardhmen e tyre europiane në vendin tonë./Ilir Meta

Gati dosja, Gjykata Speciale së shpejti nis procesin për një tjetër ish-lider të UÇK-së

Gj y k a t a Speciale së shpejti nis procesin gj y q ë s o r edhe për ish-liderin e UÇK-së, Salih Mustafën.

Ai është a rr e s t u a r dhe ndodhet në Hagë, teka P r o k u r o r i a Speciael për 7 maj ia kalon trupës gj y k u e s e dosjen e plotë të çështjes.

Ndërkohë është caktuar edhe trupa gj y k u e s e, por Salih Mustafa është a rr e s t u a r që në shtator të vitit të kaluar.

“Ky caktim u bë pas njoftimit prej Gjy*katësit të Procedurës Paraprake se dosja e plotë e çështjes Prok*urori i Specializuar k. Salih Mustafës (KSC-BC-2020-05) do të jetë gati për t‘iu kaluar Trupit Gjy*kues më 7 maj 2021.”- thuhet në njoftim.

https://youtu.be/1F6xO3C8Pig

Ngrënia e karrotave ndihmon shikimin në errësirë, zbulohet historiku i Forca Ajrore Mbretërore të Anglisë

Me siguri, a keni dëgjuar ndonjëherë që ngrënia e karrotave na ndihmon të shohim në errësirë, një besytni që është shumë e njohur, veçanërisht në Mbretërinë e Bashkuar. Sidoqoftë, e vërteta është se nëse e keni menduar ndonjëherë, duhet ta dini se jeni mashtruar nga të thënat e viteve 1940.

Në fakt, sipas një tregimi historik, arsyeja pse Forca Ajrore Mbretërore ishte kaq e suksesshme në prishjen e forcës ajrore gjermane, ose sulmet natën të Luftwaffe, ishte për shkak se pilotët e tij po hanin shumë karrota, kështu që spiunët e Hitlerit bënë nuk duhet të shqetësohen për përparimet britanike në teknologjinë e radarëve. Ishte pra, një fushatë reklamuese për të larguar vëmendjen nga gjermanët.

Sidoqoftë, as kjo nuk është plotësisht e vërtetë. Në fakt, qëllimi për ta bërë karotën të besonte se mund t’u jepte ushtarëve vizion gjatë natës ishte përkundrazi, mashtrimi i vetë qytetarëve. Pas rënies së Francës në 1940, britanikët ishin vetëm dhe të izoluar nga perandoria e tyre nga nëndetëset gjermane.

Mbajtja e ushtarëve të tij të ushqyer mirë në frontin e shtëpisë ishte kritike për të mbështetur luftën. Por importet e ushqimit ishin duke u bërë gjithnjë e më të vështira për t’u arritur për vendin ishullor. Sidoqoftë, nëse ka një gjë që klima britanike i ka borxhe për kultivim të mirë: karrota.

Por kishte një problem: konsumatori britanik nuk ishte shumë i interesuar për këtë perime. Në fakt, ajo konsiderohej një perime e të varfërve dhe për këtë arsye, ata kurrë nuk ishin shumë të popullarizuar para Luftës së Dytë Botërore. Sidoqoftë, prodhimi britanik i karrotës në kohën e luftës u rrit me gati 300%.

Kështu, qeveria u gjend në situatën e rritjes së ushqimit shumë të nevojshëm, i cili rrezikonte të harxhohej kot nëse nuk do të ndryshonte qëndrimet dhe preferencat e popullsisë. Pra, karrotat e promovuara, të cilat duke u kultivuar në vetë vendin, nuk rrezikonin të vidheshin ose sulmoheshin nga ndonjë nga nëndetëset e armikut.

Përgjigja ishte t’i thuash publikut një gënjeshtër të bardhë. Kështu, posterat u postuan për të promovuar vetitë e pretenduara të vizionit të natës të karrotës, duke i lidhur ato me suksesin e Forcave Ajrore Mbretërore. Në realitet, këta pilotë ishin kaq efektivë në misionet e natës për shkak të pajisjeve radare të avionit të tyre, shkruan abcnews.al

Sidoqoftë, ashtu si me gënjeshtrat më bindëse, kishte një farë të vërtete në këtë fushatë reklamash. Së pari, karrota kanë nivele të larta të beta-carotene dhe lutein, antioksidantë që përdor trupit për të bërë vitaminë A.

Pikërisht, kjo vitaminë ndihmon syrin të shndërrojë dritën në një sinjal që mund të dërgohet në tru për përpunimin e imazhit, veçanërisht në situata me dritë të ulët. Kjo do të thotë që karrotat mund të ndihmojnë në përmirësimin e shikimit për dikë që ka mungesë të vitaminës A, por jo për të arritur një vizion më të mirë të njerëzve që tashmë kanë nivele të përshtatshme të kësaj vitamine.

Së dyti, shkencëtarët britanikë kryen eksperimente për të parë nëse karrotat mund të përmirësonin vizionin e pilotëve, por pa zbuluar ndonjë gjë të rëndësishme. Siç kemi shpjeguar më parë, ishte teknologjia e radarëve në bord në avionët luftarakë që u dha atyre avantazh, jo dietën e aviatorit dhe nuk ka gjasa që propagandistët britanikë të besonin vërtet se fushata e tyre mund të shpërqendronte komandën e lartë gjermane.

Për më tepër, në 1941, një avion britanik, me këtë pajisje radari, bëri një ulje emergjente në Francë dhe gjermanët shpëtuan mbetjet, duke zbuluar teknologjinë, kështu që ata zhvilluan një sistem të ngjashëm. Prandaj, fushata reklamuese kishte më shumë synim vetë britanikët sesa vetë gjermanët./abcnews.al

Tensione në Kuvendin e Kosovës, kërkohet shkarkimi i ministres Gërvalla (VIDEO)

Seanca e Kuvendit të Kosovës është ndërprerë pasi u shoqërua më herët me tensione dhe ofendime mes deputetëve të partive kundërshtare.

Disa nga deputetët e Partisë Demokratike të Kosovës, janë përplasur me ministrin e Bujqësisë, Faton Peci si dhe disa deputetë të Lëvizjes Vetëvendosje.

Shkak për tensionet është bërë fjalimi i Ministres së Jashtme Donika Gërvalla që akuzoi deputetë të PDK-së se kanë krijuar Gjykatën Speciale dhe i kanë dërguar në Hagë ish-bashkëluftëtarët.

Deputeti i PDK-së, Ardian Kastrati e ka ofenduar ministrin e Bujqësisë, Faton Pecin duke e quajtur “legen” dhe “qenef”, raportojnë mediat e Kosovës. Ndërsa deputeti Tahiri e quajti ministren Gërvalla “përfaqësuese të Serbisë në Kosovë”. Tensionet në sallë kanë sjellë edhe ndërprerjen e seancës për rreth 20 minuta.

