Në njërën anë të lumit Kalmius në rajonin lindor të Donbasit të goditur nga lufta e Ukrainës, rruga është e mbushur me shtëpi të goditura nga predha artilerie. Në anën tjetër janë kodrat më pak se një kilometër larg. Këtu janë vendosur forcat e mbështetura nga Rusia.
Nga rruga mund të dëgjohen herë pas here zhurma të largëta – atë që një ushtar ukrainas e përshkroi si “armiku që thotë përshëndetje”.
Kjo ka qenë status quo-ja e përditshme, e kulluar në konfliktin gati tetë-vjeçar të Ukrainës me militantët pro-Moskë që kontrollojnë dy enklavat separatiste përgjatë kufirit me Rusinë. Megjithëse të dy palët arritën një armëpushim në vitin 2015, armiqësitë vazhdojnë. Gati 14.000 kanë vdekur.
Tani zyrtarët ukrainas dhe aleatët e tyre perëndimorë kanë frikë se tensionet me Rusinë po hyjnë në një fazë të re me Kremlinin potencialisht të përgatitur për të nisur një pushtim. Sipas zyrtarëve amerikanë dhe ukrainas, ka rreth 100.000 trupa ruse dhe një sërë pajisjesh ushtarake të grumbulluara në Krimenë e aneksuar dhe afër kufirit të Ukrainës.
Moska ka thënë gjithashtu se nuk është duke përgatitur një sulm ndaj Ukrainës, por ka kërkuar “garanci sigurie” të shkruara nga Perëndimi. Në listën e Rusisë: Një zotim i NATO-s se aleanca ushtarake nuk do të zgjerohet drejt lindjes dhe gjithashtu do t’i japë fund të gjithë aktivitetit të NATO-s, duke përfshirë stërvitjet , në Ukrainë.
Pavlo Maslinkov ecën pranë një ferme të dëmtuar nga lufta në Hranitne.
Në Hranitne, një fshat në lumin Kalmius që kufizohet me territorin e kontrolluar nga separatistët, lufta është tashmë këtu – kundër forcave që ukrainasit thonë se janë përfaqësues rusë. Për vite me radhë, zona ishte një pikë relativisht paqësore përgjatë vijës së frontit të konfliktit. Por më pas bombardimet e tetorit dëmtuan disa shtëpi civile dhe i shtynë forcat ukrainase të urdhëronin një sulm me dron.
Svetlana Haytulova, 70 vjeçe, qau teksa përshkruante sesi muri i dhomës së saj të dhomës shpërtheu bashkë me të brenda shtëpisë.
“Si do të jetojnë djali im dhe gruaja e tij këtu edhe për 45 vjet?” ka thënë Haytulova. “Nuk ka fund për këtë.”
Vozitja nëpër rajonin e Donbasit të Ukrainës do të thotë ndalesa periodike në pikat e kontrollit, ku rojet e armatosura nga ushtria e Ukrainës e ndihmuar nga perëndimi pyesin se ku po shkoni dhe pse. Pamja jashtë dritares është disa kulla të rrëzuara të linjave të energjisë, mbetje që nga koha kur luftimet ishin në kulmin e saj në 2014 dhe 2015.
Gjithashtu dhe një shtrirje boshe llogoresh, një lloj rezerve nëse linja e parë e mbrojtjes së Ukrainës prishet.
“E gjithë bota tani e di se ka një luftë në Ukrainë”, tha Oleksiy Danilov, sekretar i Këshillit të Sigurisë Kombëtare dhe Mbrojtjes së Ukrainës.
“Para kësaj, të gjithë mendonin se gjithçka është mirë këtu, por, në fakt, faza e nxehtë e luftës me Rusinë nuk u ndal kurrë”, shtoi ai. “Në thelb ka vazhduar që nga shkurti 2014.”
Ura e këmbësorëve mbi lumin Kalmius dhe rruga drejt Staromarivka, në zonën e “zonës gri” midis vijave të frontit.
Që nga viti 2016, Hranitne i kishte shpëtuar kryesisht granatimeve periodike që shiheshin gjetkë përgjatë vijës së frontit. Më pas, në tetor, Volodymyr Vesyolkin, kreu i administratës civile ushtarake në Hranitne, kaloi lumin Kalmius.