Në dalje të sallës janë mbledhur mbledhur deputetë nga opozita dhe pozita, ku deputeti i PDK-së Hajdar Beqa dhe Besim Muzaqi i LVV-së kanë pasur edhe përplasje fizike duke krijuar kështu rrëmujë dhe tension në dalje të sallës.

https://youtu.be/yHaaxYs91g4

Pas ndarjes, Bill Gates merr propozimin për martesë nga këngëtarja e njohur serbe

Melinda dhe Bill Gates do të divorcohen pas 27 vitesh martesë. Pas këtij lajmi, atij i ka ardhur një propozim për martesë nga këngëtarja e njohur serbe, Neda Ukraden.

Ajo i bëri një koment në një nga postimet e tij në Instagram, duke i thënë me shaka se dëshiron të plaket me të.

Kujtojmë se lajmin e ndarjes e bëri të ditur vetë Bill Gates, i cili njoftoi nëpërmjet një postimi në “Twitter”.

“Pas një mendimi të gjatë dhe shumë pune, ne kemi marrë vendimin për t’i dhënë fund martesës sonë. Gjatë 27 viteve të fundit, ne kemi rritur tre fëmijë të mrekullueshëm dhe kemi ndërtuar një fondacion që punon në të gjithë botën për t’i mundësuar të gjithë njerëzve të bëjnë jetë të shëndetshme dhe produktive”, tha Bill Gates.

Ky divorc, megjithëse mund të konsiderohet një nga më të shtrenjtit dhe më të kushtueshmit në histori, nuk është më i madhi. Ky titull i takon Jeff Bezos, themeluesit të Amazonës që ndau pasurinë prej 150 miliardë dollarësh me gruan e tij MacKenzie në vitin 2019, pasi u zbulua lidhja e tij me Lauren Sanchez.

4 arsye pse nuk duhet të flini me gojë hapur

Gjumi ka një ndikim të madh në shëndetin tonë të përgjithshëm. Jo vetëm që duhet të flini 7-8 orë por gjithashtu është i nevojshëm dhe qëndrimi i duhur gjatë gjumit. Pozicioni i gabuar i trupit mund të shkaktojë dhimbje dhe lodhje të trupit. Përveç kësaj, shumë njerëz flenë me gojë hapur po kjo jo vetëm që shkakton gërhitjen, ka dhe një sërë pasojash të tjera.

Dëmton dhëmbët

Kur flini me gojë hapur mund t’ju dëmtohen dhëmbët pasi rrjedha e ajrit than pështymën. Më pak pështymë parandalon grumbullimin e pllakave që rrit numrin e baktereve të padëshiruara në gojë. Kjo do të shkaktojë prishjen e dhëmbëve.

Shkakton frymëmarrje të keqe

Kjo gjendje shkaktohet për shkak të pështymës. Kalimi i ajrit nga goja zvogëlon aftësinë e gojës për t’u pastruar vetë.

Shkakton lodhje dhe rraskapitje

Nëse flini me gojë të hapur zvogëloni rrjedhën e oksigjenit në mushkëritë tuaja. Sa më pak oksigjen në mushkëri, aq më të lodhur dhe të rraskapitur do të ndiheni.

Buzë të thata dhe të çara

Kur flini me gojë të hapur, lëngu në gojën tuaj thahet dhe për pasojë zgjoheni me buzë të thata dhe të çara. /abcnews.al

Thojini lamtumirë fryrjeve të barkut me këtë bimë të mrekullueshme

Sherebela është një nga bimët më të mira medicinale. Duke qenë se vepron si një astrigjent, stimulues dhe tonik, shkakton një ngrohtësi në stomak, lehtëson tretjen, shkakton diurezë, përshpejton qarkullimin, ka një efekt të rëndësishëm në tru.

Gjithashtu është qetësues dhe zvogëlon acarimin e sistemit nervor.

Për të përgatitur çajin merrni disa gjethe sherebele dhe një limon. Bëjeni çaj dhe pijeni atë për 3 ditë në mëngjes dhe në darkë duke e kombinuar me një dietë të mirë. Domethënë mos hani ushqime të yndyrshme.

Nëse dëshironi, shtoni një lugë mjaltë në secilin filxhan. Në këtë mënyrë, barku juaj do të shfryhet dhe do të bëhet përsëri i sheshtë

Këshillë: Për super rezultat, pijeni atë para drekës./abcnews.al

Mister: Gjendet një grua duke jetuar vetëm në një tendë, ushqehej prej 6 muajsh me bar

Një histori e çuditshme ka ndodhur në Utah dhe ka të bëjë me një grua e cila u shpall e zhdukur rreth 6 muaj më pare. Ajo u gjet duke jetuar në një tendë në një kanion të izoluar të shtetit.

47-vjeçarja mbijetoi duke u ushqyer ekskluzivisht me bimësinë e zonës. Edhe e gjetën në momentin, kur droni që po e kërkonte u rrëzua afër çadrës së saj.

Autoritetet besojnë se gruaja u zhduk vullnetarisht dhe mbijetoi duke ngrënë bar dhe bimë dhe duke pirë ujë tek një lumë afër.

Policia ka kërkuar për të që nga nëntori i vitit 2020, kur makina e saj u gjet në një zonë malore. Zyra e shefit të bluve pretendon të ketë mbledhur informacion “që tregon se gruaja mund të jetë duke luftuar me probleme psikologjike”.

“Ne tani besojmë se ajo qëllimisht zgjodhi të qëndrojë në zonë për të gjithë këta muaj pas nëntorit 2020,” përfundoi shefi./abcnews.al

Woman missing since 2020 found living in tent in Utah canyon, eating moss and grass https://t.co/9IqYSk1k4b pic.twitter.com/eBnRXkGfu9

— New York Post (@nypost) May 4, 2021

E rrallë/ 25-vjeçarja sjell në jetë 9 fëmijë (Foto)

Një grua nga me origjinë nga Mali, ka arritur të lindë 9 fëmijë, 5 vajza dhe 4 djem.

Lajmi është bërë i ditur nga Ministria e Shëndetit në Mali, e cila njofton se Halime Sisi, solli në jetë fëmijët me prerje cezariane dhe ndodhet në shëndet të plotë.

25-vjeçara ishte njoftuar nga mjekët që do të sillte në jetë 7 fëmijë, ndërsa dy të tjerët ishin një surprizë e madhe për të e familjarët e saj, shkruajnë mediat e huaja.

Nëna e re u ndoq në një klinikë marokene që nga 30 marsi, pas një shtrimi dy javë në spital në spitalin Point G në Bamako.

A mund të ndryshojnë tani kufijtë në Ballkan/ Flasin diplomatët veteranë Carl Bild dhe Miroslav Lajçak (VIDEO)

Miroslav Lajcak, Përfaqësuesi Special i BE-së për Dialogun Beograd-Prishtinë, dhe Carl Bildt, ish-i Dërguari Special i Kombeve të Bashkuara për Ballkanin, thanë të martën se rënia e ndikimit të BE-së është arsyeja kryesore për planet e rrezikshme që hidhen për të rishkruar kufijtë në rajon.

Në një panel diskutimi të titulluar “Geopolitical Gambles in the Balkans”, Lajcak dhe Bildt shprehën shqetësimin në lidhje me dy të ashtuquajtura ‘non-papers’, njëra prej të cilave u qarkullua nga kryeministri slloven dhe tjetra nga Franca dhe Gjermania, megjithëse kjo është mohuar.

E para raportohet të ketë sugjeruar që pjesë të Bosnjës dhe Hercegovinës, por ndoshta edhe të Maqedonisë së Veriut dhe Malit të Zi, do të bëheshin pjesë e një “Kroacie të madhe” dhe një “Serbie të madhe” dhe se Shqipëria dhe Kosova do të shkriheshin në një “Shqipëri të madhe”.

E dyta thuhet se sugjeroi krijimin e një rrethi autonom në pjesën veriore të Kosovës me shumicë serbe si pjesë e një marrëveshjeje në të cilën Serbia do të njihte pavarësinë e Kosovës. Të dy ‘non-papers’ kanë shkaktuar polemikë të gjerë, edhe pse askush nuk ka pranuar që qëndron pas tyre.

“Ideja e rishikimit të kufijve nuk është diçka e re. Ajo ka qenë këtu për shumë vite, por u soll në pah tani. Unë nuk jam aspak dakord me këto ide. I konsideroj jashtëzakonisht të rrezikshme dhe një ide që provokon luftë”, tha Lajcak.

“Për fat të keq, vizioni i anëtarësimit në BE për Ballkanin Perëndimor është bërë më i paqartë, më i largët dhe për këtë arsye edhe më pak i motivuar. Kur ne krijuam një boshllëk në rajon, të tjerë do të vijnë me ide të tjera”, shtoi ai.

Lajcak argumentoi se vënia në zbatim e ndryshimit të kufijve do të ishte “përmbushje e ëndrrës së Sllobodan Millosheviçit dhe Franjo Tuxhmanit”, liderët e kohës së luftës së viteve 1990 të luftës të Serbisë dhe Kroacisë.

Ai iu referua një plani të përbashkët të rënë dakord nga Tuxhman dhe Millosheviç në vitin 1992 për ndarjen e Bosnjës dhe Hercegovinës përgjatë vijave etnike.

“Kur ne (BE-ja) krijuam një boshllëk në rajon, të tjerët po vijnë me ide të tjera. Nëse nuk jemi seriozë me Planin A (anëtarësimin në BE për shtetet e Ballkanit), do të vijnë njerëz të tjerë me një Plan B dhe kjo është pikërisht ajo për të cilën flitet në ‘non-paperi’-in e parë”, tha ai.

Bildt ishte dakord me këtë: “Nëse Plani A nuk funksionon, i cili humbi besueshmërinë për BE-në, atëherë keni Planin B, ‘non-papers’ dalin në tryezë”, tha ai.

Ai gjithashtu i përshkroi sugjerimet për rishikimin e kufijve si “shumë të rrezikshme”.

“Të gjithë po thonë se nuk janë dakord me ‘non-papres’, por të gjithë ata që janë marrë me Ballkanin e dinë se ka mjaft njerëz rreth këtyre ‘non-papers’”, tha ai.

Bildt argumentoi se lojtarët e tjerë ndërkombëtarë nuk po bëhen më të fortë në Ballkan, por BE-ja po bëhet më e dobët.

“Nuk është se Rusia, Turqia dhe të tjerë janë aktorë të fortë në Ballkan, por nëse BE-ja bëhet më e dobët, të tjerët mund të bëhen më të fortë nga përkufizimi pa qenë veçanërisht të fortë”, tha ai. /BIRN

Vajza e Sabianit, tani edhe këngëtare? Kejsi: I lexoja, më mërzitën. Ç’po ndodh me zemrën?

Keisi Medini ishte e pranishme në “Abc e Pasdites” me moderatorin Ermal Peçi ku foli për këngën e saj më të re “Criminal. Ajo tregoi se bashkëpunimi me Artixn erdhi shumë natyrshëm teksa ai ishte në studion e babait të saj për një këngë të tijën, ata vendosën për një duet.

Vajza e këngëtarit të mirënjohur, Sabiani, theksoi se është paragjykuar për faktin se është bjonde apo se është marrë vetëm me fotoshooting, por muzikën ajo e kishte pëlqyer që fëmijë. “Po normale, këtë punë kanë njerëzit. Por mua më pëlqen ti them vetes “kështu jam çfarë të bëj””, iu përgjigj ajo pyetjes së Ermali nëse ishte paragjykuar ndonjëherë se ishte bjonde. Keisi tregoi se ka pasur mbështetjen e shumë artistëve dhe iu është shumë mirënjohëse, dhe se ka marrë shumë mesazhe në Instagram.

“Unë muzikë dua të bëj se e kam dhe talent. Njerëzit nuk janë mësuar akoma po unë do tja ngulis në mendje se jam këngëtare. Nuk kanë patur faj se unë gjithmonë duke bërë foto, fotoshooting, foto provokuese dhe normalisht njerëzit me atë frymë do mësohen, do thonë kjo është fotomodele. Tani do ti mësoj që këndoj”, tha ajo. Ndër të tjera shtoi se me fotot nuk mund të bëj më shumë se sa ka bërë, në disa foto të hershme ka provokuar më shumë ndërsa tani jo më.

Teksa Ermali po lexonte komentet e bëra në këngën e saj në youtube njëri nga ndjekësit e pyeste nëse ishte single, ajo pohoi se po ishte vetëm. Gjatë invtervistës “ Të të bëj për vete…” Ermali e pyet nëse është kusht që partneri I saj të jetë shok me Sabianin dhe të dijë këngët e saj. Keisi thotë po sepse babain e ka shok, mik dhe gjithashtu partneri duhet të dijë këngët e saj.

5 këshilla për të mbrojtur fëmijët tuaj nga rreziqet e internetit

Fëmijët janë bërë përdorues të rregullt të pajisjeve teknologjike dhe është thuajse e pamundur t’i shkëputur prej tyre.

Duke qenë se kalojnë një kohë të gjatë me ta, priren të jenë të ekspozuar ndaj rreziqeve. Më poshtë abcnews.al do të ndajë me ju 5 këshilla si të mbroni të vegjlit tuaj nga interneti.