Atje, një vendbanim i vogël i quajtur Staromarivka është në atë që ukrainasit e quajnë “zona gri” – një lloj toke e askujt që nuk kontrollohet nga forcat e Kievit ose separatistët. Për një muaj, pika e kontrollit për njerëzit në Staromarivka për të vizituar territorin e kontrolluar nga separatistët u mbyll dhe e vetmja rrugë për ta në Hranitne ishte në këmbë mbi një urë të ngushtë.
Vesyolkin tha se njerëzit që jetojnë atje kërkuan ndihmën e tij për të shpërndarë 120 tonë qymyr për të kaluar dimrin. Ai vendosi të vizitojë zonën me tetë të tjerë: katër civilë që punojnë gjithashtu për administratën civile ushtarake dhe katër ushtarë ukrainas.
Volodymyr Vesyolkin, kreu i administratës civile ushtarake, qëndron në një rrugë Hranitne, e cila u dëmtua pas bombardimeve në tetor.
“Ishte në të vërtetë shumë e gëzueshme,” tha Vesyolkin, i cili u largua nga Horlivka, një qytet minierash qymyri rreth 85 milje në verilindje të Hranitne, kur ra nën kontrollin e kryengritësve pro-rusë në 2014.
Për mua, si një person që e kam shtëpinë e zënë dhe ku nuk kam qenë për tetë vjet, hyra sërish në këtë territor si përfaqësues i Ukrainës, në një zonë që nuk kishte parë një nëpunës civil për më shumë se shtatë vjet. tha. “Dhe njerëzit atje nuk e fshehën gëzimin e tyre.”
Por separatistët e panë vizitën si një përpjekje për të rimarrë atë territor. Moska shpesh thotë se Kievi mund të përpiqet të rimarrë rajonet separatiste të Donbasit “me forcë” – dhe se Rusia mund të detyrohet të ndërhyjë për të mbrojtur njerëzit rusishtfolës që jetojnë atje. Presidenti rus Vladimir Putin kohët e fundit e barazoi konfliktin me “gjenocid” kundër atyre që jetojnë në enklavat separatiste.
Menjëherë pas vizitës së Vesyolkin në Staromarivka, separatistët qëlluan mbi Hranitne.
Vasylyna Nikolayeva ishte në shtëpi kur dëgjoi zhurmën e frikshme të njohur të predhave që shqyen në ajër. Ajo ka kapur vajzën e saj 6-vjeçare Eva dhe e ka futur në vaskë duke e mbuluar me trupin e saj.
Diku tjetër në qytet, nipat e Nikolaevës ishin duke shkuar për në dyqan kur predhat e para filluan të binin. Babai i tyre u tha të zbrisnin, por ata thjesht rrinin si të ngrirë. Në shtëpinë e prindërve të Nikolaevës, një predhë ra në oborr.
Haytulova dhe fqinjët e saj që jetojnë më afër urës së këmbësorëve u goditën më rëndë. Kur një sulm artilerie shkatërroi murin e saj të dhomës së gjumit, disa pjesë të tavanit filluan të binin gjithashtu.
“I mbulova veshët, nuk dija ku të shkoja,” tha ajo. “Unë u hodha në rrugë dhe ka edhe bombardime. Nuk dija çfarë të bëja, po qëndroja i gjithë i frikësuar.”
Më 26 tetor, një ditë pasi Vesyolkin kishte kaluar urën, forcat ukrainase urdhëruan një sulm me dron ndaj obusit D-30 të separatistëve – një akt që Putini e quajti më vonë si një përshkallëzim nga ana e Kievit. Kjo shënoi herën e parë që Ukraina kishte goditur një dron në konflikt.
Një ditë më vonë, luftimet u qetësuan. Eva, vajza e Nikolaevës, tani i udhëzon shokët e saj të klasës se si të veprojnë në rast të goditjeve të tjera. Ndërkohë, Nikolayeva vendosi të shpërngulej diku tjetër në qytet, më larg vijës së frontit.
Grumbujt e blloqeve të zjarrit mbulojnë rrugën e Haytulova tani. Oborret janë të mbuluara me kratere nga ku zbarkonin predhat. Disa banorë kanë filluar rindërtimin. Të tjerët nuk e shohin pikën kur një sulm tjetër mund të vijë në çdo moment.