1. Kontrolli

Kontrolloni së bashku me fëmijën tuaj cilësimet e sigurisë dhe privatësisë, për të garantuar se e ka të aktivizuar opsionin e verifikimit me dy hapa (two step verification) dhe që kodet që ai përdor janë të sigurta.

2. Diskutimi

Diskutoni me fëmijën që miqtë e tyre në internet të jenë vetëm ata që kanë në jetën reale, sugjeron abcnews.al.

3. Pranimi i kërkesave për miqësi

Në asnjë rrethanë të huajt ose “shokët e shokëve” nuk duhet të pranohen.

4. Shpjegimi i rreziqeve

Flisni me fëmijën tuaj për rreziqet e ekspozimit të të dhënave personale (emrat, adresa e shtëpisë, numrat e telefonit, shkolla, etj), fotot ( e turpshme ose jo), aplikacionet dhe shërbimet e internetit.

5. Flisni me fëmijën për dërgimin e fotove dhe videove

Theksojuni fëmijëve se dërgimi i mundshëm i fotove tek një person i njohur në një kohë të caktuar mund të ketë pasoja negative më të ardhmen./abcnews.al

E papritur/ Bill Gates njofton ndarjen pas 27 vitesh martesë nga bashkëshortja e tij Melinda

Bill dhe Melinda Gates kanë deklaruar d i v o r c i n, që i jep fund martesës së tyre prej pothuajse tri dekadash.

Themeluesi i Microsoft, Bill Gates, ka njoftuar nëpërmjet një letre të përbashkët në llogarinë e tij zyrtare në ‘Twitter’ se është ndarë nga gruaja e tij, Melinda Gates, pas 27 vitesh bashkëjetesë.

“Kemi rritur tre fëmijë të mrekullueshëm dhe ndërtuar një fondacion që operon kudo në botë dhe që i mundëson një jetë të shëndetshme dhe prodhuese njerëzve . Ndajmë ende besimin në atë mision dhe do vijojmë bashkëpunimin në fondacion, por nuk mendojmë se mund të rritemi më së bashku si çift.

Ne vazhdojmë të ndajmë besimin se misioni dhe puna jonë do vazhdojë së bashku, por mendojmë se nuk mund të kalojmë në faza të tjera jetësore si çift. Ne kërkojmë hapësirë dhe privatësi për familjen tonë, derisa të fillojmë jetën e re është komenti i vetëm që deri më tani shpjegon vendimin e papritur.” shkruhet në letër.

Ish-CEO i Microsoft, pasuria e të cilit përllogaritet në afro 145 miliardë dollarë, dhe bashkëshortja e tij Melinda prej shumë vitesh drejtojnë fondacionin që mban emrin e tyre, që objektiv ka reduktimin e varfërisë, dhe krijimin e mundësive të qendrueshme të prodhimit.

Bill dhe Melinda Gates u takuan në Microsoft. Ajo ka qenë menaxhere e marketingut në kompaninë e programeve kompjuterike. Të dy u martuan në Hawaii në 1994 pasi Bill Gates kishte peshuar të mirat dhe të këqijat në një dërrasë të zezë.

Njoftimi vjen dy vjet pasi Jeff Bezos, CEO i Amazon , tha se ai dhe gruaja e tij, MacKenzie, ishin duke u divorcuar. Bill Gates dhe Jeff Bezos janë ndër njerëzit më të pasur në botë.

LETËRSIA E VJETËR SHQIPTARE

Nga Xhelal Zejneli

Përfaqësues të letërsisë së vjetër shqiptare janë Gjon Buzuku, Lekë Matrënga, Pjetër Budi, Frang Bardhi dhe Pjetër Bogdani.

Karakteristika e letërsisë së vjetër shqiptare: Janë tekste fetare të përkthyera nga latinishtja apo italishtja; pra, nuk është letërsi origjinale; tekstet janë shkruar me shkronja latine; në ca raste janë përdorur edhe pesë shkronja cirilike; tekstet janë botuar në Romë, në Venedik, në Padovë (Itali); autorët janë të veriut të Shqipërisë, me përjashtim të Matrëngës; që të gjithë janë shkolluar në Itali; kanë studiuar teologjinë, filozofinë, kulturën antike greke dhe latine; janë priftërinj katolikë, me përjashtim të Matrëngës; dialekti që kanë përdorur është gegërishtja, me përjashtim të Matrëngës; kjo letërsi nuk kishte shtrirje në mbarë Shqipërinë; kjo letërsi ka vlera gjuhësore, kulturore dhe historike; ishin të lidhur me kulturën apo me qytetërimin perëndimor, me kulturën latine.

GJON BUZUKU (shekulli XVI) – Për autorin e librit të parë shqip dihet pak. Supozohet se familja e Buzukut është nga fshati Shestan afër Shkodrës. Është bir Bdek Buzukut. Thuhet se Buzuku ka jetuar në rajonin e Venedikut. Aty ishin vendosur refugjatët shqiptarë pas pushtimit turk të Shkodrës më 1479. U shkollua si letrar dhe si prift katolik.

“MESHARI” – Vepra ka rëndësi historike ngase është i pari libër në shqip. U botua më 1555, i mungon ballina dhe 16 faqet e para të kopjes së vetme. Titulli origjinal i librit nuk dihet. Supozohet se u botua në Venedik. Vepra ka rëndësi gjuhësore dhe kulturore. Kopja e vetme u zbulua më 1740 në bibliotekën e Kolegjit të Propaganda Fides në Romë. E zbuloi Gjon Nikollë Kazazi (1702-1752) nga Gjakova, i cili si Argjipeshkëv i Shkupit ishte për vizitë në Romë. Më vonë “Meshari” përfundoi në Bibliotekën e Vatikanit, ku ndodhet sot e kësaj dite kopja e vetme origjinale. Pas shumë vitesh harrimi “Meshari” u nxor në dritë nga studiuesi arbëresh i Sicilisë Pal Skiroi (1866-1941), i cili e fotokopjoi tekstin më 1909-19010. Më 1929 u bënë tri kopje për studiuesin françeskan Justin Rrota (1889-1964), i cili më 1930 botoi në Shkodër fragmente të Mesharit. Më 1958 u botua i plotë nga Namik Resuli (1908-1985). Më 1968 me “Mesharin” u mor babai i gjuhës shqipe Prof. Eqrem Çabej (1908-1980). Ky e bëri botimin kritik në dy vëllime në Tiranë. Çabej e bëri transliterimin e tekstit dhe transkriptimin fonetik.

“Meshari” përbëhej prej 110 fletësh ose 220 faqesh. Prej tyre, kanë mbetur 94 fletë ose 188 faqe. Libri përmban një meshar (lutje e rite për gjithë vitin). Përmban edhe fragmente të përkthyera nga librat e lutjeve, psalmet dhe litanitë katolike. Pjesa më e madhe e veprës përbëhet nga përkthime prej Dhiatës së Vjetër. Teksti përmban 154.000 fjalë me një fjalor prej 1500 leksemash. U botua me shkronja latine, përfshi edhe pesë shkronja me prejardhje cirilike.

Gjuha e Buzukut i ka tiparet e gegërishtes veriperëndimore. Gjuha e tij është pa turqizma. “Meshari” përmban edhe një pasthënie apo pas-shënim të shkruar nga vetë autori.

LEKË MATRËNGA 1567-1619) – klerik ortodoks, arbëresh i Sicilisë. Lindi, ose në Monreale ose në Hora të Arbëreshëve (Piana dgli Albanesi që në atë kohë quhej Piana dei Greci) në jug të Palermos. Familja e tij kishte emigruar në Sicili ndoshta nga Peloponezi, rreth viteve 1532-1533. Data e saktë e lindjes nuk dihet. Studio pesë vjet (supozohet në vitet 1582-1587) në Kolegjin Grek të Shën Athanasit në Romë. Pas studimeve u kthye në Sicili. Në Kronikën e studentëve të Kolegjit shkruan: “Lekë Matrënga nga Monreale e Sicilisë, me kombësi shqiptare, student i kulturës greke dhe latine….”

Vepra– Është autor i librit “E mbsuame e krishterë”, Romë 1592. (Doktrina e Krishterë). Është një katekizëm prej 28 faqesh i përkthyer nga një vepër latinisht e priftit spanjoll Jakob Ledesma (1516-1575). Kopja e vetme në dorëshkrim ndodhet në Bibliotekën e Vatikanit. Më vonë libri u botua në Romë më 1592 dhe u zbulua nga Mario Rok. Vepra përmban një hyrje në italishte, një poezi me tetë vargje si dhe katekizmin (një udhëzim fetar për doktrinat kishtare në formë pyetjesh-përgjigjesh). Matrënga e bëri përkthimin për t’u përdorur prej arbëreshëve në Sicili, në Kalabri, në Pulje etj., të cilët nuk e kuptonin katekizmin në italisht që ishte në përdorim.

Vepra ka rëndësi historike dhe letrare. Është e para vepër nga një arbëresh dhe e para vepër e shkruar në dialektin toskë. Kjo vepër vjen 37 vjet pas “Mesharit” të Buzukut. Vepra e Matrëngës përmban një leksik prej 450 fjalësh. Matrënga është autori i parë i një poezie të shkruar në gjuhën shqipe. Poezia ka tetë vargje, 11-rrokëshe, me rimë të këmbyer. Ajo titullohet “Këngë e përshpirtshme” (Canzona spirituale).

PJETËR BUDI (1566-1621) – është autor i katër veprave fetare në gjuhën shqipe. Lindi në fshatin Gur i Bardhë në krahinën e Matit. Studioi teologjinë në Kolegjin Ilirian të Loretos, në Ankonë të Italisë, ku do të studionin shumë shqiptarë. Shërbeu si prift katolik në Maqedoni, në Kosovë dhe në Tivar. Më 1610 shërbeu në Shkup, ndërsa më 1617 në Prokuple të Serbisë. Në Kosovë u angazhua për qëndresën shqiptare kundër Portës (Perandorisë Osmane). Më 1616 vajti në Romë ku qëndroi deri në vitin 1618. Në vitet 1618-1619 qëndroi në Spanjë. Përsëri e gjejmë në Romë. Më 1622 u kthye në Shqipëri.

Vdiq në dhjetor 1622 (u mbyt duke kaluar lumin Drin). Është thënë se vdekja e tij ka qenë një komplot për ta eliminuar. Shkroi vepra fetare, jo vetëm në shqip por edhe në serbisht.

Vepra – Për pesë vjet shkroi katër vepra në shqip, me gjithsej 1000 faqe. E para mban titullin “Doktrina e Kërshtenë”, Romë 1618. Një kopje origjinale ruhet në Bibliotekën e Vatikanit. Është përkthim i një katekizmi. Vepra ka 169 faqe bashkë me një parathënie. Në fund të faqes është shkruar me dorë “Autori ia dha këtë kopje si dhuratë Bibliotekës së Vatikanit, 29 janar 1622”. U rishtyp nga Propaganda Fide në Romë. Vepra ka një shtojcë me 53 faqe me poezi fetare në shqip, rreth 3000 vargje. Këto vargje përbëjnë poezinë më të hershme në dialektin gegë. Vargjet janë përkthime nga latinishtja dhe italishtja, por ka edhe vargje origjinale (që nuk janë përkthim).

Tri veprat e tjera të Budit janë: “Rituali Roman”, 319 faqe – janë lutje me komente në shqip; “Kush thotë meshë”, 16 faqe – janë shpjegime meshash; “Pasqyra e të rrëfyemit”, 401 faqe (e ka përkthyer në shqip “për ata që nuk kuptojnë gjuhë tjetër përveç gjuhës amtare shqipe”. Si “Rituali Roman” ashtu edhe “Pasqyra e të rrëfyemit” kanë shtojcë me vargje në gjuhën shqipe.

Gjuha: Budi ka përdorur dialektin gegë. Veprat e Budit, përpos përkthimeve nga latinishtja dhe italishtja, përmbajnë edhe mbi 100 faqe parathënie, letra baritore, shtojca dhe pas-shënime, që përbëjnë prozë origjinale në shqip. Budi është i pari shkrimtar shqiptar që iu përkushtua poezisë.

Veprat e tij përmbajnë rreth 3300 vargje fetare; strofat janë katërvargëshe, me rimë të këmbyer, 8-rrokësh. Janë gjithsej 19 poema.

Poezitë e tij janë përkthime, por ka edhe krijime poetike origjinale të shkruara nga Budi. Në veprat e veta, Budi ka përdorur një leksik prej 2453 fjalësh.

FRANG BARDHI (1606-1643) – Është dijetar me horizont të gjerë kulturor dhe humanist i përkushtuar për përparimin e popullit shqiptar. Është autor i fjalorit të parë shqiptar. Është e para vepër në gjuhën shqipe pa brendi fetare. Lindi në Nënshat ose Kallmet në veri të Lezhës. Familja e tij i dërgonte djemtë për studime në Itali. Studioi teologjinë në Kolegjin Ilirian të Loretos, në Ankona të Italisë. Më vonë ndoqi studimet në Kolegjin e Propaganda Fides në Romë. I ungji ishte kryepeshkop i Tivarit. Frang Bardhi e ribotoi në Romë “Doktrinën e Kërshtenë” të Budit. Prej vitit 1637 i dërgoi nga Shqipëria Propaganda Fides në Romë raporte italisht dhe latinisht, lidhur me ngjarjet politike në Shqipëri, për zakonet shqiptare dhe për gjendjen e kishës katolike. 19 raporte dhe letra ruhen në arkivin e Propaganda Fides. Vdiq në moshën 37 vjeç.