Gjatë një shëtitjeje përgjatë lumit për të parë urën e këmbësorëve, ushtarët ukrainas sugjeruan të lëviznin shpejt.
“Ne jemi të ekspozuar dhe armiku është në anën tjetër,” tha njëri.
Shpirti ukrainas
Pesëdhjetë milje në veri të Hranitne, ndërtesa të tëra apartamentesh janë të shkreta. Njësitë ushtarake të vendosura në Krasnohorivka i referohen zonës si një qytet fantazmë. Ata rekomandojnë që makinat të mos qëndrojnë boshe për shumë kohë nga strukturat e braktisura. Ata janë në poligon.
Kur lind dielli, është e qetë. Ata mund të ulen në kasolle, të ndërtuara në mes të llogoreve, duke pirë kafe.
Nata është më e rrezikshme. Kjo është kur ukrainasit thonë se forcat e mbështetura nga Rusia do ta mbushin zonën me mina, në mënyrë që pala ukrainase të mos shohë se ku zbarkojnë. Kjo i bën mëngjeset gjithashtu të pabesë.
Në disa poste, distanca midis dy palëve mund të jetë vetëm 250 këmbë. Ushtarët ukrainas thonë se mund të dëgjojnë edhe kur separatistët luajnë muzikë. Ndonjëherë ata bërtasin diçka. Është një armik shumë më i pranishëm se kërcënimi i ushtrisë ruse, të cilën shumë mbeten skeptikë se do ta pushtonte.
Ushtarët ukrainas në një strehë gropë në Krasnohorivka.
“Mendimi im është se ata nuk do të sulmojnë,” tha Dmitry, një kapiten në ushtrinë e Ukrainës, i cili nuk pranoi të jepte mbiemrin e tij për të shmangur hakmarrjet e mundshme nga separatistët. “Do të pësonin humbje të mëdha, së pari në frontin ekonomik, sepse do të kishte sanksione. Dhe gjithashtu, pavarësisht se çfarë do të ndodhë, ata gjithashtu do të kenë viktima.”
“Nëse është një ofensivë në shkallë të plotë, numri i vdekjeve do të jetë shumë më i lartë,” shtoi ai. “Dhe gjithçka nuk do të shkojë ashtu siç duan ata.”
Ukrainasit thonë se ushtria e tyre është përmirësuar shumë nga viti 2014, kur pushtimi rus i Krimesë verboi Ukrainën përpara se të fillonte konflikti në lindje. Pjesa më e madhe e fuqisë më të madhe të Ukrainës vjen nga ndihma ushtarake e SHBA-së, duke përfshirë raketat antitank Javelin që u zhvendosën në vijën e frontit në fillim të këtij viti në përgjigje të kërcënimit në rritje nga Moska. Armët ende nuk janë përdorur.
Por Rusia ka qartë avantazhin në fuqinë e zjarrit, veçanërisht në arsenalin e saj raketor.
“Nuk ka dyshim se ushtria ruse është më e madhe se ushtria ukrainase”, tha Danilov, sekretar i Këshillit të Sigurisë Kombëtare dhe Mbrojtjes së Ukrainës.
“Por ekziston edhe një armë e quajtur shpirti ukrainas,” shtoi ai. “Ushtarët rusë definitivisht nuk e kanë këtë. Nëse është e nevojshme, do të ketë edhe luftë guerile dhe lloje të tjera luftarake që ne ta fitojmë patjetër këtë proces. Për më tepër, jam i bindur se do të fitojmë. Nuk dyshojmë për asnjë minutë.”
Dmitry, kapiteni ukrainas, ka qenë në ushtri për 13 vjet. Atij i kanë mbetur edhe dy muaj shërbim – një hapësirë që mbulon projeksionin e inteligjencës amerikane se kur Rusia mund të planifikojë një ofensivë. Një natë më parë, dikush në njësinë e tij mbeti i plagosur, i cili u dërgua në spital me predha në krah dhe këmbë.
“Të gjithë kanë frikë,” tha ai. “Personi që thotë se nuk ka frikë është një idiot.”
Burimi:Washington Post/Përshtati: Gazeta Si