Vepra – “Fjalor latinisht-shqip”, Romë 1635 (Dictionarium latino-epiroticum). E shkroi në moshën 29-vjeçare. Libri ka 238 faqe. Përmban 5640 zëra latinisht, të përkthyera në shqip. Fjalori ka një parathënie prej 6 faqesh dhe përmban një shtojcë. Me këtë libër, Bardhi synonte t’u ndihmonte klerikëve shqiptarë për ta mësuar latinishten. Fjalori i Bardhit është e para vepër në leksikografinë shqiptare dhe më e rëndësishmja ndër 22 fjalorët shqip që u botuan më pas deri në vitin1850. Më 1759 në depon e Propaganda Fides në Romë ka pasur 360 kopje të këtij libri.

Terma të caktuar, si materie i përkthen: një gjë nga e cila bëhen gjërat e tjera; substancë – një gjë që mban gjallë njeriun; patria – dheu ku është lindur njeriu. (Fjalët atdhe, mëmëdhe janë neologjizma, janë krijuar më vonë).

Shtojca e fjalorit përmban 33 faqe. Është e ndarë në shtatë krerë: emra dhe numërorë; tituj familjarë; qytete dhe kështjella; ndajfolje; parafjalë; pasthirrma; proverba, fjalë të urta, dialogë dhe përshëndetje. Një pjesë e shtojcës është 4-gjuhësh – latinisht, italisht, shqip dhe turqisht. Bardhi e jep skeletin e një gramatike të shqipes.

Të 113 proverbat dhe fjalët e urta që i përfshin në fjalor përbëjnë të parën përmbledhje të proverbave në gjuhën shqipe. Këto proverba paraqesin rëndësi, si për linguistët (gjuhëtarët), ashtu edhe për folkloristët. Në faqet e para të librit janë vënë katër poezi të shkurtra panegjirike të shkruara në latinisht nga bashkë-studentë të Bardhit në Kolegj. Autorët e tyre e lëvdojnë veprën e Bardhit dhe e krahasojnë atë me poetin romak –Ovidin (Publius Ovidius Naso, 43 para IK. – 18 pas K.).

Bardhi boti edhe një traktat me titull “Gjergj Kastrioti i quajtur Skënderbe”, Venedik 1637. Kjo vepër erudite përmban 76 faqe. Me të, hedh poshtë mëtimin e peshkopit Tomo Marnaviç (Ivan Tomko Mrnavić / Tomeus Marnavitius, i njohur me pseudonimin Boshnjaku – Bosnensis; Shibenik, Kroaci 1580 – Vjenë, 1637) historian dhe shkrimtar kroat nga Bosnja se heroi kombëtar shqiptar ishte me prejardhje boshnjake. Bardhi kishte ndjenja të forta atdhetare.

PJETËR BOGDANI (rreth 1630-1689) – Është shkrimtari i fundit dhe më origjinali i letërsisë së hershme shqiptare. Autor i veprës së parë të rëndësishme në prozë e shkruar drejtpërdrejt në shqip (d.m.th nuk është përkthim). Lindi në Gur të Hasit afër Prizrenit. U edukua me traditat e kishës katolike. I ungji Ndre Bogdani (Andrea Bogdani, rreth 1600-1683) ishte argjipeshkëv i Shkupit. Pjetër Bogdani ndoqi studimet në Kolegjin Ilirian të Loretos afër Ankonës, Itali sikundër edhe paraardhësit e tij Pjetër Budi dhe Frang Bardhi. Në vitet 1651-1654 ndoqi studimet në Kolegjin e Propaganda Fides në Romë, ku u diplomua doktor në filozofi e teologji. Më 1656 u emërua Peshkop i Shkodrës. U caktua administrator i Kryedioqezës së Tivarit deri më 1671. Gjatë luftës turko-austriake (1664-1669) u fsheh në fshatrat e Shkodrës. Më 1677 e zëvendësoi të ungjin dhe u emërua kryepeshkop i Shkupit. Duke qenë një atdhetar i madh, mbeti në konflikt me autoritetet turke. U detyrua të largohej në Raguzë (Dubrovnik), nga ku vazhdoi rrugën për në Venedik dhe Padovë, duke marrë me vete edhe dorëshkrimet. Më 1686 u kthye në Ballkan për të mbështetur qëndresën e shqiptarëve kundër ushtrive të Perandorisë Osmane, sidomos në Kosovë. Organizoi në Kosovë bashkimin e një force prej 6000 kryengritësish shqiptarë me ushtrinë austriake. Vdiq në Prishtinë më 1689. I nipi, Gjergi bënte të ditur se eshtrat e të ungjit ishin zhvarrosur nga ushtarët turq e tartarë dhe ishin hedhur në rrugët e Prishtinës.

Vepra – Bogdani është cilësuar si baba i prozës shqiptare. Është autor i veprës “Çeta e profetëve” (Cuneus Prophetarum), Padovë 1685. Është një traktat mbi teologjinë. U botua shqip dhe italisht. Variantin shqip e kishte përfunduar 10 vjet më parë, por nuk i qe dhënë leja e botimit nga Propaganda Fide, e cila urdhëroi që dorëshkrimi të përkthehej edhe në italisht. Vepra u shtyp me alfabetin latin sikundër përdorej në botimet italisht, duke shtuar po ato shkronja cirilike që patën përdorur Pjetër Budi dhe Frang Bardhi. Gjatë studimeve në Kolegjin e Propaganda Fides, Bogdani ka kërkuar libra shqip nga biblioteka e kolegjit: “Pesë kopje të “Doktrinës së Krishterë” dhe pesë fjalorë shqip”. Me siguri, bëhet fjalë për veprat e Budit e të Bardhit. Në një raport dërguar Propaganda Fides më 1665, ai përmend “Evangelii in Albanese”. Supozohet se bëhet fjalë për “Mesharin” e Gjon Buzukut.

“Çeta e Profetëve” u botua në dy shtylla përkrah njëra-tjetrës në çdo faqe, njëra shqip e tjetra italisht. Libri doli në dy vëllime. Që të dyja kishin nga katër pjesë.

Vëllimi i parë, në faqet e para ka disa përkushtime dhe panegjerika në latinisht, shqip, serbisht dhe italisht si dhe dy poezi shqip tetë vargjesh, njëra nga Lukë Bogdani dhe tjetra nga Lukë Suma. Vëllimi i parë trajton tema nga Dhiata e Vjetër.

Vëllimi i dytë, i titulluar “Mbi jetën e Jezu Krishtit, shpëtimtarit të botës”, i kushtohet Dhiatës së Re. Kjo pjesë e librit përfshin një përkthim nga Libri i Danielit, në tetë gjuhë – latine, greke, armene, siriake, hebraike, arabe, italiane dhe shqipe.

Kjo pjesë ka edhe një shtojcë tri faqesh me titull “Lashtësia e shtëpisë së Bogdanëve”. Vepra u rishtyp dy herë nën titullin “E vërteta e pagabueshme e besimit katolik”, Venedik 1691 dhe 1702.

“Çeta e profetëve” është kryevepër e letërsisë së hershme shqiptare dhe është e para vepër me tipare të plota letrare e artistike në gjuhën shqipe. Ajo përmban: filozofi, teologji, shkencë (gjeografi, astronomi, fizikë e histori). Me poezinë dhe me prozën letrare që ka vepra, autori prek çështje të estetikës e të teorisë së letërsisë. Është vepër humaniste e ndikuar nga traditat filozofike të Platonit (427-347 para K), të Aristotelit (384-322 para K), të shkrimtarit romak, atit kishtar më të rëndësishëm të Kishës Perëndimore – Shën Agustinit (354-430) dhe të teologut e filozofit italian Shën Thoma Akuinit (Thomas Aquinas ose Thomas de Aquino, 1225-1274).

Shpjegimin e çështjeve të qenies, Bogdani e trajton nëpërmjet arsyes dhe mendjes.

Përpos prozës, ka shkruar edhe poezi, me tematikë fetare.

Gjuha që përdor Bogdani është një shqipe e veçantë. Në veprën e tij hasim në një leksik të pasur. Nocionet e reja abstrakte apo termat në lëmin e filozofisë, i përdor me mjeshtri, për dallim nga paraardhësi i tij Frang Bardhi, 50 vjet më parë.

Në veprën e Bogdanit ndeshemi për herë të parë me atë që mund të quhet gjuhë letrare shqipe. Prandaj, është cilësuar si baba i prozës shqipe.

Patriarku serb bën deklaratën e guximshme: Me shqiptarët mund të jemi fqinj të mirë

Kreu i Kishës Ortodokse Serbe Patriarku Porfirije ka bërë disa deklarata të guximshme sa i përket realitetit të tanishëm në Serbi në lidhje me raportet e tyre me shqiptarët.

“Ne nuk kemi pse të presim të jetojmë si vëllezër, por mund të jemi fqinj të mirë me njeri-tjetrin”, tha ai sot për Radio Beogradin.

Ai shtoi po ashtu se Kosova është kthyer në një mit për serbët, ndërsa theksoi se në të ardhmen ekziston e hapur mundësia për një bashkëjetesë në paqe mes serbve dhe shqiptarëve në shtetin më të ri të Europës.

Porfirije theksoi se serbët dhe shqiptarët kanë jetuar bashkë prej shekujsh, gjë që tregon persepektivën se mund të vijojnë të jetojnë në paqe me njëri-tjetrin.

Patriarku serb tha gjithashtu se ka më shumë të përbashkëta se sa ndasi mes shqiptarëve dhe serbve duke shënuar një qendrim krejt të kundërt nga paraardhësi i tij, i cili i mëshonte më tepër konfliktit se sa paqes.

Patriarku i vdekur tashmë, Anfilioje ishte një ndër nxitësit e konfliktit mes serbve dhe shqiptarëve përmes deklaratave të tij.

XHAMIA E VJETËR 500-VJEÇARE NË KËRÇOVË, E NDËRTUAR NGA DRURI, GURI DHE BALTA (VIDEO)

Kjo është njëra nga xhamitë më të vjetra në Maqedoninë e Veriut, e ndërtuar rreth 500 vjet më parë në fshatin Garanë të Kërçovës. Kjo xhami e shekullit XV e gjitha është e ndërtuar nga druri, guri dhe balta, ndërsa siç mund të shihet është punuar me dorë. Minarja e saj është e shkurtër, por praktike.
Historia flet se kjo xhami është ndërtuar, kur është ndërtuar edhe xhamia “Sulltan Pajaziti” e Kërçovës për të cilën shkruhet se është ndërtuar në vitin 1453.

Xhamia është e ndërtuar në pjesën e vjetër të fshatit Garanë. Aty janë falur jo vetëm banorët e fshatit, por të fshatrave përreth, me që nuk ka pasur xhami tjetër.
Banorët thonë se tani, sa për simbolikë, kjo xhami shfrytëzohet një herë në vit.

“Xhamia e fshatit Garanë, gjegjësisht xhamia e vjetër e fshatit Garanë daton nga shekulli i XV dhe llogaritet si një ndër xhamitë më të vjetra të qytetit të Kërçovës. Fshati Garanë i ka dy xhami funksionale dhe këtë e llogarisim si xhamia e vjetër, xhamia e cila na kujton shumë momente. Për këtë arsye disa herë, ndër shekuj dhe ndër vite është rindërtuar, rinovuar. Herën e fundit kjo xhami me iniciativë të vetë popullatës dhe fshatrave është rindërtuar në vitin 1994”, tregon Kujtim Kasami, doktor shkencash.

Vait Hajrullai është nipi i imamit të kësaj xhamie që ka qenë dikur haxhi Qerim Hajrullai. Qerimi i ka shërbyer këtij xhemati që nga mosha e re, e deri në ditët e fundit të jetës së tij.

“Gjyshi im ka punuar prej në moshën rinore, prej kur e ka kryer në atë kohë medresenë dhe ka qenë si imam në atë xhami, deri në ditën e fundit të jetës së tij. I ka shërbye asaj xhamie dhe fshatrave të fshatit Garanë”, shprehet Hajrullai.

Banorët disa herë e kanë rinovuar këtë xhami, duke u munduar që ta mbajnë si kujtim të fshatit nga e kaluara dhe si një vlerë e çmuar historike 500 vjeçare.

“Unë mendoj që kjo xhami duhet ta luaj rolin e saj, së pari rëndësinë dhe peshën e madhe që ka historike, sepse flasim për një objekt shumë të vjetër dhe ne siç e kemi mirëmbajtur deri më tani do të duhet ta mirëmbajmë, bile apeloj që mirëmbajtja dhe kujdesi ndaj këtij objekti fetar dhe kësaj xhamie të jetë edhe më i madh”, tha më tej Kasami.

Fshati Garanë ka edhe dy xhami tjera, në të cilat banorët kryejnë ritualet fetare, por xhamia e vjetër ka një rëndësi të veçantë për ta. Dëshira e madhe e tyre është që kjo xhami të ruhet dhe të mbetet edhe për gjeneratat e ardhshme.

Ndahen 8 milionë denarë për kanalin e Xhepçishtit, banorët: Nëse nuk ndalen ujërat e zeza, pastrimi është i kotë (VIDEO)

Qeveria ka ndarë 8 milionë denarë për pastrimin kanalit për ujitje, i cili kalon në tokat e fshatit Xhepçisht, që më pas i njëjti të futet në funksion për ujitje.
Për të para gjendjen e kanalit kanë dalë ministri i Bujqësisë, Arjanit Hoxha, bashkë me deputetin e zonës Bilall Kasamin.

“Pavarësisht se në këtë vit nuk ka qenë i paraparë në programin e ministrisë së Bujqësisë, ne arritëm që të gjejmë mjete aq sa kërkuan nga Njësia rajonale për menaxhimin e ujërave. Këto mjete në seancën e ardhshme të Qeverisë do të realokohen dhe do insistojmë që sa më shpejtë të shpallet prokurimi publik, që të bëhet pastrimi kanalit”, deklaroi Hoxha.

Por bujqit që kanë toka për mbjellje, thanë se edhe nëse pastrohet kanali, nëse nuk ndalohet derdhja i ujërave të zeza , ai nuk do të jetë në funksion.

“Me këta ujërat e zeza nuk ujitet se bën shkatërrimin e çdo lloj perime apo peme edhe nëse ujitën me këtë ujë është uji i ndyrë nuk mund të ujitet”, u shpreh ky bujk

“E gjitha kjo tokë për 30 vite nuk ujitet. Deri në vitet e 90-ta sa ishte komunizmi, sa ishte Bashkësia e ujërave, kanali ka punuar shumë mirë. Pas asaj pritem kohëra më të mira, por shkoi në shkatërrim. Nga e 90-ta kanali nuk funksionon më. Ujëra të zeza lëshohen në kanal nga fshatrat. Para dy vitesh erdhën kinse e pastruan. Ai nuk ke pastrim që të funksionojë. Dhe nëse serish ashtu pastrohet është e kotë”.

Kanali për ujitje furnizohet nga lumi Shkumbin, ndërsa është i ndërtuar fillimisht në vitin 1968 kur ka shërbyer për ujitjen e Pollogut. I njëjti u rindërtua në vitin 1999 dhe nga ajo kohë, për shkak mosmirëmbajtjes është jashtë funksionit, gjë që ka bërë që shumë toka të mos mbjelljen si pasojë e mos pasjes së ujit për ujitje. Qeveria para një viti filloi të ndërton edhe një kanal tjetër nga Raveni i Gostivarit deri në Reçicë të Tetovës.

“O SPAK! O KLSH! O KQZ!”, reagon i alarmuar Ylli Manjani: Kjo ka ndodhur 3 ditë para zgjedhjeve

Ish-ministri Ylli Manjani, e cilëson skandaloze kalimin e 40 milionë eurove në llogaritë e qytetarëve 3 ditë para zgjedhjeve.
Manjani shprehet se votat jo vetëm janë blerë, por janë bërë me paratë e taksave tona.

“O SPAK! O KLSH! O KQZ! O Reforma më e sukseshme e globit!
Si dreqin e mallkum përfunduan lekët e taksave të mia/tonat në llogaritë bankare private të njerëzve, ditët e fundit para votimeve?!

Ejjjj janë plot 40 milionë euro!!! 3 ditë para zgjedhjeve…. ua ua ua ua.
Mirë që i blen, por pse me paret e mia/tonat?! Asnjë kacidhe nga xhepi i vet?!
Prandaj thotë se “skam ble vota” Ai..! Nuk ka blerë gjë nga xhepi i vet, por i joni… “,- shprehet Manjani në një postim në Facebook.

Bota e artit në zi: Ndahet nga jeta këngëtari i njohur shqiptar

Arti shqiptar është në zi, pasi ka ndërruar jetë këngëtari shkodran, Berhan Nehani.

Këtë e bëri të ditur kryetarja e Bashkisë së Shkodrës, Voltana Ademi, e cila përmendi kohën kur ai ishte pjesë e grupit “Karajfilat që ka Shkodra”.

Ajo e vlerësoi Nehanin si pasionanttë artit dhe njeri të dashur e të qeshur.

“Ndarja nga jeta e zotni Berhan Nehanit, është një lajm i trishtueshëm për artin dhe Shkodrën tonë. Ndër themeluesit e grupit “Karajfilat që ka Shkodra” por edhe nismëtar i rimëkëmbjes së tij para 5 viteve, zemra e artistit pushoi së rrahuri ditën e sotme, në moshën 76- vjeçare. Njeri i qeshur dhe i dashur me të gjithë, pasionant i artit dhe muzikës qytetare shkodrane, kështu do ta kujtojmë gjithmonë këtë zotni Shkodre e qytetar model. Ngushëllime familjes, të afërmve, kolegëve për këtë humbje! Do ta kujtojmë gjithmonë artistin z. Berhan Nehani”, shkruan Ademi.

https://youtu.be/8-T9yytV_l8

Formacioni popullor “Karaifilat që ka Shkodra” u themelua në verën e vitit 1983 nga ideatori Nesret Kastrati dhe arkitekti i këtij grupi Tahir Kastrati.
Dikush më i ri e dikush më pak i vjetër, bashkuan zërat e tyre të mrekullueshëm, për t’u bërë, jo vetëm të njohur, por edhe legjendarë në llojin e tyre.

Ishte hera e parë që një grup i përbërë prej 10 këngëtarësh do të hynte në historinë e këtij qyteti si një risi muzikore që do ta çonte këngën shkodrane më tej.
Ata ishin: Bep Pavaci, Rushdi Çekaj, Paulin Gruda, Ferdinant Deda, Luigj Alia, Berhan Nehani, Riza Ramadani, Tahir Kastrati, Nesret Kastrati dhe Leon Leka.

Të gjithë këngëtarët, që performuan në këtë grup, ishin pjestarë të korit të Shtëpisë së Kulturës të qytetit të Shkodrës.
Ishte ideja e të ndjerit Tahir Kastrati, që me më të përzgjedhurit e këtij kori, të krijohej një grup, i cili me një repertor këngësh që buronte nga tradita shkodrane, të paraqitej përpara publikut.
Këtë ide e përkrahën edhe muzikantët dhe kompozitorët shkodranë si: Mark Kaftalli e Nazmi Lishi, por në mënyrë të veçantë mjeshtri Luan Barova, i cili, u bë edhe udhëheqësi artistik i tyre.

Kështu u themelua grupi “Karajfilat që ka Shkodra”, grup që për 40 vite me radhë, jo vetëm mbajti gjallë traditën e këngës shkodrane, por e pasuroi dhe e trashëgoi edhe me këngëtarë të rinj, që edhe sot e kësaj dite janë pjesë e këtij grupi.
Ju këndoftë zemra!

https://youtu.be/DG2enfLE6Dk

1...343344345...974 Faqja 344 nga 974